(Thanh tra) - Tính đến nay, việc thực hiện các dự án, tiểu dự án của Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giảm nghèo bền vững tại tỉnh Sơn La đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Người nghèo được tiếp cận tốt hơn với các dịch vụ xã hội cơ bản, từng bước nâng cao đời sống và vươn lên thoát nghèo bền vững.
Sơn La là tỉnh miền núi, biên giới phía Tây Bắc của Tổ quốc, có đường biên giới với Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào dài 274km. Tỉnh có diện tích tự nhiên hơn 14.109 km², dân số khoảng 1,5 triệu người gồm 12 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 83,51%. Đời sống của một bộ phận người dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn khó khăn.
Thực hiện Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025, tỉnh Sơn La đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, phân công rõ trách nhiệm cho từng sở, ngành chủ trì các dự án, tiểu dự án; giao nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh hỗ trợ, đỡ đầu các xã đặc biệt khó khăn, các xã phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới, tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương sớm thoát nghèo.
Lũy kế đến tháng 4/2025, tổng số kinh phí thực hiện Chương trình đã giải ngân được 643,1 tỷ đồng/1.236,6 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 51,9% nguồn vốn giao giai đoạn 2021-2025 (trong đó vốn đầu tư giải ngân được 423 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 77,8%; vốn sự nghiệp giải ngân được 220 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 31,7%). Đáng chú ý, Dự án 1 “Hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội các huyện nghèo, có tỷ lệ giải ngân đạt 81,9%.
Từ nguồn vốn này, tỉnh Sơn La đã đầu tư xây dựng 51 công trình hạ tầng và duy tu, bảo dưỡng 87 công trình, góp phần hoàn thiện cơ sở hạ tầng nông thôn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, lưu thông hàng hóa, tạo động lực phát triển kinh tế và nâng cao thu nhập cho người dân. Đồng thời, tỉnh hỗ trợ các mô hình giảm nghèo trong lĩnh vực phát triển sản xuất, tạo sinh kế, việc làm ổn định, thích ứng với biến đổi khí hậu cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo.
Tỉnh cũng đã hỗ trợ kết nối việc làm và chuyển đổi ngành nghề cho 93.099 lao động, trong đó có trên 10% lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo; tổ chức đào tạo nghề cho 13.155 người và đưa 83 lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Cùng với đó, 100% cán bộ thực hiện công tác giảm nghèo các cấp được bồi dưỡng, tập huấn kiến thức và kỹ năng quản lý, tổ chức thực hiện chương trình.
Nhờ triển khai đồng bộ, đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm xuống còn 10,89%, giảm 10,77% so với năm 2021 (21,66%), bình quân giảm 3,59%/năm, đạt và vượt chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV đề ra (giảm 3%/năm). Tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm từ 21,34% năm 2021 xuống còn 10,79% năm 2024, bình quân giảm 3,51%/năm; có 03 huyện thoát nghèo gồm Mường La (cũ), Bắc Yên (cũ) và Vân Hồ (cũ).
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác giảm nghèo của tỉnh Sơn La vẫn gặp một số khó khăn, thách thức như: nguồn vốn CTMTQG giảm nghèo bền vững được giao chi tiết đến từng dự án, tiểu dự án khiến địa phương thiếu chủ động trong sắp xếp, lựa chọn nội dung ưu tiên. Một số cơ chế, chính sách Trung ương ban hành chậm hoặc thay đổi trong quá trình thực hiện dẫn đến phải điều chỉnh, mất thời gian triển khai. Một số dự án hỗ trợ phát triển sản xuất còn chậm, ảnh hưởng đến tỷ lệ giải ngân chung của Chương trình, nhất là vốn sự nghiệp.
Để tiếp tục thực hiện hiệu quả mục tiêu giảm nghèo bền vững trong thời gian tới, tỉnh Sơn La tập trung một số giải pháp trọng tâm: nâng cao chất lượng công tác phổ biến, tuyên truyền các văn bản chỉ đạo của Trung ương và của tỉnh về triển khai thực hiện CTMTQG giảm nghèo, chú trọng ở địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số, các xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Đẩy mạnh việc phân cấp, phân quyền, nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, đặc biệt là các cơ quan được giao nhiệm vụ chủ trì thực hiện các dự án, tiểu dự án của Chương trình. Nâng cao hiệu quả công tác phối hợp liên ngành, các cơ quan, đoàn thể chính trị -xã hội các cấp và của cộng đồng để tăng cường nguồn lực cho các hoạt động của Chương trình.
Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Phong trào thi đua “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” cùng với thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, nhằm huy động, lồng ghép, sử dụng hiệu quả các nguồn lực thực hiện Chương trình. Tiếp tục thực hiện công tác đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực, nghiệp vụ cho đội ngũ làm cán bộ công tác giảm nghèo các cấp; thực hiện tốt công tác điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2025, đảm bảo khách quan, chính xác, phản ánh đúng thực trạng đời sống của người dân.
