Gần 4 năm nay, cánh đồng Cửu Chơn bị ngập nước nên người dân đành bỏ hoang. Ảnh: Khoa Lê

Ruộng lúa biến thành ao của gia súc, gia cầm

Đầu tháng 8, chúng tôi đã đến cánh đồng lúa có tục danh Cửu Chơn rộng hơn 14ha ở thôn Long Bình 1, xã An Hải, huyện Ninh Phước để ghi nhận thực tế. Theo quan sát cánh đồng lúa được người dân canh tác hơn 30 năm, nay đã bị ngập nước, không thể canh tác nên người dân phải bỏ hoang.

Gần 4 năm không canh tác, 14ha đất sản xuất ở cánh đồng Cửu Chơn đã trở thành ao “tắm” của vịt, nơi tìm thức ăn của trâu. Thậm chí thành nơi chứa rác.

Dẫn chúng tôi đến ruộng lúa khoảng 3.500m2 (3,5 sào) đang bị nước ngập lênh láng, cỏ dại mọc um tùm, ông Nguyễn Xuân Tòng (ở thôn Long Bình 1) cho biết, với diện tích trên gia đình ông có thể thu hoạch gần 2,8 tấn lúa. Tuy nhiên, gần 4 năm nay, do tình trạng ngập úng nên gia đình ông đã bỏ hoang, mất nguồn thu nhập từ ruộng lúa.

“Trước đây có 3 hướng để thoát nước cho cánh đồng Cửu Chơn, tuy nhiên, giờ hiện chỉ còn 1 hướng ra phía kênh Bắc nhưng cũng đã bị nghẹt bởi lục bình, rác thải… Với 3,5 sào lúa này, mỗi năm gia đình tôi thu hoạch 2 vụ, bình quân vụ Đông - Xuân thu hoạch được 8 - 9 tạ/sào, vụ Hè - Thu được 6 - 7 tạ/sào. Sau khi trừ hết chi phí cũng có lãi vài triệu đồng để trang trải. Trong gần 4 năm nay gia đình coi như đã mất trắng 8 vụ. Ngày trước gia đình đâu lo về việc mua gạo ăn. Nhưng giờ ruộng bỏ hoang phải đi mua gạo để nấu”, ông Tòng nói.

Ông Nguyễn Xuân Tòng xót xa chỉ về đám ruộng 3,5 sào của gia đình bị ngập nước, phải bỏ hoang 4 năm nay. Ảnh: Khoa Lê

Chung cảnh ngộ, gia đình ông Mai Trúc (ở thôn Long Bình 1) có ruộng lúa khoảng 7.000m2 (7 sào) bị ngập nước lênh láng.

Ông Trúc nói: “Ruộng bỏ hoang gần 4 năm, bây giờ nhiều nơi đã trở thành ao cho vịt. Cỏ dại mọc um tùm thuận lợi cho việc chăn thả trâu, chứ không thể trồng lúa”.

“7 sào này tôi cũng thuê lại của người ta để trồng lúa, đến giờ chưa hết hợp đồng thuê nên gần 4 năm nay tôi phải đi làm thêm việc khác để trang trải cuộc sống gia đình và kiếm tiền trả tiền thuê ruộng. Gần 4 năm ruộng bị bỏ hoang nên cũng chẳng có thêm nguồn thêm thu nhập. Mất nguồn thu, gia đình cũng gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày”, ông Trúc chia sẻ.

Kiến nghị hỗ trợ 50% kinh phí cho người dân bị ảnh hưởng

Liên quan đến vấn đề này, ông Hồ Thanh Phong, Phó Chủ tịch UBND xã An Hải cho biết, cánh đồng Cửu Chơn có diện tích bị ảnh hưởng khoảng 14ha của 48 hộ dân. Từ năm 2021 địa phương liên tục có tờ trình gửi các đơn vị liên quan để hỗ trợ diện tích lúa của người dân do bị ngập không sản xuất được.

Đồng thời địa phương kiến nghị sớm có giải pháp phục hồi kênh tiêu để thoát nước cho người dân, tuy nhiên đến nay vẫn chưa được xem xét giải quyết.

Ông Phong nói: “Đoạn mương tiêu phía phường Đạo Long, TP Phan Rang - Tháp Chàm chỉ rộng hơn 1m, điểm kết nối lại bị rác, cỏ dại lấp kín. Hệ thống mương tiêu nằm ở 2 địa phương khác nhau nên việc kiến nghị khơi thông dòng chảy cũng gặp khó khăn”.

Tháng 6 vừa qua UBND huyện Ninh Phước đã có quyết định phê duyệt kinh phí hỗ trợ nông dân mất thu nhập do ngừng sản xuất lúa tại vùng Cửu Chơn.

Đoạn mương tiêu thuộc phường Đạo Long bị bồi lấp toàn tuyến, cản trở dòng chảy tiêu thoát nước. Ảnh: Khoa Lê

Theo danh sách sẽ có 48 hộ sẽ nhận kinh phí hỗ trợ, tùy theo diện tích mà mức hỗ trợ sẽ khác nhau. Việc hỗ trợ sẽ căn cứ vào thu nhập sau khi đã trừ chi phí đầu tư. Nhà nước sẽ hỗ trợ 50% trên tổng mức thu nhập này.

Còn ông Đặng Kim Cương, Giám đốc Sở Nông và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Thuận, cho biết, qua kiểm tra thực tế cho thấy, từ năm 2021 trở về trước tại cánh đồng Cửu Chơn là vùng trồng lúa của các hộ dân trên. Tuy nhiên, từ khi thi công công trình khu vực tái định cư Long Bình đã gây ra ngập úng phải ngừng sản xuất lúa từ đó cho đến nay.

Tình trạng ngập úng, ứ đọng nước, người dân phải ngưng sản xuất, mất nguồn thu nhập, ảnh hưởng đến đời sống của nông dân tại cánh đồng Cửu Chơn là có thật.

Để đảm bảo đời sống cho người dân có diện tích sản xuất nông nghiệp tại vùng Cửu Chơn, Sở Nông và Phát triển nông thôn đã đề nghị Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh sớm hỗ trợ cho người dân theo đề xuất của địa phương.