(Thanh tra) - Đợt mưa lớn cuối tháng 11 đã gây sạt lở trên diện rộng ở Quảng Trị, uy hiếp quốc lộ 9 và khu dân cư Khe Sanh, buộc tỉnh phải khẩn cấp di dời dân và triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn.
Ngay những ngày mưa kéo dài, lực lượng bảo trì giao thông tỉnh Quảng Trị đã có mặt liên tục trên tuyến. Mưa lớn kéo dài đã khiến đất đá từ taluy dương đổ xuống từng mảng lớn, taluy âm sạt lở khiến mặt đường bị cắt, rãnh dọc biến mất dưới lớp bùn đậm đặc. Người dân đi đường phải dừng lại quan sát từng đoạn, vừa đi vừa né các khối trượt mới hình thành.
Theo thống kê ban đầu, quốc lộ 9 là tuyến bị uy hiếp nghiêm trọng nhất. Nhiều điểm taluy âm bị khoét sâu 5 - 12m, kéo dài 10 - 20m; hơn 1.300m³ đất đá tràn lấp mặt đường.
Đặc biệt, một số điểm đã bị sạt lở phía taluy âm đã ăn sâu vào mép đường nhựa, buộc cơ quan chức năng phải bố trí di chuyển một làn. Trong khi đó, đây là tuyến huyết mạch nối Lao Bảo với quốc lộ 1 nên chỉ cần một vị trí bị đứt, giao thông, vận chuyển hàng hóa sẽ bị đình trệ ngay lập tức.
Tuyến quốc lộ 15D cũng ghi nhận gần 1.000m³ bùn đất tràn xuống mặt đường. Các tuyến ĐT.584, ĐT.586, ĐT.587, ĐT.588a lần lượt xuất hiện xói lở lề đường, trượt taluy và sụt nền. Đáng chú ý, trên ĐT.587 có điểm sạt sâu tới 7m – mức độ gây khó khăn lớn cho công tác phục hồi nền đường.
Trong bối cảnh này, các đơn vị bảo trì vừa bố trí chỉ dẫn các phương tiện lưu thông qua các điểm sạt lở, vừa ghi nhận thiệt hại để xử lý khẩn cấp. Hai điểm đặc biệt nguy hiểm tại Km46+350(T) và Km55+490(T) của quốc lộ 9 đã được đề xuất thi công tường chắn bê tông, gia cố taluy nhằm ngăn chặn nguy cơ đứt tuyến khi mưa lớn còn tiếp diễn.
Trong khi các tuyến giao thông còn đang ngổn ngang, một sự cố khác lại xuất hiện ở thôn 3A, thị trấn Khe Sanh. Người dân tại đây cho biết, mặt đất rung nhẹ, nhưng không ai ngờ chỉ vài giờ sau, phần đất phía sau nhà bị sạt trượt hoàn toàn.
Vết sạt kéo dài 170m, sâu 15m, rộng gần 30m; hơn 5.000m² đất bị đổ sập. Hai ngôi nhà bị phá hủy phần sau, 10 ngôi nhà khác đứng trước nguy cơ tương tự. Nhiều hộ dân bàng hoàng cho biết: “Tối hôm trước vẫn đứng đó, sáng ra đã thành vực sâu".
Khảo sát sơ bộ cho thấy nền đất đã bão hòa nước, chân taluy mất hoàn toàn, nguy cơ tiếp tục trượt là rất lớn. Do đó, 12 hộ dân phải di dời ngay trong đêm đến khu nhà hai tầng – trụ sở cũ của Liên đoàn Lao động Hướng Hóa – nơi được bố trí điện, nước và điều kiện sinh hoạt tạm thời.
Ngày 25/11/2025, UBND tỉnh ban bố tình huống khẩn cấp tại khu vực này và yêu cầu các đơn vị chuyên môn khảo sát địa chất, địa hình để đề xuất phương án xử lý tổng thể. Tuy nhiên, hiện trường bị khoét sâu, đường vào hẹp, nền đất liên tục dịch chuyển khiến công tác khảo sát - thiết kế không thể hoàn thành nhanh như mong muốn.
Nguyện vọng của người dân là được sửa chữa nhà để trở lại nơi ở cũ. Thế nhưng theo lực lượng kỹ thuật, chỉ khi xử lý xong lòng khe và gia cố toàn bộ hệ chân taluy, việc sửa chữa nhà ở mới có thể đảm bảo an toàn. Đây là yêu cầu bắt buộc, tránh lặp lại nguy cơ tương tự trong mùa mưa năm sau.
Tỉnh đã tạm cấp 10 tỷ đồng từ nguồn dự phòng để triển khai khảo sát và xây dựng phương án xử lý dài hạn cho khu vực này, đồng thời bảo vệ tuyến đường trung tâm thị trấn chạy qua khu vực sạt lở.
UBND tỉnh Quảng Trị quyết tâm phấn đấu chỉ đạo hoàn thành sửa chữa nhà ở cho các hộ dân trước Tết Nguyên đán 2026 và sẽ tiếp tục hỗ trợ các hộ dân có nơi ở ổn định, kiên cố, bảo đảm điều kiện sinh hoạt trong quá trình khắc khục sự cố sạt lở tại khu vực nói trên.
Cũng trong đợt mưa lũ vừa qua, mực nước sông Đakrông dâng lên sát đáy dầm cầu treo Đakrông. Trước tình hình này, tỉnh Quảng Trị đã yêu cầu các nhà máy thủy điện thượng nguồn kiểm soát nghiêm ngặt lưu lượng xả, không để xảy ra các biến động bất thường ảnh hưởng đến hạ du – khu vực vốn rất nhạy cảm khi mưa lớn.
Trong các cuộc kiểm tra hiện trường, lãnh đạo UBND tỉnh nhấn mạnh yêu cầu bảo vệ tuyệt đối an toàn người dân, khôi phục nhanh các hạng mục thiết yếu và đặc biệt là sớm hoàn thiện hồ sơ kỹ thuật để hạn chế tái diễn sạt lở. Tỉnh cũng chỉ đạo rà soát toàn bộ các điểm có nguy cơ cao, từ các mái taluy trên quốc lộ 9 đến những khu dân cư ven suối.
Những diễn biến của đợt mưa này cho thấy hệ thống hạ tầng của tỉnh Quảng Trị vẫn còn nhiều điểm yếu chưa được xử lý triệt để. Việc khắc phục sau mưa bão không thể chỉ dừng lại ở xử lý hậu quả, mà phải đi kèm tăng cường khả năng chống chịu, siết chặt trách nhiệm quản lý và cải thiện năng lực phòng ngừa rủi ro thiên tai trong những mùa mưa tới.
