Toàn cảnh buổi họp báo. Ảnh: Phương Anh

Chiều 9/11, Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế, tổ chức họp báo nhân Tháng Hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và Ngày Thế giới phòng, chống AIDS (ngày 1/12) với chủ đề: “Cộng đồng sáng tạo - Quyết tâm chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030”

Thông tin tại buổi họp báo, ông Bùi Hoàng Đức, Phó trưởng phòng Phòng Giám sát và Xét nghiệm, Cục Phòng chống HIV/AIDS, cho biết, tính đến tháng 9/2023, cả nước có 249.000 người nhiễm HIV. Số tử vong do HIV/AIDS tích luỹ tính đến nay là 113.689 người.

Trong số 10.219 ca mắc mới HIV, có hơn 60% được phát hiện tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam Bộ và TP Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó, số người nhiễm HIV mới chủ yếu nằm ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới chiếm 49%, trong khi đối tượng nghiện chích ma túy chỉ chiếm 6%, người hành nghề mại dâm chiếm 0,5%.

Đáng lưu ý, đường lây truyền bệnh đã có sự thay đổi, nguy cơ tăng dịch HIV, đặc biệt người nhiễm HIV có xu hướng trẻ hóa, xu hướng dịch tăng rõ rệt ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới và cảnh báo tăng ở các nhóm khác.

Nhóm chuyển giới nữ mặc dù chưa là nhóm đưa vào hệ thống giám sát dịch thường xuyên trong chương trình quốc gia, nhưng đã gia tăng trong vài năm nay. Tại Hà Nội đã ghi nhận 5,8% ca mắc HIV trong nhóm này (nghiên cứu 2022); TP Hồ Chí Minh ghi nhận 6,8% năm 2004, tăng lên 18% năm 2016 và năm 2020 là 16,5%.

Đại diện Cục Phòng, chống HIV/AIDS cũng cho biết, hiện công tác phòng chống dịch HIV vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Hiện nay, nhiều quan niệm sai lầm, kỳ thị phân biệt đối xử với cộng đồng người đồng giới vẫn còn tồn tại. Điều này sẽ tiếp tục đẩy tình trạng nhiễm HIV trong nhóm này lên cao, đồng thời làm tăng nguy cơ lây nhiễm cho các cộng đồng dân cư khác, đặc biệt là phụ nữ, trẻ em.

Đặc biệt, nguồn lực cho công tác phòng chống HIV/AIDS cũng đang rất khó khăn. Vì vậy, để đảm bảo hướng tới chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030, Việt Nam cần tăng cừờng cam kết chính trị, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát đối với công tác phòng, chống HIV/AIDS; đẩy mạnh các hoạt động chuyên môn, trong đó tăng cường triển khai các hoạt động theo các giải pháp đã được nêu trong Chiến lược Quốc gia chấm dứt bệnh AIDS vào năm 2030; đảm bảo tài chính cho công tác phòng dịch.

Những người có hành vi nguy cơ cao cần được xét nghiệm sớm để đưa vào điều trị, sử dụng thuốc ARV (hiện thuốc ARV được BHYT chi trả). Đẩy mạnh các hoạt động dự phòng lây nhiễm HIV, tiếp tục mở rộng độ bao phủ các dịch vụ dự phòng, xét nghiệm.

Đặc biệt, ngoài tuyên truyền vận động sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục không an toàn, cần tăng cao truyền thông để giảm kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV, tăng cường sự hỗ trợ của gia đình, xã hội với người nhiễm HIV…

Tháng Hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và Ngày Thế giới phòng, chống AIDS (ngày 1/12) năm 2023 với chủ đề: “Cộng đồng sáng tạo - Quyết tâm chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030” sẽ diễn ra từ ngày 25/11. Mục đích của Tháng Hành động năm nay là truyền thông vận động để huy động sự tham gia của các nhà lãnh đạo, nhà hoạch định chính sách, người cung cấp dịch vụ và toàn thể cộng đồng người dân vào công tác phòng chống HIV/AIDS; truyền thông tạo cầu để tăng cường các hoạt động dự phòng lây nhiễm HIV, xét nghiệm phát hiện và điều trị sớm, điều trị bằng bảo hiểm y tế, tiếp tục mở rộng độ bao phủ các dịch vụ dự phòng, xét nghiệm.

Đồng thời, hoạt động này nhằm giảm kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV, tăng cường sự hỗ trợ của gia đình, xã hội với người nhiễm HIV và trách nhiệm của người nhiễm HIV với gia đình xã hội, đặc biệt là trong dự phòng lây nhiễm HIV và tham gia các hoạt động phòng, chống HIV.

Trong khuôn khổ Tháng Hành động sẽ có các sự kiện lớn sẽ diễn ra như: Mít tinh hưởng ứng Tháng Hành động phòng chống HIV/AIDS, các chương trình truyền thông đại chúng, truyền thông trên mạng xã hội; các hội thảo, hội nghị, tọa đàm chuyên đề; các giải chạy, đêm nhạc, cuộc thi vẽ tranh, giải chạy trong chương trình kỷ niệm Ngày Thế giới phòng, chống AIDS...