(Thanh tra) - Chính sách miễn viện phí được xem là một trong những quyết định mang tính đột phá và nhân văn trong lịch sử an sinh xã hội của Việt Nam. Đây không chỉ là sự hỗ trợ trực tiếp cho người dân mà còn thể hiện tầm nhìn của Đảng và Nhà nước trong việc đảm bảo quyền được chăm sóc sức khỏe của Nhân dân.
Chính sách nhân văn
Nghị quyết 72-NQ/TW là sự cụ thể hóa mục tiêu "không để ai bị bỏ lại phía sau" trong lĩnh vực y tế khi đặt "sức khỏe là trung tâm, là mục tiêu, đồng thời là động lực".
Điểm thu hút sự quan tâm của người dân trong Nghị quyết 72 là những cam kết mang tính đột phá. Cụ thể, từ năm 2026, mỗi người sẽ được khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí ít nhất một lần mỗi năm, đồng thời quản lý sức khỏe theo sổ sức khỏe điện tử suốt đời. Đến năm 2030, từng bước miễn viện phí cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế.
Việc được khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm một lần giúp người dân có cơ hội phát hiện sớm bệnh tật, đặc biệt là các bệnh mãn tính, bệnh hiểm nghèo. Khi người dân phát hiện bệnh sớm sẽ có phương án điều trị sớm, từ đó giảm gánh nặng chi phí về sau. Ví dụ, một ca ung thư, nếu phát hiện bệnh sớm thì chi phí điều trị sẽ thấp hơn 5 - 7 lần so với phát hiện muộn, ngoài ra điều trị bệnh sớm cũng có hiệu quả cao hơn nhiều.
Theo ông Diệp Bảo Tuấn, Giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP Hồ Chí Minh, tại Việt Nam, mỗi năm ghi nhận hơn 180.000 ca ung thư mới và hơn 120.000 ca tử vong (theo GLOBOCAN 2022). Hiện nay ung thư là một gánh nặng lớn cho hệ thống y tế Việt Nam và xã hội.
Tuy nhiên, nếu bệnh ung thư được phát hiện càng sớm thì điều trị càng hiệu quả, càng đỡ tốn kém. Vì vậy việc toàn dân được khám sức khỏe định kỳ mỗi năm và miễn phí sẽ giúp phát hiện sớm bệnh lý ung thư nếu có. Từ đó chi phí điều trị giảm, hiệu quả điều trị tăng cao, tỉ lệ tử vong do bệnh ung thư tại Việt Nam sẽ được kéo giảm.
Bên cạnh đó, với chính sách tiến tới miễn viện phí cơ bản cho người dân vào năm 2030 và người dân được tiếp cận dịch vụ y tế có chất lượng, hướng tới chăm sóc sức khỏe toàn diện thể hiện quan điểm coi sức khỏe con người là vốn quý nhất.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết: “Miễn viện phí ở mức cơ bản cho toàn dân thông qua bảo hiểm y tế vào năm 2030 là chủ trương hết sức nhân văn, thể hiện tính ưu việt của chế độ ta, có ý nghĩa an sinh xã hội sâu sắc, hợp lòng dân, giúp phát hiện sớm bệnh tật, giảm chi phí y tế”.
Có thể nói, những cam kết trong Nghị quyết 72 vừa mang ý nghĩa nhân văn, vừa khẳng định trách nhiệm của Nhà nước trong bảo vệ và nâng cao chất lượng cuộc sống cho mọi tầng lớp Nhân dân. Tất cả đều hướng tới khát vọng lớn lao về một xã hội công bằng, bình đẳng trong tiếp cận dịch vụ y tế.
Giảm gánh nặng kinh tế, tăng công bằng xã hội
Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, viện phí và học phí chiếm 30 - 35% tổng chi tiêu của các hộ gia đình nghèo tại Việt Nam.
Trong khi đó theo thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, bình quân Quỹ Bảo hiểm y tế (BHYT) chi trả từ 87 - 89% tổng chi phí khám, chữa bệnh BHYT và người tham gia BHYT có trách nhiệm đồng chi trả từ 11 - 13%.
Như vậy, nếu thực hiện được việc miễn viện phí sẽ góp phần xóa bỏ gánh nặng tài chính, giúp người dân được tiếp cận dịch vụ y tế cơ bản mà không phải đắn đo về vấn đề kinh tế.
Chị Đào Thị Hương, là người nhà bệnh nhân đang điều trị tại Khoa H5, Bệnh viện Huyết học và Truyền máu Trung ương cho biết: “Người nhà tôi bị bệnh rối loạn sinh tủy, hầu như tháng nào cũng phải vào viện truyền máu. Mặc dù được hưởng bảo hiểm y tế mức 80% nhưng chi phí điều trị hàng tháng vẫn khá tốn kém. Vì thế, chúng tôi mong chờ chính sách miễn viện phí sớm có hiệu lực để gia đình bệnh nhân bớt đi nỗi lo kinh tế mỗi lần người bệnh phải vào viện”.
Có thể thấy, việc miễn viện phí sẽ tạo điều kiện để mỗi người, nhất là những người bệnh có hoàn cảnh khó khăn được chăm sóc sức khỏe tốt khi mà bài toán về gánh nặng kinh tế đã được giải quyết căn bản.
Bên cạnh bài toán kinh tế, miễn viện phí còn tạo điều kiện cho người dân được tiếp cận dịch vụ y tế cơ bản một cách công bằng.
Khi chính sách miễn viện phí được triển khai, mọi công dân không phân biệt địa vị, thu nhập hay nơi cư trú đều có quyền bình đẳng trong việc tiếp cận y tế; trẻ em vùng núi được khám bệnh như trẻ em thành phố; người bệnh ở nông thôn được điều trị như người bệnh ở đô thị.
Đây chính là cách để xây dựng một xã hội công bằng, lấy con người làm trung tâm - vừa là nền tảng vừa là mục tiêu và cũng là động lực của sự phát triển.
Chính sách miễn viện phí là chủ trương rất tiến bộ, nhân văn, nó không chỉ giúp giảm gánh nặng kinh tế mà còn mở ra cơ hội tiếp cận y tế công bằng cho người dân. Khi mỗi người dân đều được chăm sóc sức khỏe đầy đủ và bình đẳng, đó sẽ là bước ngoặt lớn – một dấu mốc quan trọng của nền an sinh xã hội Việt Nam trong thời kỳ mới.
