Sự cố thang máy khiến 2 người tử vong, gióng lên hồi chuông cảnh báo về an toàn trong sử dụng thiết bị tại các hộ gia đình. Ảnh: QĐ

Những sự cố rơi thang máy với hậu quả đau lòng

Vào khoảng 17 giờ 40 phút ngày 25/5, Công an quận Ba Đình nhận được tin báo có sự cố tai nạn thang máy tại nhà dân ở địa chỉ số 12 ngõ 523 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội. Ngôi nhà có quy mô 7 tầng, 1 tum với diện tích khoảng 97m². Hiện trường ghi nhận có 2 nạn nhân là nhân viên của một công ty sửa chữa thang máy. Trong quá trình sửa chữa thang máy, đã xảy sự cố trượt cáp khiến 2 người đàn ông này bị mắc kẹt. Một người kẹt trên nóc cabin thang máy, người còn lại kẹt dưới hố pit thang máy và bị cabin thang đè lên.

Lực lượng phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ (PCCC&CNCH) Công an quận Ba Đình ngay sau khi tiếp cận hiện trường đã đưa nạn nhân trên nóc cabin thang ra ngoài đi cấp cứu, nhưng người này đã tử vong sau đó.

Với nạn nhân bị kẹt dưới hố pit (cabin với tải trọng lớn bị trượt cáp rơi xuống đáy của hố pit thang máy và đè lên nạn nhân), Công an quận Ba Đình đã đề nghị Trung tâm Chỉ huy chi viện một xe chữa cháy của Công an quận Đống Đa, một xe cứu nạn, cứu hộ và một xe tải chở phương tiện của Đội Cảnh sát PCCC&CNCH Khu vực số 2 - Phòng PC07 đến hiện trường để phối hợp đưa nạn nhân ra ngoài.

Lực lượng cảnh sát PCCC&CNCH sau đó đã sử dụng các dụng cụ chuyên biệt như kích, tăng, máy cắt sắt, thiết bị banh cắt thủy lực... để nâng cabin thang tạo khoảng không, tiếp cận đưa nạn nhân ra ngoài. Đến khoảng 21 giờ cùng ngày, xác nạn nhân đã được đưa ra ngoài và bàn giao cho lực lượng y tế, Công an phường Ngọc Khánh để làm các thủ tục tiếp theo.

Trên thực tế cũng đã ghi nhận nhiều vụ tai nạn thương tâm liên quan sự cố thang máy đã xảy ra. Đơn cử, khoảng 23 giờ ngày 19/10/2021, chị N.H.A. (SN 2000) đi thang máy từ tầng 8 tại một tòa nhà trên phố Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, Hà Nội xuống tầng 1 nhưng thang máy gặp sự cố dừng đột ngột. Lực lượng bảo vệ đã hỗ trợ mở cửa thang máy, trong lúc chị N.H.A. trèo ra thì bất ngờ bị rơi ngã theo hầm thang máy xuống tầng 1. Nạn nhân ngay sau đó được đưa vào Bệnh viện Xanh Pôn cấp cứu nhưng không qua khỏi.

Trước đó, vào ngày 29/11/2020, thang máy tại chung cư B10A Nam Trung Yên, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội đang đưa 10 người từ tầng 11 xuống tới tầng 5 thì bỗng xảy ra sự cố rơi tự do rơi khiến 3 người bị thương nặng. Những người còn lại may mắn không bị thương, nhưng tinh thần đều rất hoảng loạn.

An toàn phụ thuộc ý thức gia chủ

Những sự cố thang máy thường để lại hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng và tinh thần của người sử dụng, tuy nhiên việc kiểm định chất lượng thang máy lắp đặt trong các công trình nhà ở riêng lẻ dường như vẫn là vấn đề bị bỏ ngỏ. An toàn trong vận hành thiết bị hiện đại, có độ chính xác cao này phụ thuộc rất nhiều vào chính ý thức của gia chủ.

Bởi trên thực tế, khi cơ quan quản lý chuyên ngành cấp phép xây dựng cho công trình nhà ở riêng lẻ, không có phần cấp phép cho thang máy. Thang máy chỉ là một thiết bị công trình và không nằm trong danh mục cấp phép xây dựng.

Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, hiện nhu cầu về lắp đặt, sử dụng thang máy tại các công trình nhà ở riêng lẻ được xây mới, cải tạo là rất lớn. Ước tính có hàng nghìn chiếc thang máy, thang cuốn được lắp đặt mỗi năm tại nhiều công trình xây dựng quy mô khác nhau. Nhiều bất cập đã nảy sinh như một số đơn vị sản xuất, nhập khẩu thang máy không đảm bảo chất lượng, chưa đảm bảo các yêu cầu về an toàn; tổ chức, cá nhân sở hữu vận hành thang máy chưa thực hiện đầy đủ công tác kiểm định, bảo trì, bảo dưỡng thang máy; người lao động lắp đặt bảo trì, phụ trách vận hành thang máy chưa được đào tạo về an toàn trong quá trình làm việc, gây sự cố tai nạn nghiêm trọng…

Về mặt kiểm định, thang máy thuộc danh mục máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành. Việc lắp đặt, kiểm định, sử dụng thang máy được quy định cụ thể bởi Thông tư 12/2021/TT-BLĐTBXH. Tại các tòa nhà chung cư, văn phòng… thiết bị thang máy được ban quản lý, chủ đầu tư kiểm định thường xuyên theo hạn lịch.

Với thang máy lắp đặt tại các công trình nhà ở riêng lẻ, việc kiểm định theo dõi chất lượng là rất khó, nhiều chủ sử dụng chỉ yêu cầu sửa chữa, bảo dưỡng khi có sự cố, hỏng hóc xảy ra, bỏ quên khâu phát hiện phòng ngừa lỗi từ xa.

Dưới góc độ chuyên môn, anh Trung Đức, kỹ thuật viên một công ty kinh doanh thang máy ở Hà Nội chia sẻ: Hoạt động an toàn và ổn định là hai điều kiện tiên quyết đối với thiết bị thang máy gia đình. Bất cứ thiết bị hiện đại nào, đặc biệt là các thiết bị điện sau một thời gian dài hoạt động cũng sẽ gặp một số vấn đề phát sinh không thể tránh khỏi. Cho nên các gia chủ cần nâng cao ý thức trong quá trình sử dụng thang máy, như chủ động thực hiện việc kiểm định ít nhất 3 năm/lần với thang máy vừa mới lắp. Trong trường hợp thang máy sử dụng lâu năm, thời gian kiểm định định kỳ khoảng 1 - 2 năm/lần là hợp lý.

Ngoài kiểm định, việc bảo dưỡng, thay thế linh phụ kiện cần thực hiện đúng quy định của nhà sản xuất và phải được thực hiện bởi các đơn vị cung cấp dịch vụ có chuyên môn, uy tín. Bảo trì, bảo dưỡng định kỳ, kiểm định đúng thời gian giúp thang máy hoạt động ổn định, kiểm soát rủi ro trong quá trình vận hành thang. Từ đó, tránh được câu chuyện “mất bò mới lo làm chuồng”, vừa mất tiền, vừa nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe tinh thần của người sử dụng.