Chỉ cần nghe hiệu lệnh của "Tiếng kẻng an ninh" là người dân biết được ngay nội dung. Ảnh: ND

Tả Gia Khâu là xã vùng cao của huyện biên giới huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai có đường biên giới dài 4,53km tiếp giáp Châu Văn Sơn, Vân Nam, Trung Quốc. Bà con ở đây sinh sống rải rác, việc tiếp cận và sử dụng thiết bị thông minh chưa phổ biến.

Tháng 10/2020, Trưởng Công an xã Tả Gia Khâu, Trung tá Trần Anh Tuấn cùng 4 cán bộ công an chính quy nhận nhiệm vụ tại Công an xã. Trước khi được điều động làm Trưởng Công an xã biên giới, anh đã từng có thời gian dài công tác tại Phòng Xây dựng phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc Công an tỉnh Lào Cai.

Thế nhưng khi có mặt tại Tả Gia Khâu, các anh càng hiểu thêm được những khó khăn của đồng bào vùng cao. Xã có trên 90% là người dân tộc thiểu số, đa phần không biết nói tiếng phổ thông. Ngoài sự bất đồng về ngôn ngữ còn là phong tục, tập quán của đồng bào, an ninh chính trị, an ninh nông thôn, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tuy được giữ vững ổn định nhưng tiềm ẩn những diễn biến phức tạp... tất cả những điều đó đòi hỏi Công an xã chính quy phải nắm bắt.

Để giữ bình yên trên tuyến biên giới này, Công an xã Tả Gia Khâu đã ấp ủ nhiều mô hình, trong đó “Tiếng kẻng an ninh” để lại dấu ấn đặc biệt, phát huy được sức mạnh toàn dân trong việc thực hiện phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”. Mô hình được triển khai từ năm 2021 và tiếng kẻng đã trở thành “đặc sản” riêng, quen thuộc với người dân Tả Gia Khâu.

Để “tập hợp” người dân trong các thôn, ngoài việc nhắn tin thông báo trên nhóm Zalo thôn và thông báo trên loa, anh Sùng Seo Sừ, Trưởng thôn Tả Gia Khâu còn đến nhà văn hóa thôn, cầm chiếc búa nhỏ, dứt khoát gõ từng tiếng lên chiếc kẻng màu đỏ thẫm.

Sau 3 tiếng kẻng, anh Sừ dừng lại rồi mở cửa nhà văn hóa, kê lại bàn ghế, chuẩn bị cho cuộc họp thôn. Khi chúng tôi thắc mắc lý do chỉ gõ 3 tiếng kẻng, anh Sừ lý giải: Đó là dấu hiệu. Tùy theo tiếng kẻng mà người dân có thể biết thông báo nội dung gì!

Nghe 3 tiếng kẻng, người dân trong thôn sẽ đến họp. Nghe 5 tiếng kẻng, nhà nào nhà nấy biết đã tới 9 giờ tối, hạn chế ra đường, không tập trung đông người vào đêm khuya thanh vắng, thực hiện các biện pháp phòng kẻ gian như kiểm tra tài sản, khóa cửa, cất xe và tổ tự quản sẽ bắt đầu đi tuần tra bảo vệ an ninh, trật tự. Khi có tiếng kẻng vang lên dồn dập, dù có việc gì cũng phải khẩn trương tập trung vì trên địa bàn xuất hiện tình huống khẩn cấp, phức tạp, cần cứu nạn, cứu hộ...

Nghe tiếng kẻng, anh Sủng Seo Mìn tạm dừng việc tẽ ngô sau thu hoạch, kéo gọn chiếc máy tẽ ngô vào một góc nhà rồi lấy xe chạy sang nhà văn hóa thôn. Anh Mìn cho biết: "Nhà ở góc khuất sóng điện thoại, nhiều khi phải ra ngoài đường lớn mới có mạng để xem tin nhắn trên nhóm Zalo, nên nếu thôn chỉ thông báo trên điện thoại, đôi lúc sẽ bị bỏ lỡ. Từ ngày thôn dùng kẻng để thông báo, cứ nghe số tiếng kẻng là tôi biết cần đi họp hay đến giờ kiểm tra an ninh hoặc cần tập trung gấp để giải quyết những việc khẩn cấp".

Trưởng thôn Sùng Seo Sừ giải thích: Không phải lúc nào cũng được phép đánh kẻng, không phải ai cũng được gõ kẻng. Gõ chơi, báo động giả sẽ bị phạt theo hương ước của làng như phạt rượu, phạt thịt. Rất may là nhờ tuyên truyền tốt, ai cũng hiểu được vai trò riêng của tiếng kẻng nên tại địa bàn thôn chưa từng có ai gõ kẻng khi chưa được phép.

Các tập thể và cá nhân tại xã Tả Gia Khâu được nhận bằng khen, giấy khen về thành tích trong phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc". Ảnh: ND

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Đức Luân, Chủ tịch UBND xã Tả Gia Khâu cho biết: Thời gian qua, phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc" đã được cấp ủy, chính quyền xã Tả Gia Khâu quan tâm, trong đó lực lượng Công an xã làm nòng cốt tham mưu, thực hiện.

Mô hình “Tiếng kẻng an ninh” đang được thực hiện tại 8/8 thôn của xã Tả Gia Khâu. Mỗi thôn thành lập 1 tổ tự quản với 5 thành viên, thực hiện với những quy định cụ thể về chức năng, nhiệm vụ, nguyên tắc hoạt động của mô hình. Tiếng kẻng trở thành một phần trong đời sống sinh hoạt của người dân vùng biên giới xa xôi này.

Qua 3 năm triển khai, đã có gần 1.800 lần hiệu lệnh “Tiếng kẻng an ninh” vang lên giữa bản làng Tả Gia Khâu để thực hiện công tác tuyên truyền, vận động, phòng, chống tội phạm, liên quan đến xuất - nhập cảnh trái phép, giải quyết mâu thuẫn trong thôn hoặc các hoạt động diễn tập phòng cháy, cứu hộ, cứu nạn, diễn tập chiến đấu trong khu vực phòng thủ trên địa bàn xã.

Mô hình là điểm sáng thực hiện tiêu chí an ninh, trật tự trong xây dựng nông thôn mới, góp phần đưa Tả Gia Khâu ra khỏi diện trọng điểm, phức tạp về an ninh, trật tự.

Với người dân Tả Gia Khâu, tiếng kẻng không chỉ là âm thanh mà còn là nền nếp, là biểu tượng của sự đoàn kết, chung tay giữ gìn bình yên của bản làng, của Tổ quốc. Thanh âm của kim loại ngân vang, dội vào vách đá là thanh âm giữ sự bình yên cho những bản làng, cho vùng cao biên giới Tả Gia Khâu.

Có thể nói, mô hình “Tiếng kẻng an ninh” đã tạo sự chuyển biến tích cực về ý thức tự giác chấp hành pháp luật; chủ động phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh tố giác các loại tội phạm của quần chúng Nhân dân, qua đó thúc đẩy phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” trên địa bàn xã Tả Gia Khâu phát triển sâu rộng. Thông qua mô hình, tình làng nghĩa xóm, sự đoàn kết, gắn bó giữa các hộ gia đình cũng được củng cố, tăng cường, góp phần cùng các lực lượng chức năng giữ gìn an ninh trật tự, bảo vệ cuộc sống bình yên cho cộng đồng dân cư.