Đại úy Nguyễn Thị Phương. Ảnh: HB

Đại úy Nguyễn Thị Phương đã có công lớn trong việc đưa hài cốt liệt sĩ của hai chiến sỹ Trạm A69 hy sinh ngày 2/7/1972 tại hang Lèn Hà là hạ sĩ Bùi Thị Lung (SN 1954), quê xã Kim Sơn, Kim Bôi, Hòa Bình và thượng sĩ, Tiểu đội trưởng Lương Văn Chấn (SN 1946), quê xã Đoài Côi, Trùng Khánh, Cao Bằng về quê nhà.

Trọn nghĩa tình với đồng đội                                     

Nhập ngũ tháng 5/1971, sau khóa huấn luyện sơ cấp thông tin liên lạc tại Trung đoàn 134, Binh chủng Thông tin liên lạc, bà Nguyễn Thị Phương cùng lớp tân binh trẻ nhận nhiệm vụ chi viện cho chiến trường miền Nam.

Bà Phương được bổ sung vào đơn vị Trạm Thông tin A73, đóng quân tại Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.

Một số tân binh trong đó có Bùi Thị Lung, quê xã Kim Sơn, Kim Bôi được biên chế vào Trạm Thông tin A69, đóng tại hang Lèn Hà, xã Thanh Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình.

Bà Phương kể lại: Vào những lúc rảnh rỗi, nhất là đêm khuya, chị em Hòa Bình ở hai trạm lại chuyện trò với nhau. Cái Lung, cái Thật, cái Xuyến còn hát đúm, hát giao duyên với nhau bằng tiếng Mường, vui lắm, không thể nào quên được gương mặt, giọng nói của cái Lung.

Bà Phương nghẹn lời, hạ giọng: "Đầu giờ chiều hôm ấy (2/7/1972), tôi đang trực tổng đài thì nhận được tin báo, Tổng đài A69 bị trúng bom, 13 cán bộ, chiến sỹ đã hy sinh. Tôi gào lên trong máy: Cái Lung (Hòa Bình - quê) có sao không. Tiếng từ đầu dây Trạm A69 nấc lên: Có. Đồng chí Lung đã hy sinh. Tôi bỏ máy, gào lên: Các anh các chị ơi A69 bị trúng bom rồi. Thật ơi, Xuyến ơi, Thời ơi, Dinh ơi (là đồng ngũ, đồng hương Hoà Bình với Bùi Thị Lung) cái Lung hy sinh rồi. Mấy chị em chúng tôi chết lặng người một lúc rồi ôm nhau khóc. Khóc ghê lắm, đứa nào cũng gào lên: “Lung ơi, từ nay bọn tao không được nghe mày hát đúm, hát ví nữa, không còn nghe tiếng nói, tiếng cười của mày nữa Lung ơi”". Khi hy sinh Bùi Thị Lung vừa tròn 18 tuổi đời, 14 tháng tuổi quân.

Tháng 4/1973, bà Nguyễn Thị Phương được đơn vị cử đi học trung cấp quân y ở thị xã Sơn Tây, tỉnh Hà Tây. Trên đường ra Bắc, khi xe đi qua nghĩa trang xã Đồng Lê, huyện Tuyên Hóa, Quảng Bình, nơi yên nghỉ của 13 chiến sỹ Trạm Thông tin A69 hy sinh ngày 2/7/1972 tại hang Lèn Hà, bà Phương xin lái xe và anh em trong đoàn dừng lại ít phút.

Xuống xe, bà Phương đứng nghiêm, nói: “Lung ơi. Bạn yên nghỉ ở đây với đồng đội, sau ngày miền Nam giải phóng, nước nhà thống nhất, Phương cùng các bạn E134 Hòa Bình nhất định sẽ vào đón bạn về với quê hương đất Mường Hòa Bình chúng mình”.

Sau đại thắng mùa Xuân 1975, chị em Trạm Thông tin A73, người phục viên, người chuyển ngành, người ở lại quân ngũ, mỗi người một phương.

Sau khi tốt nghiệp Trường Trung cấp Quân y, bà Phương lên biên giới phía Bắc nhận nhiệm vụ tại Trạm Quân y dã chiến.

Năm 1992, bà Phương chuyển công tác về Sở Y tế tỉnh Hòa Bình.

Con nhỏ, kinh tế lúc đó rất khó khăn, vì vậy lời hứa với bạn - liệt sỹ Bùi Thị Lung, bà Phương chưa thực hiện được. Hơn 40 năm (1972 -2013), lời hứa đó cứ canh cánh trong lòng bà.

Bà Phương tâm sự, sau khi nghỉ hưu (2008), tiết kiệm được ít tiền, bà quyết định thực hiện lời hứa của mình với đồng đội.

Đầu tháng 3/2013, bà Phương khoác ba lô từ quê (xã Yên Quang, Lương Sơn) đi mấy chặng xe khách, xe ôm tìm về xã Kim Sơn (Kim Bôi) gặp gia đình liệt sỹ Bùi Thị Lung và UBND xã để bàn bạc về việc đưa hài cốt liệt sỹ Bùi Thị Lung về quê.

Được gia đình liệt sỹ Lung và chính quyền xã Kim Sơn đồng tình, ủng hộ, bà Phương đến Phòng Lao động Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) huyện Kim Bôi, rồi về Sở LĐTBXH tỉnh Hòa Bình để làm các thủ tục cần thiết.

Sau khi được lãnh đạo Lữ đoàn 134 đồng ý và sẵn sàng tạo mọi điều kiện cùng gia đình đưa hài cốt liệt sỹ Bùi Thị Lung về quê, ngày 5/8/2013, hài cốt liệt sỹ Bùi Thị Lung đã được đưa về Nghĩa trang Liệt sỹ huyện Kim Bôi, Hòa Bình.

Lễ đón nhận và an táng hài cốt liệt sỹ Bùi Thị Lung được chính quyền, Ban Chỉ huy Quân sự huyện Kim Bôi tổ chức long trọng, trang nghiêm, cảm động.

Lên Cao Bằng tìm gia đình liệt sỹ Lương Văn Chấn

Bà Phương cho biết, trong quá trình đưa hài cốt liệt sỹ Bùi Thị Lung về quê, phát hiện một ngôi mộ, ghi: “Liệt sỹ Lương Văn Chấn, quê xã Đoài Côn, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng, hy sinh ngày 2/7/1972”.

Bà Phương biết rằng, liệt sỹ Chấn là 1 trong 13 chiến sỹ Trạm Thông tin A69 đã hy sinh trong trận bom Mỹ ngày 2/7/1972.

Sau ngày an táng hài cốt liệt sỹ Bùi Thị Lung, bà Phương kể lại việc nhìn thấy bia mộ liệt sỹ Lương Văn Chấn cho vợ chồng con trai nghe. Nghe mẹ nói, con dâu và con trai bà động viên: “Mẹ có địa chỉ rồi, mẹ lên Cao Bằng tìm gặp gia đình bác ấy (liệt sỹ Chấn). Nếu gia đình họ có nguyện vọng đưa hài cốt bác ấy ấy về quê mà kinh tế khó khăn không đi lấy được thì mẹ con mình giúp đỡ”.

Biết là sẽ rất khó khăn, vất vả, tốn kém nhưng vì nghĩa tình đồng đội, ngày 19/5/2014, bà Phương ra Hà Nội đi xe khách lên Cao Bằng rồi vào huyện Trùng Khánh.

Sau khi làm việc với Phòng LĐTBXH huyện, bà Phương về xã Đoài Côn, tìm đến gia đình liệt sỹ Lương Văn Chấn.

Bà Phương kể lại, vợ chồng liệt sỹ Chấn chỉ sinh được một người con gái là Lương Thị Ninh. Vợ liệt sĩ Chấn đã mất từ lâu. Gia đình chị Ninh thuộc diện hộ nghèo. Khi nghe bà Phương hỏi nguyện vọng của gia đình về việc đưa hài cốt bố về quê, chị Ninh ôm lấy bà Phương khóc, nói: "Trước lúc mất, mẹ cháu dặn cháu, cố gắng lấy hài cốt của bố về quê cho tiện chăm sóc phần mộ, hương khói, nhưng do gia đình khó khăn quá không có điều kiện nên vợ chồng cháu không thực hiện được lời mẹ dặn".

Cảm động, sẻ chia với hoàn cảnh của chị Ninh, ngay trong ngày hôm đó, bà Phương trở về Hà Nội, đến gặp Ban Chỉ huy Lữ Đoàn 134 trình bày lại ý nguyện của mình và nguyện vọng của con gái liệt sỹ Lương Văn Chấn.

Sau thời gian chạy đi chạy lại làm các thủ tục cần thiết, ngày 25/7/2014, bà Phương nhận được thông báo của Ban Chỉ huy Lữ đoàn 134 về thời gian đi Tuyên Hóa, Quảng Bình lấy hài cốt liệt sỹ Lương Văn Chấn. Bà Phương lại tức tốc lên xã Đoài Côn, Cao Bằng đón chị Ninh về Hà Nội có mặt tại Lữ đoàn 134 đúng thời gian.

Ngày 9/8/2014, đúng 7giờ 30 phút, lễ an táng hài cốt liệt sỹ Lương Văn Chấn được tổ chức trọng thể, trang nghiêm tại nghĩa trang liệt sỹ huyện Trùng Khánh.

Không chỉ gia đình chị Ninh mà lãnh đạo huyện Trùng Khánh, bà con xã Đoài Côn biết chuyện bà Phương vượt núi, băng đèo ngược suôi trên chặng đường hàng trăm cây số để tìm gia đình liệt sỹ Lương Văn Chấn, giúp đỡ gia đình cả vật chất lẫn tinh thần, thực hiện ý nguyện, đưa hài cốt của liệt sỹ Lương Văn Chấn về đất mẹ Trùng Khánh, Cao Bằng thì mọi người rất cảm phục.

Như vậy, trong vòng một năm (8/2013 - 8/2014), Đại úy Nguyễn Thị Phương, cựu chiến sỹ Trạm Thông tin A73, Trưởng ban Liên lạc Bạn chiến đấu E134, Binh chủng Thông tin liên lạc Hòa Bình đã góp công, góp sức cùng Lữ đoàn 134 đưa hai hài cốt liệt sỹ Trạm Thông tin A69 hy sinh ngày 2/7/1972 tại hang Lèn Hà về với đất mẹ Kim Bôi (Hòa Bình) và Trùng Khánh (Cao Bằng).