(Thanh tra) - Hiệu quả: Dự án đã làm thay đổi cơ bản nhận thức về vệ sinh môi trường và bảo vệ môi trường của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), làm “sống” lại khu xử lý rác thải của huyện Mai Châu, Hòa Bình. Bất cập: Một số thiết bị máy móc do dự án hỗ trợ không phù hợp, hiệu qủa thấp, do vậy, rác không được xử lý triệt để, kịp thời.
Dự án “Green Light Project - Ánh sáng xanh” do Tập đoàn KIA Motors Hàn Quốc tài trợ được tổ chức Good Neighbors International (GNI) tại Việt Nam triển khai thực hiện tại huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình.
Theo bà Kim Se Won, Quản lý Tư vấn Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp, Tổ chức GNI Hàn Quốc, mục tiêu của dự án là nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân thông qua cải thiện điều kiện về vệ sinh môi trường và nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường.
Tổ chức GNI lựa chọn huyện Mai Châu để triển khai Dự án “Ánh sáng xanh” vì Mai Châu là huyện miền núi, gần 90% dân số là đồng bào DTTS (Thái, Mường, Dao, Mông, Tày, Hoa). Đời sống của đồng bào chủ yếu làm nghề nông nghiệp, kinh tế còn khó khăn, nhận thức của đồng bào về vệ sinh môi trường, bảo vệ môi trường còn nhiều hạn chế.
Để đạt được mục tiêu trên, GNI đã triển khai 4 nhóm hoạt động chính với tổng ngân sách gần 11 tỷ đồng. Cụ thể: Nâng cấp hệ thống xử lý rác (lắp đặt thêm hệ thống phân loại rác và tái chế hạt nhựa) cho khu xử lý rác của huyện Mai Châu; hỗ trợ cơ sở vật chất, trang thiết bị; xây dựng sân chơi từ vật liệu tái chế cho trẻ em; thực hiện các chiến dịch bảo vệ môi trường tại huyện Mai Châu.
Bà Lee Sun Kyung, Quản lý Dự án “Ánh sáng sinh thái xanh” Tập đoàn KIA Motors Hàn Quốc, cho biết: Sau 3 năm (6/2019 - 6/2022) triển khai, Dự án Hành trình “Ánh sáng xanh” đã hỗ trợ huyện Mai Châu 01 hệ thống phân loại rác, 01 hệ thống tái chế hạt nhựa; 02 xe chuyên dụng thu gom rác, 02 xe xúc lật rác, 290 thùng gom rác; hỗ trợ làm gần 2 km đường bê tông từ đường liên xã Xăm Khòe đi Bao La vào khu xử lý rác thải, nâng cấp và cải thiện hệ thống cổng, tường bao, mái che sân phơi rác và các điều kiện cơ sở khác của khu xử lý rác thải huyện Mai Châu.
Cùng với những hỗ trợ trên, dự án đã xây dựng 04 sân chơi từ vật liệu tái chế cho các trường học; tổ chức chiến dịch truyền thông về bảo vệ môi trường; tổ chức ngày hội tái chế tại Trường TH&THCS xã Bao La và Trường TH&THCS xã Xăm Khòe; tổ chức lễ ra quân hưởng ứng “Ngày Môi trường thế giới”, Ngày Chủ nhật xanh; chiếu phim về chủ đề môi trường, tặng khẩu trang, túi vải cho học sinh và đồng bào.
Tại lễ tổng kết Dự án “Ánh sáng xanh” tại huyện Mai Châu, bà Đào Thị Lý, Tổng Quản lý Tổ chức GNI Việt Nam đánh giá, Dự án “Ánh sáng xanh” với sự tài trợ của Tập đoàn KIA Motors Hàn Quốc đã làm thay đổi cơ bản nhận thức về môi trường và bảo vệ môi trường của đồng bào các dân tộc thiểu số huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình. Đồng thời đã làm “sống” lại khu xử lý rác thải huyện Mai Châu tại xóm Bước, xã Xăm Khòe. Từ đó đã giải quyết cơ bản tình trạng ô nhiêm môi trường do khu xử rác gây ra.
Tuy nhiên, sau hơn một năm chuyển giao thiết bị máy móc xử lý rác thải cho địa phương mà tiếp là HTX Nông nghiệp và Vệ sinh môi trường quản lý khai thác, vận trực hành cho thấy, hệ thống thiết bị phân loại rác kém hiệu quả do công nghệ không phù hợp với thực tế rác ở địa phương. Xe súc lật rác, lò đốt rác sau một thời gian dừng hoạt động, nay đã “túc tắc” trở lại nhưng không thường xuyên. Nhất là hệ thống tái chế hạt nhựa thì đã bị “chết yểu”.
Được biết, lượng rác thải của 5 xã trong vùng thu gom rác mỗi ngày chuyển về khu xử lý rác hơn 10 tấn. Do việc xử lý chậm, không thường xuyên nên lượng rác tồn đọng ngày một nhiều, số rác tồn được dồn xuống một hố nay sát Khu xử lý. Hố này quanh năm ngập ngụa nước, rác.
Người dân xóm Bước cho biết, vào mùa mưa, nước trong hố rác tràn ra ngoài chảy xuống con suối Sun gây ô nhiễm nặng nguồn nước, ảnh hưởng đến ruộng lúa, ruộng màu và trại chăn nuôi của một số hộ dân xóm Sun, vì vậy nhiều hộ dân đã phải bỏ ruộng, bỏ trang trại.
Ông Hà Văn Nhiêu, xóm Bước, xã Xăm Khòe cho biết, mấy ngày nay công nhân nghỉ đi cấy nên nhà máy không đốt rác. Hàng ngày ô tô chở rác về cứ đổ xuống sân. Đầy sân thì xe ủi xuống hố. Hết qủa đồi này là khu vực “cấm”, chỉ có người HTX Môi trường mới vào. Vì ở đây hôi thối, ruồi nhặng nhiều quá không ai giám vào. Cứ cái kiểu đốt rác một ngày làm năm ngày nghỉ thì chả mấy rác lại thành núi.
