Các sở, ngành kiểm tra việc sạt lở ở xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc. Ảnh: Quách Du

Trước đó, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Thanh Hóa có Công văn số 6330/STNMT-TNKS ngày 15/7/2024 tham vấn ý kiến các sở, ngành về việc khai thác trở lại mỏ cát số 18, xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc theo đề nghị của Cty Minh Chung.

Theo đó, Sở NN&PTNT tỉnh Thanh Hóa đã tổng hợp các nội dung trong tài liệu do Sở TN&MT cung cấp và khẳng định: Theo ý kiến của Đoàn Mỏ - Địa chất Thanh Hóa tại Văn bản số 166/MĐC-KT ngày 11/7/2024 về việc báo cáo kết quả đo đạc xác định cos hiện trạng khu vực mỏ cát số 18, xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc của Cty Minh Chung, trong đó đáy moong khu vực khai thác được phân thành hai khu vực: Khu vực phía thượng lưu (khu vực 1) được giới hạn bởi các điểm góc 1, 2, 3, M1, M2 và M3 có diện tích 3,05 ha; địa hình đáy moong khai thác tại đây tương đối bằng phẳng, cos thấp nhất tại đây có cao độ là (-0.552) m, cao nhất là (+5.720) m.

Khu vực phía hạ lưu (khu vực 2) được giới hạn bởi các điểm góc 3, 4, 5, M3, M2 và M1 có diện tích 3,95 ha; địa hình đáy sông tại đây có sự thay đổi khá lớn về độ sâu. Quan sát địa hình đáy sông có thể dễ nhận thấy, từ điểm uốn của bờ kè phía bờ hữu kéo ngược về phía Đông Bắc của bờ tả, đáy sông tại đây bị hạ thấp tạo thành luồng khá sâu, cá biệt có những điểm sâu đến (-19.398) m.

Theo nội dung Giấy phép khai thác khoáng sản và thuê đất số 148/GPUBND ngày 26/4/2014 của UBND tỉnh Thanh Hóa cấp cho Cty Minh Chung, tại Điều 1 điểm a mức sâu khai thác không quá cos -0.575 m. Từ kết quả đo đạc của Đoàn Mỏ - Địa chất Thanh Hóa tại Văn bản số 166/MĐC-KT ngày 11/7/2024, Sở NN&PTNT xét thấy cos khai thác hiện trạng tại khu vực 2 thuộc mỏ cát số 18 nêu trên bị hạ thấp và có sự chênh lệch lớn so với cos được phép khai thác tại Giấy phép khai thác khoáng sản và thuê đất số 148/GP-UBND ngày 26/4/2014, việc thực hiện các hoạt động khai thác cát tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy cơ gây sạt lở bờ, bãi sông.

Bên cạnh đó, ngày 10/6/2024, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa có Văn bản số 8151/UBNDTHKH giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan, tiến hành kiểm tra việc khai thác khoáng sản của Cty Minh Chung tại mỏ cát số 18, xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc theo Giấy phép khai thác khoáng sản và thuê đất số 148/GP-UBND ngày 26/4/2014 của UBND tỉnh; căn cứ các quy định hiện hành của pháp luật, xử lý hoặc kiến nghị xử lý theo thẩm quyền (nếu phát hiện sai phạm), báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh kết quả thực hiện trước ngày 21/6/2024. Tuy nhiên, trong tài liệu do Sở TN&MT gửi kèm chưa cung cấp kết quả thực hiện nội dung theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh tại văn bản nêu trên.

Ngoài ra, ngày 8/7/2024, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã có Văn bản số 9752/UBNDTHKH giao UBND huyện Vĩnh Lộc rà soát, xác định khả năng cân đối phần vốn do ngân sách huyện đảm nhiệm (ngoài phần ngân sách tỉnh dự kiến bố trí hỗ trợ) để thực hiện dự án xử lý sạt lở bờ sông Mã tại thôn Giang Đông và thôn Nghĩa Kỳ, xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc. Trên cơ sở đó, báo cáo HĐND huyện Vĩnh Lộc xem xét, quyết định chủ trương đầu tư dự án đảm bảo các quy định hiện hành của pháp luật.

Trong thời gian UBND huyện Vĩnh Lộc đang triển khai thực hiện các công việc được giao, việc giữ nguyên hiện trạng khu vực sạt lở và thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn cho người, tài sản, đất sản xuất nông nghiệp của Nhân dân trong mùa mưa lũ năm 2024 là cần thiết để UBND huyện Vĩnh Lộc hoàn thiện hồ sơ, thủ tục báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án xử lý sạt lở bờ sông Mã tại thôn Giang Đông và thôn Nghĩa Kỳ, xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc.

Từ các ý kiến đã phân tích nêu trên, Sở NN&PTNT kiến nghị, chưa có cơ sở để xem xét việc khai thác trở lại mỏ cát số 18, xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc theo đề nghị của Cty Minh Chung. Đề nghị Sở TN&MT căn cứ vào kết quả đo đạc của Đoàn Mỏ - Địa chất Thanh Hóa, kết quả báo cáo theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh về kiểm tra việc khai thác khoáng sản của Cty Minh Chung tại Văn bản số 8151/UBND-THKH ngày 10/6/2024, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao quản lý Nhà nước về lĩnh vực tài nguyên khoáng sản để tham mưu cho UBND tỉnh việc có hay không được phép tiếp tục khai thác mỏ cát số 18, xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.

Trước đó, tình trạng sạt lở bãi bồi xảy ra ở phía bờ tả sông Mã đoạn qua các thôn Giang Đông và Nghĩa Kỳ, xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc diễn biến rất nghiêm trọng với chiều dài khoảng 600m dọc theo bờ sông Mã; trong đó có khoảng 200m thuộc khu vực mỏ cát số 18, khoảng 400m còn lại ở khu vực hạ lưu mỏ cát.

Việc sạt lở khiến hơn 12.000m2 đất bãi bồi với phần lớn là diện tích đất canh tác hoa màu của bà con nông dân bị cuốn xuống sông Mã. Đặc biệt, sự việc khiến hàng chục hộ dân nơi đây cảm thấy bất an, lo lắng, nhất là thời gian trước và trong mùa mưa bão. Trước thực trạng trên, các hộ dân đã nhiều lần kiến nghị các cấp chính quyền để có biện pháp khắc phục tình trạng sạt lở, làm rõ nguyên nhân, xác định người chịu trách nhiệm và có hướng đền bù thiệt hại cho người dân.

Sau khi báo chí phản ánh, UBND tỉnh Thanh Hóa đã có văn bản yêu cầu Cty Minh Chung phải tạm dừng khai thác mỏ cát số 18 xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc để xử lý sự cố sạt lở bãi bồi sông Mã cho đến nay.