"Hố tử thần" xuất hiện trong vườn nhà bà Phan Thị Hạnh (thôn Quật Xá, xã Cam Thành, huyện Cam Lộ) tháng 10/2023 vừa qua. Ảnh: AV

Năm 2006, người dân thôn Tân Hiệp, xã Cam Tuyền, huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị nơm nớp bất an khi chưa đầy 1 tháng (18/2/2006 - 10/3/2006) trên địa bàn liên tiếp xảy ra tình trạng sụt lún.

Trong một đêm ngủ dậy, người dân bàng hoàng khi phát hiện đất trong vườn nhà, ruộng vườn bị “nuốt chửng”. 52 “hố tử thần” xuất hiện đã làm nứt, vỡ hơn 60 nhà dân và một số công trình trên địa bàn. Trong đó, đường kính hố lớn nhất 25m, sâu trung bình từ 4-5m.

Nhiều “hố tử thần” tiếp tục xảy ra từ năm 2007 đến năm 2018 tại một số khu vực thuộc phía Tây và phía Đông thôn Tây Mỹ, xã Cam Thành, huyện Cam Lộ. Các “hố tử thần” có đường kính từ 2-4m, độ sâu 5-7m.

Đến năm 2019, giữa ruộng lúa khu vực Cơn Đèn thôn Quật Xá (xã Cam Thành, huyện Cam Lộ) xảy ra 1 hố sụt lún đất, đường kính rộng 5m, sâu 4m.

Bên cạnh đó, hiện tượng sạt lở bờ sông đang tiếp tục diễn ra tại một số khu vực dọc 2 bờ sông Hiếu, đoạn qua các xã của huyện Cam Lộ, như: Cam Tuyền, Cam Hiếu, Cam Thủy và thị trấn Cam Lộ.

Sau vài năm hố sụt lún đất không xuất hiện thì mới đây nhất vào tháng 10/2023 đã xuất hiện tại vườn nhà bà Phan Thị Hạnh (thôn Quật Xá) và chỉ cách nhà bà Hạnh khoảng 4m. “Hố tử thần” ban đầu có đường kính khoảng 2m, sau đó lan rộng khoảng 5m và chiều sâu 5m. Để tạm thời khắc phục, gia đình bà Hạnh đã chủ động lấp đất, cát đầy miệng hố vì lo ngại sụt lún lan vào khu vực nhà ở.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Quảng Trị, hiện tượng sụt lún đất trên địa bàn huyện Cam Lộ từ năm 2006 đến nay đã gây ra một số thiệt hại về tài sản, đất sản xuất, công trình xây dựng, đe dọa đến an toàn tính mạng của người dân. Đồng thời gây tâm lý hoang mang, bất ổn trong cộng đồng; khó khăn trong vấn đề ổn định đời sống lâu dài, phát triển sản xuất và đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng trong khu vực.

Sau khi xảy ra hiện tượng sụt lún đất nghiêm trọng nói trên tại thôn Tân Hiệp, xã Cam Tuyền, huyện Cam Lộ, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Trị đã chủ trì, phối hợp với Liên đoàn Địa chất Bắc Trung bộ và Liên đoàn Vật lý địa chất tổ chức thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu, khảo sát, đo đạc. Khu vực nghiên cứu có diện tích 25km2 , gồm khu vực dân cư dọc theo 2 bờ sông Hiếu và Quốc lộ 9 đoạn từ xã Cam Tuyền đến tiếp giáp TP Đông Hà.

Sau đó, đoàn đã có báo cáo khảo sát, đánh giá chi tiết hiện trạng, xác định rõ nguyên nhân sụt lở đất và xác định các diện tích có nguy cơ sụt lún đất. Đồng thời, đề xuất biện pháp phòng tránh nhằm ngăn chặn sự cố gây thiệt hại có thể xảy ra tại các vùng dọc Quốc lộ 9 và dọc sông Hiếu.

Trong các nguyên nhân gây ra sụt lún đất do Liên đoàn Địa chất Bắc Trung bộ và Liên đoàn Vật lý địa chất chỉ ra có cả yếu tố khách quan, như: Địa chất, địa hình, thủy văn, thời tiết bất thường… và cả yếu tố chủ quan, như: Hoạt động khai thác cát, sỏi, khai thác nước mặt, nước ngầm, xây dựng công trình…

"Hố tử thần" xuất hiện trên địa bàn huyện Cam Lộ với tính chất, quy mô phức tạp, khó lường. Ảnh: AV.

“Qua thời gian thực hiện khá dài, đến nay thực tiễn cũng như một số cơ sở dữ liệu liên quan trong báo cáo của đoàn khảo sát, nghiên cứu từ năm 2006 có nhiều thay đổi. Trong khi đó, hiện tượng sụt lún đất đã và đang tiếp tục diễn ra trên địa bàn huyện Cam Lộ với tính chất, quy mô phức tạp, khó lường, mức độ ảnh hưởng ngày càng gia tăng”, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Trị Hồ Xuân Hòe cho hay.

Theo lãnh đạo Sở NN&PTNT, để có cơ sở đề xuất các giải pháp tổng thể, lâu dài nhằm khắc phục, chủ động ứng phó với tình trạng sụt lún đất trên địa bàn huyện Cam Lộ phù hợp với tình hình mới hiện nay, Sở đã có văn bản báo cáo thực trạng và đề xuất xử lý hiện tượng sụt lún đất gửi UBND tỉnh Quảng Trị.

Trước mắt, đề nghị UBND tỉnh Quảng Trị chỉ đạo chính quyền địa phương kịp thời khoanh vùng, đặt biển báo, cảnh báo các khu vực sụt lún nguy hiểm, nguy cơ gây mất an toàn về người và tài sản. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền người dân chủ động, sẵn sàng ứng phó, triển khai phương án đảm bảo an toàn trong trường hợp khẩn cấp.

Về lâu dài, để đảm bảo tính xuyên suốt theo nhiệm vụ nghiên cứu trước đây, Sở NN&PTNT cũng đề nghị UBND tỉnh Quảng Trị giao các sở, ngành, địa phương và các cơ quan đơn vị liên quan tiến hành thực hiện nghiên cứu. Từ đó, đề xuất giải pháp tổng thể, tối ưu nhằm giải quyết, ứng phó hiệu quả đối với hiện tượng sụt lún đất trên địa bàn huyện Cam Lộ nhằm đảm bảo an toàn cho tính mạng, tài sản và ổn định tâm lý người dân sinh sống trong khu vực.