Lò than vẫn hoạt động công khai. Ảnh: HB

Theo ông Vũ Văn Công, Phó Trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Kim Bôi, trên địa bàn xã Cuối Hạ có 2 mỏ than được cấp phép, đó là: Cty Cổ phần (CP) Khoáng sản Kim Bôi và Cty TNHH Một thành viên Khải Thành. 

Năm 2014, UBND tỉnh Hòa Bình đã ra quyết định thu hồi giấy phép của Cty TNHH Khải Thành.

Tháng 3/2015, Cty CP Khoáng sản Kim Bôi xin tạm ngừng hoạt động, do sản xuất không hiệu quả. 

Lợi dụng hầm lò, thiết bị máy móc của Cty CP Khoáng sản Kim Bôi còn để lại tại khu mỏ, một số người đã tổ chức vào khai thác than trái phép.

Ngày 24/6/2015, UBND huyện Kim Bôi đã ra Quyết định số 2578/QĐ/-UBND về việc thành lập Tổ công tác liên ngành kiểm tra, xử lý hoạt động khai thác than trái phép trên địa bàn. 

Tại xã Cuối Hạ, Tổ công tác đã mời 10 người có biểu hiện khai thác than trái phép và một số hộ được giao đất rừng nhưng không quản lý để người khác vào khai thác than, đến UBND xã Cuối Hạ làm cam kết không tổ chức khai thác than.  

Tuy nhiên, một số người vẫn công khai tổ chức khai thác than trái phép tại các mỏ than trên địa bàn xóm Vọ. Ngày 4/11/2015, Phòng Cảnh sát Phòng, chống tội phạm về môi trường Công an tỉnh Hòa Bình phối hợp với Công an huyện Kim Bôi (Hòa Bình), tiến hành kiểm tra khu mỏ than xóm Vọ, bắt quả tang Bùi Văn Đồng (trú tại thị trấn Bo, huyện Kim Bôi) đang tổ chức cho một nhóm gần 20 người khai thác than trái phép tại lò than Cty CP Khoáng sản Kim Bôi. Lực lượng chức năng đã tạm giữ 2 xe ô tô, 16m³ than, thu giữ các phương tiện khai thác than trái phép, buộc dỡ bỏ nhà lán.

Tuy nhiên, ngày 5/11/2015, nghĩa là chỉ sau 1 ngày bị cơ quan chức năng bắt, giữ phương tiện và các ngày tiếp theo, Bùi Văn Đồng lại tiếp tục tổ chức khai thác than với số người đông hơn. Hàng ngày, xe ô tô vẫn vào khu lò chở than ra bãi tập kết gần đường, nhưng thay đổi giờ vận chuyển than đi tiêu thụ. 

Trước đây, Đồng cho xe ô tô chở than đi tiêu thụ ban ngày, nay chở vào lúc từ 5 - 7 giờ tối, số xe tăng từ 2 xe lên 4 xe.

Trao đổi với PV, ông Bùi Thành Chương, Chủ tịch UBND xã Cuối Hạ công nhận, tình trạng khai thác than trái phép trên địa bàn diễn ra đã nhiều năm nay. Tại những lò than thổ phỉ đã xảy ra nhiều vụ tai nạn như nổ khí mê tan, sập hầm lò, làm chết, bị thương nhiều người. Có vụ tai nạn chết người, nhưng khi cơ quan chức năng đến hiện trường thì chủ lò đã đưa nạn nhân đi nơi khác.

Hiện nay vẫn còn một số chủ lò tổ chức lấy lao động từ các địa phương khác đến mở lò khai thác than trái phép. Cụ thể, tại mỏ than Cty CP Khoáng sản Kim Bôi, ông Bùi Văn Đồng, người thị trấn Bo vẫn ngang nhiên tổ chức khai thác than ngay hầm lò của Cty; lò than trên địa bàn xóm Nghia do ông Bùi Văn Hiểu, người xóm Nghia tổ chức đã tái phạm nhiều lần. 

Ngoài ra còn một số lò than rải rác trên đồi, lúc lén lút, lúc công khai tổ chức khai thác với số lượng than lớn. 

UBND xã đã lập phương án đánh sập các lò than thổ phỉ, trả lại hiện trạng đất cho xã quản lý. Nói là vậy, nhưng khó thực hiện ngay được. Ông Bùi Văn Chương than phiền: Chính quyền xã đã bất lực.

Sáng 12/11, PV đã vào khu mỏ than xóm Vọ, xã Cuối Hạ. Tại hầm lò than của Cty CP Khoáng sản Kim Bôi, gần 10 người đang xúc than lên xe ô tô. Khoảng 5 thợ lò, người lấm lem than, ngồi hút thuốc lào ngoài cửa hầm, trong hầm điện sáng trưng, máy quạt gió vẫn hoạt động hết công suất. Đối diện với hầm lò xuyên núi là giếng than, sâu hơn 100m, thẳng đứng ngay bên bờ suối. Đây là 2 lò than do Bùi Văn Đồng tổ chức khai thác. Nhìn đống gỗ bạch đàn còn tươi xếp bên bờ suối cũng đủ biết, chủ lò Bùi Văn Đồng đang chuẩn bị "làm ăn lớn" như thế nào.

Khác với những bãi than thổ phỉ khác, khi thấy người lạ hoặc cơ quan chức năng, chính quyền xã đến kiểm tra thì phải dừng, thậm chí giải tán ra khỏi khu hầm lò. Nhưng ở đây, đội quân của Bùi Văn Đồng không hề tỏ ra lo ngại. Mọi người vẫn đưa xe cải tiến vào, chuyển than ra lò, vẫn cẩu than từ giếng lên mà không hề quan tâm đến cán bộ Phòng Tài nguyên - Môi trường và công an viên của xã Cuối Hạ đang kiểm tra hầm lò. Khu nhà lán vẫn nguyên vẹn không bị phá dỡ như "lệnh" của cơ quan chức năng. Điều này cho thấy, chủ than thổ phỉ Bùi Văn Đồng đã tỏ thái độ bất chấp chính quyền, coi thường pháp luật như thế nào! Trong khi tài nguyên khoáng sản của quốc gia bị "đánh cắp" với khối lượng lớn, Nhà nước thất thu thuế, còn than tặc thu lợi bất chính...

Có chặn đứng, triệt phá được nạn khai thác than trái phép trên địa bàn xã Cuối Hạ, huyện Kim Bôi? Được! Không khó khi các cơ quan chức năng, các cấp chính quyền của huyện Kim Bôi và tỉnh Hòa Bình làm kiên quyết, triệt để. 

Tại huyện Lạc Sơn, địa bàn giáp ranh với Kim Bôi, khi phát hiện than thổ phỉ hoạt động, UBND huyện đã chỉ đạo lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý kiên quyết, triệt để ngay. Tất cả lò than khai thác trái phép bị đánh sập. Đối tượng nào cố tình tái phạm sẽ bị xử lý theo đúng pháp luật. Vì thế, trong khi ở huyện Kim Bôi nạn than tặc lộng hành, thì trên địa bàn huyện Lạc Sơn, than tặc hết đất làm ăn.

Dưới đây là một số hình ảnh chứng minh "than tặc" Bùi Văn Đồng lộng hành như thế nào.

Hàng ngày xe vẫn chở than từ lò ra bãi tập kết. Ảnh: HB

Cty CP Khoáng sản Kim Bôi đã ngừng hoạt động, nhưng... Ảnh: HB

... Nhà lán vẫn nguyên vẹn. Ảnh: HB

Than tập kết chất cao như núi. Ảnh: HB 

Xe chở than đi tiêu thụ. Ảnh: HB 

Gỗ chống lò chuẩn bị cho "làm ăn lớn". Ảnh: HB

Hồng Bài