Người dân cần cảnh giác trước loại hình vay tiền qua app với lãi suất "cắt cổ". Ảnh: QĐ

Còng lưng trả nợ cho những khoản tiền dễ vay!

Theo thông tin từ Công an tỉnh Vĩnh Phúc, thời gian qua cơ quan điều tra tiếp nhận nhiều đơn tố cáo của người dân về việc bị cắt ghép hình ảnh, thông tin sai sự thật đăng tải lên mạng xã hội để xúc phạm danh dự, nhân phẩm. Đồng thời một số đối tượng không rõ lai lịch thường xuyên gọi điện quấy rối, đe dọa. Qua điều tra, cơ quan công an xác định các vụ việc trên đều có nguyên nhân từ việc người dân vay tiền qua các app, công ty tài chính online.

Ông N.A.T. (giáo viên của một trường PTTH trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc) gửi đơn đến Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh trình bày: Qua mạng xã hội Facebook, ông T. biết đến các app cho vay tiền online. Thấy nội dung quảng cáo vô cùng hấp dẫn như “giải ngân nhanh”, “không cần tài sản thế chấp”… ông T. quyết định ký hợp đồng tín dụng vay hơn 31 triệu đồng với Công ty Tài chính TNHH MTV MIRAE ASSET (địa chỉ ở phường Bến Nghé, quận 1, TP Hồ Chí Minh). Thời hạn vay là 3 năm với lãi suất 25%/năm, chia thành 36 kỳ trả lãi và gốc, thời hạn cuối cùng trả gốc và lãi là 15/12/2021.

Trong khoảng một năm sau khi vay tiền, ông T. đã trả tiền lãi và gốc đầy đủ. Tuy nhiên sau đó, ông T. gặp khó khăn về kinh tế nên không tiếp tục trả lãi và gốc theo như thỏa thuận.

Hậu quả, món nợ của ông T. đã bị Công ty Tài chính TNHH MTV MIRAE ASSET Việt Nam bán cho một công ty chuyên về đòi nợ. Công ty đòi nợ này đã tìm kiếm thông tin của ông T. qua mạng xã hội Facebook, cắt ghép hình ảnh của ông T. với những nội dung không đúng sự thật để gửi đến trang Fanpage của trường học nơi ông T. công tác và những người bạn của ông T. trên facebook nhằm gây sức ép buộc trả nợ.

Một trường hợp khác là chị N.T.H.N. (SN 1986, ở thị trấn Hợp Châu, huyện Tam Đảo, Vĩnh Phúc). Thông qua mạng xã hội facebook, chị N. được giới thiệu vay tiền trên trang web “vaytucthi.com”. Ngày 3/11/2021, chị N. truy cập vào trang web này lập hồ sơ vay 2 triệu đồng trong thời hạn 180 ngày. Sau khi chụp ảnh chân dung, chứng minh thư kèm theo sổ hộ khẩu gửi đi, tài khoản của chị N. nhận được 1 triệu đồng.

Chị N. thắc mắc thì các đối tượng giải thích đã cắt phí và thu lãi trước 1 triệu đồng trừ luôn vào số tiền chị vay. Như vậy, tính ra lãi suất chị N. phải trả cho khoản vay là 71.245 đồng/1 triệu đồng/ngày, tương đương với 2.607%/năm.

Sau 7 ngày, đến 10/11/2021, chị N. bị các đối tượng gọi điện yêu cầu thanh toán khoản vay trên. Vì không có khả năng trả nợ, chị N. tiếp tục vay tiền ở các app khác trên trang web này như: vt.vay.com; m.1.svi.com; app Lồng Đèn; app Trâu Đi Cày; app Điểm Phát Lộc, app Vinda; app Thái Bình. app Jeep… với mức lãi suất tương tự.

Tổng số từ ngày 3/11 đến 3/12/2021, chị N. đã vay 78 lần với hơn 200 triệu đồng. Tuy nhiên, chị chỉ được giải ngân khoảng 140 triệu đồng, còn lại bị các app cắt lãi, cắt phí trước… Toàn bộ số tiền được giải ngân vẫn không đủ để thanh toán cho các app vay trước đó, chị N. phải vay thêm hơn 100 triệu đồng của nhiều người thân trong gia đình để thanh toán cho các app.

Với cách tính “lãi mẹ đẻ lãi con”, đến ngày 5/12/2021, chị N. vẫn còn nợ trên 100 triệu đồng của 36 app và không còn khả năng chi trả. Kể từ đó, chị N. và người thân trong gia đình liên tục bị các đối tượng gọi điện, nhắn tin đe dọa, đăng tải hình ảnh bôi nhọ chị lên các trang mạng xã hội để khủng bố đòi nợ. Quá sợ hãi, chị N. đã phải viết đơn trình báo công an.

Vay tiền qua app là biến tướng của “tín dụng đen”

Các app cho vay thường có thông điệp gây sự chú ý như: “Không đi xa, vay tại nhà”; “vay tiền nhanh trong ngày online”; “có tiền mặt 30 phút”. Thủ tục cho vay đơn giản, nhanh chóng, không cần gặp mặt và không cần tài sản thế chấp. Người vay chỉ cần gửi ảnh chụp khuôn mặt, chụp giấy tờ tùy thân, cung cấp số tài khoản ngân hàng và đặc biệt phải chấp thuận điều kiện là cho các app này truy cập vào danh bạ điện thoại, Zalo, Facebook…

Đặc điểm của loại hình cho vay này là số tiền cho vay nhỏ và thời gian cho vay ngắn, khoảng một tuần. Trên thực tế, người vay chỉ nhận được 2/3 số tiền trên hợp đồng vay, 1/3 còn lại bị giữ lại để trừ vào tiền lãi, phí dịch vụ. Hết một tuần, nếu người vay không trả được nợ thì nhân viên của các app sẽ tiếp tục giới thiệu các app mới để người vay tiếp tục vay của app sau để trả cho app trước.

Nếu người vay không thanh toán, các đối tượng sẽ tìm mọi cách uy hiếp tinh thần của người vay bằng cách tung tin bôi nhọ họ trên mạng xã hội, gọi điện quấy rối cả bạn bè, người thân, cơ quan… Nếu vẫn chưa đòi được tiền, các đối tượng có thể sẵn sàng sử dụng vũ lực xâm phạm chỗ ở, bắt giữ người trái pháp luật, cố ý gây thương tích, thậm chí gây án mạng đối với các con nợ.

Theo Thiếu tá Đỗ Đình Thành, Trưởng phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Vĩnh Phúc, nhu cầu vay tiền của người dân dịp cuối năm, đặc biệt là thời gian Tết Nguyên đán thường tăng cao. Nếu người dân không tỉnh táo sẽ rất dễ mắc bẫy của các đối tượng “tín dụng đen”, trong đó có hình thức vay tiền qua app.

Cơ quan công an khuyến cáo người dân không nên vay mượn tiền của các app vay tiền không rõ nguồn gốc, từ các công ty tài chính không được cấp phép; các đối tượng cho vay qua số điện thoại được treo, dán trên tờ rơi nơi công cộng... Trường hợp buộc phải vay tiền, tìm hiểu kỹ thông tin điều khoản, dịch vụ, các quy định về lãi, phí, hạn mức trả nợ… Lãi suất cho vay không được quá 20%/năm. Nếu phát hiện app có dấu hiệu cho vay nặng lãi, cần sớm tất toán các khoản vay. Khi bị các đối tượng đe dọa, cần trình báo ngay cho cơ quan công an để được can thiệp, giúp đỡ.