Địa điểm “vàng tặc” khai thác tại thôn 1 Trà Leng. Ảnh: TL

Chỉ tính riêng tháng 4/2016, việc đau lòng xảy ra khi 4 phu vàng đã bỏ mạng vì ngạt khí vào chiều 12/4, tại thôn Dung, thị trấn Thanh Mỹ, huyện Nam Giang. Hoặc, trưa 26/4, hai thiếu nữ người dân tộc Khơ Mú là Mông Thị Khất (16 tuổi) và Lò Thị Xí (15 tuổi) xã Bắc Lý, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An, bỏ trốn khỏi bãi vàng tại một xã miền núi ở Phước Sơn tìm đến Công an huyện Nam Giang để được giúp đỡ…

Trước tình trạng trên, các cơ quan chức năng của Quảng Nam đã tích cực vào cuộc truy quyét, tịch thu máy móc, tháo dỡ lán trại đẩy đuổi các đối tượng khai thác trái phép ra khỏi địa bàn. Tuy nhiên, đẩy đuổi nơi này “vàng tặc” lại chạy đi nơi khác. Thành phần các đối tượng khai thác vàng trái phép gồm có người dân địa phương, một số thì từ các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Hòa Bình tràn vào. Tình hình ở các điểm khai thác trái phép hết sức phức tạp, mất an ninh trật tự, ảnh hưởng môi trường nghiêm trọng.

Cổng UBND xã Tràng Leng. Ảnh: TL

Tại xã Trà Leng, Nam Trà My, tình hình an ninh trật tự cũng đáng báo động.  Xã Trà Leng có diện tích khoảng 11.683,09ha, có 4 thôn, 16 nóc, 513 hộ với 2.240 khẩu chủ yếu là người Mơ Nông sinh sống. Tỷ lệ hộ nghèo chiếm 74,45%. Theo ông Nguyễn Thành Công, Trưởng Công an xã, từ năm 2011, trên địa bàn tình trạng khai thác vàng trái phép chủ yếu tại các thôn 2 và 3. Tuy nhiên, tháng 7/2015, tại thôn 1 một số bà con trong thôn tổ chức đào đãi vàng. Sự việc bắt đầu từ ông Nguyễn Thành Nghĩa, ở xóm 1 Trà Leng đi làm rẫy phát hiện có vàng liền rủ mấy người trong thôn đi đào kiếm tiền. Tiếp đến, nhóm của ông Được ở xã Trà Giang, Bắc Trà My nhảy vào.

Ông Nguyễn Thành nghĩa, thôn 1 Trà Leng. Ảnh: TL

Khoảng 2 tháng sau, các cơ quan chức năng của huyện đã phải về dẹp bỏ không cho người dân khai thác trái phép. Công an huyện liên tục cử hai chiến sỹ bảo vệ địa điểm khai thác vàng trái phép từ đầu năm 2016 đến nay.

Tuy nhiên, đi sâu tìm hiểu chúng tôi nhận thấy vấn đề này đang có những thông tin mâu thuẫn, trái chiều.

Ông Nguyễn Thành Công, Trưởng Công an xã Trà Leng. Ảnh: TL

Ông Phan Văn Ân - một phu vàng có “thâm niên” ở Quảng Nam và một số người dân thôn 1 như ông Nguyễn Thành Nghĩa, Đinh Văn Báy… xã Trà Leng bị công an truy quyét thì bức xúc cho rằng: “Công an huyện chỉ cấm tốp của chúng tôi và bà con thôn 1 Trà Leng, còn lại tạo điều kiện cho ông Được ở xã Trà Giang, Bắc Trà My lên khai thác. Nhiều lần lán trại của chúng tôi bị đốt, nhưng lán trại máy móc của ông Được lại hoạt động không hề nhấn gì. Vì thế, chúng tôi làm ầm ĩ thì lực lượng chức năng mới dừng hoạt động của nhóm ông Được. Tuy nhiên, sau đó chính quyền lại tiến hành làm thủ tục “hợp thức” cho ông Được phối hợp với Công ty TNHH Đầu tư Phát triển lâm nông nghiệp Việt Nam được thăm dò, khai thác…

Lán của ông Được chưa bị tháo dỡ. Ảnh: TL

Sáng 9/5, ông Hồ Quang Bửu, Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My, cho biết: Thời gian qua, các đối tượng cả ở địa phương và nơi khác đến dùng máy móc nhỏ, khai thác lẻ tẻ. Do huyện truy quyét triệt để vì thế tình hình an ninh trật tự ổn định, trong đó có Trà Leng. Đúng là huyện có làm tờ trình đề nghị gửi lên UBND tỉnh và một số cơ quan chức năng đồng ý cho Công ty TNHH Đầu tư Phát triển lâm nông nghiệp Việt Nam được thăm dò, khai thác. Huyện cũng rất đau đầu sợ công ty này lấy danh nghĩa thăm dò để lợi dụng khai thác, tuy nhiên huyện sẽ cùng với nhân dân tăng cường giám sát chặt chẽ vì tài nguyên khoáng sản là của quốc gia…

Ông Hồ Quang Bửu, Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My. Ảnh: TL

Trước tình trạng trên, đề nghị các cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Nam, của huyện Nam Trà My cần quản lý chặt chẽ đảm bảo an ninh trật tự và bảo vệ môi trường cũng như tài nguyên khoáng sản trên địa bàn.

Báo Thanh tra sẽ thông tin đến bạn đọc về vụ việc.

Trần Lê