Ông Trần Văn Ly, đại diện cơ quan cơ quan tố tụng xin lỗi ông Sơn. Ảnh: Quỳnh Anh

Chiều 4/9, tại UBND xã Cư Ni (huyện Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk), Công an, Viện kiểm sát Nhân dân (KSND) và Tòa án nhân dân (TAND) huyện Ea Kar đã tổ chức buổi công khai cải chính, xin lỗi ông Nguyễn Đình Sơn (SN 1960, ngụ thôn 9, xã Cư Ni) vì đã kết luận oan sai theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

Bất ngờ với bản án 6 tháng tù giam

Theo ông Nguyễn Đình Sơn, tháng 3/2004, gia đình ông và vợ là bà Lê Thị Thê đã mua lại của gia đình ông Bùi Văn Giáp và bà Chu Thị Hoa (ngụ thôn Ninh Thanh 1, xã Ea Kmút, huyện Ea Kar) khoảng 10.000m² tại thôn 7 (xã Cư Ni, huyện Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk). Do lúc này, vợ chồng ông Giáp đang làm thủ tục đăng ký cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) nên 2 bên đã làm giấy sang nhượng viết tay, được Ban Tự quản thôn 7 xác nhận. 

Đến tháng 4/2006, sau khi nhận giấy CNQSDĐ, vợ chồng ông Giáp đã bàn giao cho gia đình ông Sơn, trong đó thỏa thuận gia đình ông Sơn thực hiện các thủ tục sang tên đổi chủ và nộp các khoản thuế nhưng vì điều kiện kinh tế khó khăn, gia đình ông Sơn chưa kịp làm các thủ tục sang tên đổi chủ.

Cùng thời gian này, bà Chu Thị Hoa làm ăn đã bị thua lỗ nên vay nợ và bị kiện ra tòa. 

Ngày 27/3/2009, TAND huyện Ea Kar đã buộc bà Hoa trả lại 71,7 triệu đồng cho người bà Hoa nợ. 

Ngày 7/12/2009, Cơ quan Thi hành án dân sự huyện Ea Kar ra quyết định kê biên 5.000m² trong tổng diện tích trên. 

Ngày 15/12/2009, việc kê biên tài sản diễn ra nhưng vợ chồng ông Sơn hoàn toàn phản đối.

Do trở thành bị can nên ông Sơn không thể canh tác trên phần đất của mình. Ảnh: Quỳnh Anh

Cuối năm 2012, ông Sơn thuê người, máy móc san ủi vườn và phê già cỗi, cho năng suất kém để chuyển đổi cây trồng. 

Ngày 7/1/2013, Cơ quan Thi hành án huyện Ea Kar tiến hành lập biên bản và xác định ông Sơn đã hủy hoại 550 cây cà phê và nhiều loại cây trồng khác với tổng thiệt hại lên đến 88,78 triệu đồng/5.000m² đất nêu trên và đề nghị Công an làm rõ. 

Ngày 24/7/2013, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an huyện Ea Kar ra Quyết định khởi tố bị can và lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với ông Nguyễn Đình Sơn. 

Ba tháng sau, Công an huyện Ea Kar đã có kết luận điều tra khẳng định ông Sơn đã phạm tội “Vi phạm việc kê biên tài sản” và đến 12/11/2013, Viện KSND đã hoàn tất cáo trạng truy tố ông Sơn với tội danh nêu trên. 

Ngày 23/12/2013, TAND huyện Ea Kar mở phiên xét xử vụ án, tuyên phạt ông Nguyễn Đình Sơn 6 tháng tù giam, phải bồi thường thiệt hại 88,78 triệu đồng thiệt hại và chịu toàn bộ án phí.

Theo ông Sơn, ông hoàn toàn không sai phạm bất cứ vấn đề gì, việc chuyển nhượng giữa gia đình ông và bà Hoa hoàn toàn hợp pháp. “Việc Chi cục Thi hành án huyện Ea Kar đến kê biên phần đất của gia đình tôi là bất hơp lý. Do đó, vợ chồng tôi đã không ký vào biên bản kê biên, không đồng ý bàn giao tài sản và tiếp tục canh tác”, ông Sơn khẳng định.

Đề nghị điều tra việc làm giả hồ sơ giấy tờ

Không đồng tình với kết luận của Tòa sơ thẩm, ông Sơn đã kháng nghị. 

Ngày 16/6/2014, Tòa sơ thẩm tuyên bố xử phạt ông Sơn 6 tháng tù giam về tội “Vi phạm việc kê biên tài sản”. 

Tại phiên tòa phúc thẩm ngày 16/6/2014, căn cứ vào các chứng cứ, tài liệu được thẩm tra và ý kiến tranh luận tại tòa, HĐXX TAND tỉnh Đắk Lắk cho rằng, biên bản kê biên tài sản do Đoàn cưỡng chế lập năm 2009 rất quan trọng nhưng lại không có chữ ký của vợ chồng ông Sơn nên chưa đủ căn cứ chứng minh ông Sơn đã nhận tài sản kê biên. 

Đồng thời, bà Phạm Thị Phượng (Kiểm sát viên Viện KSND Ea Kar) đã tham gia Đoàn cưỡng chế và ký xác nhận vào biên bản kiểm kê tài sản nhưng lại là kiểm sát viên thực hiện quyền công tố, đây là căn cứ rõ ràng cho rằng không vô tư khi làm nhiệm vụ, vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng nên hủy bản án để xét xử lại theo quy định.

Ngày 3/10/2014, Cơ quan CSĐT Công an huyện Ea Kar có bản kết luận điều tra bổ sung, vẫn kết luận ông Sơn đã phạm tội “Vi phạm việc kê biên tài sản”. 

Sau khi kết luận trên được công bố, vợ chồng ông Sơn đã làm đơn kêu cứu gửi tới các cấp nên ngày 17/6/2015, Cơ quan CSĐT Công an huyện Ea Kar đã có bản kết luận điều tra bổ sung cho thấy, vợ chồng ông Sơn không ký tên vào biên bản kiểm kê và việc Chi cục Thi hành án dân sự huyện không lập biên bản giao tài sản kê biên cho vợ chồng ông Sơn quản lý là không đúng thủ tục. 

Trong phiếu chuyển phát bưu chính, dấu nhật ấn báo phát không có chữ ký của bưu tá, thời điểm gửi đến tay người nhận bị lùi… 9 năm (từ năm 2009 về năm 2000) và chữ ký tên phiếu không phải của vợ chồng ông Sơn. Trên cơ sở đó, Cơ quan CSĐT Công an huyện Ea Kar đã khẳng định việc ông Sơn phá bỏ cây cà phê là không phạm tội “Vi phạm việc kê biên tài sản”. 

Ngày 17/6/2015, hai quyết định đình chỉ điều tra bị can và quyết định hủy bỏ biện pháp ngăn chặn đối với ông Nguyễn Đình Sơn được công bố, ông Sơn được trả lại tự do sau 683 ngày bị cấm đi khỏi nơi cư trú với mang thân phận bị can.

Theo ông Sơn cho biết: Hơn 2 năm mang thân phận bị can, ông chịu vô vàn khổ cực. Đau ốm, bệnh tật, thậm chí muốn về quê thăm cha mẹ ốm đau cũng không đi được, đất đai bỏ hoang không thể sản xuất. “Tôi mong cơ quan chức năng khẩn trương điều tra, làm rõ trách nhiệm của cá nhân, tổ chức gây oan sai cho tôi. Đặc biệt điều tra, làm rõ ai là người làm giả phiếu chuyển phát bưu chính nhằm đẩy tôi vào tù và bồi thường thỏa đáng về vật chất và cũng như tinh thân cho tôi”, ông Sơn nói.

Chiều 4/9, ông Trần Văn Ly, Phó Chánh án TAND huyện Ea Kar, thay mặt 3 cơ quan tố tụng gồm Công an, Viện KSND, TAND huyện Ea Kar đã nói lời xin lỗi công khai với ông Sơn, đồng thời hứa sẽ tiếp tục phối hợp thực hiện việc bồi thường oan sai thỏa đáng theo quy định.

Quỳnh Anh