Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM Tất Thành Cang phát biểu tại hội nghị.

Đảng bộ Cục Hải quan TP cho biết, thời gian qua, ngành hải quan TP đã áp dụng phương thức quản lý hiện đại vào công tác hải quan. Trong đó đã thực hiện thủ tục thông quan điện tử; thu - nộp ngân sách điện tử; triển khai máy soi ngầm hành lý tại sân bay Tân Sơn Nhất; hệ thống máy soi container tại các cảng biển...

Phát hiện nhiều sai phạm nghiêm trọng

Những chương trình này đã góp phần tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, rút ngắn thời gian thông quan và tiết kiệm chi phí cho các doanh nghiệp. Đồng thời, minh bạch hóa thủ tục; chống phiền hà, sách nhiễu, tiêu cực của công chức hải quan.

Tuy nhiên, với địa bàn rộng, gồm nhiều cửa khẩu cảng biển, cảng hàng không quốc tế, bưu điện quốc tế nên khi triển khai hệ thống thông quan điện tử, có một số doanh nghiệp lợi dụng sự thông thoáng đó làm cho tình hình buôn lậu, gian lận thương mại diễn ra phức tạp hơn. Thực tế đã phát sinh nhiều thủ đoạn mới, nguy cơ rủi ro cao trên nhiều lĩnh vực.

Tại các địa bàn trọng điểm, tuyến trọng điểm thuộc cảng biển, cảng hàng không quốc tế đang diễn ra việc lợi dụng chính sách phân luồng tự động để buôn lậu hàng hóa có giá trị cao, hàng cấm với thủ đoạn tinh vi.

Cùng với đó, khi áp dụng các thiết bị, máy móc hiện đại thì có sự dịch chuyển hàng hóa về các địa bàn khác với trang thiết bị chưa đầy đủ, lạc hậu hoặc công tác quản lý còn lỏng lẻo nhằm thoát sự kiểm soát của hải quan TP.HCM.

“Vì vậy, Đảng ủy, lãnh đạo Cục Hải quan TP thường xuyên quán triệt đến toàn bộ cán bộ, công chức nâng cao ý thức, luôn đề cao cảnh giác và tăng cường thu thập thông tin, triển khai các biện pháp nghiệp vụ để chủ động phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh các hành vi vi phạm pháp luật về hải quan”, Phó cục Trưởng Cục Hải quan TP Lê Định Lợi thông tin.

Qua đó, hải quan TP.HCM đã phát hiện nhiều vi phạm nghiêm trọng như không khai hoặc khai sai tên hàng, số lượng với giá trị lớn; lợi dụng thông quan điện tử luồng xanh, vàng… để đưa hàng cấm nhập, hàng nhập khẩu có điều kiện hoặc vận chuyển trái phép chất ma túy, chất gây nghiện vào trong nước. Trong giai đoạn này, hải quan đã phát hiện 3.610 vụ vi phạm, giá trị hàng hóa ước tính 1.025 tỷ đồng.

Tuy vậy, nhằm tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, đảm bảo xu hướng chung, hải quan TP.HCM vẫn thực hiện chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Cục Hải quan TP chỉ đạo triển khai các giải pháp kiểm tra sau thông quan, đảm bảo thực hiện có hiệu quả các giải pháp chống thất thu, gian lận thương mại.

Hải quan TP.HCM đã phát hiện hàng loạt hành vi về buôn lậu, gian lận thương mại. Ảnh: Báo Hải quan

Hải quan TP.HCM đã kiểm tra tại trụ sở doanh nghiệp với gần 500 cuộc và ấn định truy thu 2.080 tỷ đồng. Hiện đã thu ngân sách được 1.287 tỷ đồng, số còn lại doanh nghiệp chưa đóng hoặc còn khiếu nại quyết định ấn định truy thu của hải quan. 

Một số hạn chế cần khắc phục

Nhìn chung, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Đảng bộ Cục Hải quan TP đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận, đặc biệt là chương trình cải cách hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu, rút ngắn thời gian thông qua và tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên vẫn còn tồn tại như tình trạng đảng viên, cán bộ, công chức vi phạm các quy định của ngành, pháp luật thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Tính từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Đảng ủy Cục Hải quan TP đã ban hành quyết định cho ra khỏi Đảng 5 trường hợp, quyết định xóa tên danh sách đảng viên 2 trường hợp, quyết định đình chỉ sinh hoạt Đảng 4 trường hợp và khai trừ 3 trường hợp (do bị TAND tuyên phạt tù), khiển trách 12 đảng viên.

Lãnh đạo Cục Hải quan TP.HCM cũng nhận xét, công tác thu ngân sách của hải quan TP hiện đang gặp nhiều khó khăn. Tính đến ngày 30/6/2018, thu ngân sách Nhà nước đạt 49.517 tỷ đồng, đạt 45,84% chỉ tiêu pháp lệnh (là 108.000 tỷ đồng).

Cục Hải quan TP.HCM luôn chịu nhiều áp lực do tỷ lệ số thu ngân sách của đơn vị liên tục tăng (năm 2016 chiếm 37,2% số thu toàn ngành, năm 2017 chiếm 38,24% và năm 2018 chiếm 38,16%).

Các mặt hàng nhập khẩu thu thuế chủ lực, kim ngạch lớn như xăng dầu, sắt thép, phân bón, ô tô… lại giảm đều từng năm. Đơn cử năm 2016 kim ngạch xăng dầu giảm 2,88 tỷ USD, làm giảm thu ngân sách 7.000 tỷ đồng.

Cùng kỳ 2017 thu ngân sách từ ô tô đạt gần 9.700 tỷ đồng, nhưng hết tháng 6/2018 thu ngân sách ô tô của TP.HCM chỉ mới xấp xỉ 2.800 tỷ đồng, tức giảm 6.900 tỷ đồng so với cùng kỳ. 

Phát biểu tại hội nghị, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM Tất Thành Cang ghi nhận và đánh giá cao những kết quả mà Đảng bộ Cục Hải quan TP đạt được trong thời gian qua. Đặc biệt, Cục Hải quan TP đã có nhiều sáng kiến, cải tiến, đổi mới phương pháp thu và hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách. 

Tuy nhiên, Đảng bộ Hải quan TP vẫn còn một số hạn chế cần khắc phục như công tác cải cách hành chính vẫn chưa đáp ứng yêu cầu, còn lỗ hổng trong quy trình quản lý, như hơn 200 container quá cảnh qua cảng Cát Lái (quận 2, TP.HCM) bị “mất tích” bí ẩn. Đặc biệt là vẫn còn nhiều cán bộ, đảng viên vi phạm bị xử lý kỷ luật.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM Tất Thành Cang gợi ý, Đảng bộ Cục Hải quan TP cần xác định đầu việc cụ thể để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo trong thời gian tới. Ví dụ, hải quan TPHCM sẽ tập trung thực hiện hiện đại hóa hành chính với nhiều biện pháp, giải pháp cụ thể.

“Ngành Hải quan TP.HCM phải đi đầu trong cuộc cách mạng công nghệ 4.0”, ông Tất Thành Cang nêu nhiệm vụ và gợi ý Đảng bộ Cục Hải quan TP cần tham gia vào chương trình cải cách hành chính một cách hiệu quả, đóng góp cho Trung ương từ hoạt động thực tiễn tại TP.HCM. Đây cũng chính là việc thực hiện cải cách hành chính bền vững.

Nghiêm Lan