Khu vực cổng ra vào đào đãi quặng trái phép. Ảnh: Văn Thanh

Rầm rộ khai thác giữa ban ngày

Để lọt vào được khu vực quặng tặc đang rầm rộ khai thác, phóng viên phải đóng vai một người nông dân vào rừng kiếm củi, bắn chim mới lọt qua tầm mắt quan sát của nhiều đối tượng được cử chuyên theo dõi những người lạ mặt khi vào khu vực này. Tìm nơi kín đáo ẩn nấp, phóng tầm mắt quan sát, không thể tin vào mắt mình, cả một đại công trường khai thác thác quặng hiện ra trước mắt. 

Vùng quặng bị đào phá nham nhở, nhưng không thấy bóng dáng lực lượng chức năng xử lý. Ảnh: Văn Thanh

Cả một khu vực rộng lớn được quặng tặc ngăn, đắp bờ bao để chứa nước, máy múc nhả khói đen ngòm để hoạt động hết công suất. Trên bờ các công nhân đang hì hục dùng vòi phun nước xối xả vào những đống đất lẫn quặng đã được máy múc đào lên. Cứ thế, theo quy trình quặng được các công nhân này đào đãi, sàng tuyển đắp thành từng đống. Một số công nhân tranh thủ đóng quặng vào bao bì, buộc chặt rồi xếp thành từng hàng quy củ.

Quặng được khai thác trái phép công khai giữa ban ngày. Ảnh: Văn Thanh

Theo người dân địa phương, sau một thời gian quặng rớt giá, khu vực mỏ quặng Cromit Cổ Định thuộc vùng đất các xã Tân Ninh, Vân Sơn, Thái Hòa tạm thời lắng xuống. Gần đây, khả năng quặng bắt đầu lên giá, phía bên các nhà máy chế biến tinh quặng đã thu mua nên những ngày qua lại bắt đầu xuất hiện các đối tượng khai thác quặng trái phép.

“Quặng tặc hoạt động công khai giữa ban ngày, phá nát hết các khu đất ở địa phương, gây ô nhiễm môi trường ghê gớm, thế nhưng không hiểu vì sao chẳng thấy bóng dáng lực lượng chức năng nào về kiểm tra, xử lý, kể cả chính quyền địa phương cũng không có động thái gì. Có hay không một thế lực ngầm đang “bảo kê” cho quặng tặc lộng hành”, một người dân bức xúc.

Thế lực nào đang “bảo kê” cho quặng tặc ?

Cũng theo người dân ở đây, nghề khai thác quặng là nghề hái ra tiền so với các nghề khác. Bởi vì, khu vực này nổi tiếng giàu quặng Cromit  dưới lòng đất, chỉ cần đào lên phun nước sàng tuyển là có thể thu được quặng về. Kho tài nguyên quý giá này nhiều lần được khai thác, thế nhưng đến nay vẫn còn rất nhiều dưới lòng đất. Do đó, tiền các đầu nậu kiếm về được từ việc đào đãi quặng trái phép là rất lớn. Giờ đây, ở khu vực đất quặng Vân Sơn đâu đâu cũng thấy những hố bị hút sâu hoắm, người dân chỉ cần vô ý xảy chân rơi xuống khó mà bò lên  được. 

Nham nhở, nhếch nhác phía trong khu vực khai thác quặng. Ảnh: Văn Thanh

Dưới phía đáy các hố, những ống bạch tuộc liên tục ình ình khai phá. Theo hệ thống ống dẫn này, quặng được đẩy lên chất thành đống ngổn ngang tập kết chờ có cơ hội là có công nhân đưa lên thùng công nông, ôtô chở về kho tập kết đã được bố trí sẵn. Cứ thế, quặng được khai thác trái phép công khai, các đầu nậu vô tư kiếm tiền từ việc bán quặng, còn các cơ quan chức năng thì đứng ngoài cuộc, tài nguyên quốc gia bị thất thoát, an ninh trật tự mất ổn định.

Trao đổi với phóng viên Báo Thanh tra, một lãnh đạo xã Vân Sơn cho biết: Gần đây, có một người tên là Hòa (biệt danh là Hòa Sùi), người Hải Phòng đầu tư máy móc, trang thiết bị vào khu vực vùng quặng của xã Vân Sơn để tuyển quặng. Dây chuyền, máy móc cũng đã được lắp đặt sẵn sàng, tuy nhiên việc khai thác quặng chưa được cơ quan chức năng cấp phép nên việc đào đãi quặng ở đây là trái phép. Ngày mai, tôi sẽ trực tiếp vào kiểm tra, có gì tôi sẽ báo lại các anh nắm rõ. 

“Khó khăn trong vấn đề bảo vệ vùng mỏ là lực lượng mỏng, không đủ ngân sách để việc trả lương cho người bảo vệ. Với lại người khai thác trộm ở đây toàn là người làng, người xã nên rất khó trong công tác xử lí”, vị lãnh đạo này nói.

Máy móc được đưa đến tuyển quặng như một đại công trường. Ảnh: Văn Thanh

Với sự việc nêu trên, đề nghị UBND tỉnh Thanh Hóa sớm chỉ đạo các ban, ngành chức năng kiểm tra thực tế, ngăn chặn việc khai thác, tuyển quặng trái phép, tránh tình trạng bùng nổ việc khai thác quặng trái phép như những năm trước đây. Có như thế, tình hình an ninh trật tự mới được đảm bảo, tài nguyên quốc gia mới được giữ vững.

 Báo Thanh tra sẽ tiếp tục theo dõi, thông tin đến bạn đọc trong những kỳ tiếp theo.

 Văn Thanh