Doanh nghiệp tuyển dụng lao động tại Hà Nội. Ảnh: N.Dương

Nhiều chiêu trò tinh vi

Những ngày cuối năm, lướt các trang mạng xã hội, chúng ta dễ dàng bắt gặp những thông tin tuyển dụng hấp dẫn như “kinh doanh không cần bỏ vốn dịp Tết”, “công việc kiếm tiền triệu mỗi ngày dịp Tết”… Tuy nhiên, thật khó có thể kiểm chứng được độ chính xác đằng sau những thông tin này.

Trong thời gian thất nghiệp, chị Nguyễn Thị T. (phường Kinh Bắc, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh) mong muốn tìm một việc làm thời vụ để kiếm thêm thu nhập vào dịp Tết. Truy cập vào một số trang tuyển dụng trên mạng xã hội Facebook, chị T. tìm thấy bài đăng tuyển dụng nhân viên đóng gói hàng, mức lương từ 6 - 7 triệu đồng/tháng nên gọi điện thoại ứng tuyển.

Để được đi làm, nhà tuyển dụng yêu cầu chị T. nộp trước 350 nghìn đồng phí làm hồ sơ và “giữ chỗ” vì có nhiều người xin việc cùng lúc. Nhân viên tuyển dụng của công ty cam kết số tiền trên sẽ được trả lại ngay khi chị đi làm. Thấy công việc nhẹ nhàng, lại gần nhà nên chị T. nhanh chóng gửi tiền theo số tài khoản công ty và nhận được cam kết đi làm ngay. Tuy nhiên, khi đi nhận việc, chị T. mới biết mình bị lừa vì địa chỉ của công ty không có thật và cũng không thể liên lạc được với nhân viên tuyển dụng.

Bẫy việc làm đăng trên mạng xã hội cũng là trường hợp mà chị Lê Thị H. (phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội) gặp phải. Đang thất nghiệp chị H. nhận được tin nhắn của một công ty về bảo hiểm thông báo tuyển dụng lao động. Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, chị H. tìm đến địa chỉ công ty theo tin nhắn.

Khi đến nơi, không tìm thấy trụ sở doanh nghiệp, chị liền nhắn tin hỏi thì được trả lời là công ty chỉ nhận hồ sơ trực tuyến. Người nhắn tin gửi hướng dẫn chị tham gia vào nhóm Zalo, rồi vào Telegram để nhận nhiệm vụ... Nhận thấy dấu hiệu bất thường, chị H. nghĩ ngay đến những chiêu trò lừa đảo mà các cơ quan chức năng, báo chí vẫn cảnh báo nên quyết định không tiếp tục tham gia.

Theo Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Bắc Ninh, gần đây, tình trạng lừa đảo việc làm có nhiều biến tướng rất tinh vi, dưới nhiều hình thức. Nhiều người lao động chia sẻ nhận được tin nhắn, cuộc gọi từ các số điện thoại lạ với lời chào mời hấp dẫn từ những công ty lớn như: TikTok, Shopee, Điện máy xanh... đề nghị tuyển dụng làm việc online trên điện thoại, làm mọi lúc mọi nơi nhận lương ngay trong ngày.

Người lao động chỉ cần chia sẻ các link bài viết hoặc làm những nhiệm vụ bằng thao tác đơn giản trên điện thoại di động. Trước lời mời hấp dẫn, không ít người đã thử làm theo và “sập bẫy”, bị lừa đảo số tiền lớn…

Gần đây nhất, ngày 21/12/2023, Công an quận Hà Đông, Hà Nội, ra quyết định khởi tố vụ án, tạm giữ hình sự đối với nhóm đối tượng về hành vi "lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Các đối tượng này đăng bài cần tuyển dụng cộng tác viên bán vé máy bay toàn quốc với mức chiết khấu cao (20% tiền vé). Khi người bị hại chuyển tiền vào tài khoản của các đối tượng thì bị chặn Facebook, xóa toàn bộ dấu vết các tài khoản đã sử dụng liên hệ và cắt liên lạc. Bước đầu các đối tượng khai nhận, từ tháng 6/2023 đến khi bị bắt đã lừa được nhiều người ở nhiều tỉnh, TP trên cả nước, chiếm đoạt được khoảng 20 tỷ đồng.

Cẩn trọng để không mất tiền oan

Để cảnh giác người dân tránh “sập bẫy” “việc nhẹ, lương cao”, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội Vũ Quang Thành chia sẻ, dịp cuối năm thường xuất hiện nhiều chiêu trò lừa đảo tuyển dụng lao động, rất khó để phân biệt thật, giả. Do đó, người lao động khi tìm kiếm việc làm cần xem xét kỹ điều kiện mà công ty đưa ra. Trước hết, với những quảng cáo “việc nhẹ, lương cao” thì người lao động cần tránh xa vì thực tế các doanh nghiệp trả công tương xứng với sức lao động, không thể làm ít mà hưởng lương cao.

Khi đọc thông báo tuyển dụng, người lao động cần tìm hiểu tư cách pháp nhân công ty, kiểm tra website mà đơn vị đó tuyển dụng... Đặc biệt phải tìm hiểu cách thức ký hợp đồng, quyền lợi và trách nhiệm khi tham gia làm việc. Nếu người lao động có đầy đủ kiến thức về thị trường lao động thì sẽ tránh được những tình huống lừa đảo về việc làm.

“Hiện nay, Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội giới thiệu việc làm cho người lao động hoàn toàn miễn phí, với hàng trăm doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng thông qua sàn giao dịch việc làm vệ tinh đặt tại các quận, huyện, thị xã trên địa bàn TP Hà Nội, người lao động có thể liên hệ để tìm việc làm qua kênh chính thức này”, ông Vũ Quang Thành nói thêm.

Trao đổi về vấn đề này, ông Vũ Tiến Thành, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Bắc Ninh cho rằng, xuất phát từ nhu cầu tìm kiếm việc làm của người lao động, đặc biệt là đánh vào tâm lý người lao động muốn nhanh chóng có việc làm, có mức lương cao và không yêu cầu cao về điều kiện tuyển dụng nên các tổ chức, cá nhân hoạt động dịch vụ việc làm trái phép luôn tìm cách hoạt động thông qua nhiều hình thức: Giới thiệu trực tiếp, đăng tải thông qua mạng internet...

Ông Vũ Tiến Thành chia sẻ, so với những năm trước, dịp trước Tết Nguyên đán Giáp Thìn thị trường việc làm có phần trầm lắng hơn, các công ty tập trung ổn định nhân sự, không có nhu cầu tuyển lao động số lượng lớn. Tuy nhiên người lao động vẫn có thể tìm được việc làm ở lĩnh vực thương mại - dịch vụ với các vị trí việc làm như: Bán hàng, nhân viên kinh doanh, thu ngân, vận chuyển, giao hàng… Đây là cơ hội tốt cho những lao động bán thời gian hoặc chưa có tay nghề bởi công việc thường không yêu cầu nhiều về trình độ chuyên môn kỹ thuật hay kinh nghiệm.

Tuy nhiên, người lao động nên cảnh giác, tìm hiểu kỹ trước những công việc làm thêm thời vụ bởi rất có thể trở thành nạn nhân của các “bẫy” lừa đảo. Để tránh “sập bẫy”, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Bắc Ninh lưu ý, người lao động cần thường xuyên cập nhật thông tin từ các địa chỉ uy tín như Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh để có đầy đủ thông tin về doanh nghiệp, ngành nghề, mức lương, điều kiện làm việc... đồng thời được tư vấn tìm công việc thích hợp với khả năng mà không mất bất kỳ khoản phí tuyển dụng nào. Trường hợp tự kết nối với nhà tuyển dụng thì tuyệt đối không đưa tiền cho tổ chức, cá nhân khi không có hóa đơn, phiếu thu hoặc có nhưng thông tin không rõ ràng, đầy đủ về đơn vị thu tiền. Hi vọng, người lao động luôn “bật chế độ cảnh giác” khi tìm việc làm để không mất tiền oan.