Nhiều kinh nghiệm từ các đơn vị

Để tạo điều kiện thuận lợi hơn trong công tác PCTHTL, UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 14/CT-UBND ngày 16/6/2016 về việc tăng cường thực thi Luật PCTHTL trên địa bàn tỉnh Long An. Tỉnh cũng đã kiện toàn Ban Chỉ đạo (BCĐ) PCTHTL và thành lập 15 BCĐ huyện, thị xã, thành phố. Mỗi cơ quan, đơn vị đều có BCĐ và nhóm cán bộ nòng cốt PCTHTL. Có 100% các cơ quan, đơn vị tuyến tỉnh, huyện, xã ký cam kết với BCĐ PCTHTL tỉnh về thực hiện cơ quan không khói thuốc lá.

Các cơ quan, đơn vị đưa nội dung PCTHTL vào kế hoạch hàng năm, quy định không hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế đơn vị. Tổ chức cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ký cam kết không hút thuốc lá trong cơ quan, gương mẫu thực hiện các quy định của pháp luật về PCTHTL. Mỗi cơ quan thực hiện việc gắn biển báo “Cơ quan không khói thuốc lá”. Nhiều đơn vị đã có nhiều sáng kiến hoặc quy định cụ thể về việc khen thưởng những ai làm tốt hoặc vi phạm các hoạt động PCTHTL.

Điển hình như: Sở Công thương tỉnh Long An đã ban hành quy định cấm hút thuốc trong cơ quan, áp dụng cho tất cả cán bộ, nhân viên đơn vị và khách đến liên hệ. Cán bộ, nhân viên đơn vị không được mời người khác hút thuốc lá, không nhận quà biếu tặng hoặc quảng cáo các sản phẩm thuốc lá bằng bất cứ hình thức nào. Nếu có cán bộ vi phạm lần đầu sẽ nhắc nhở trực tiếp, vi phạm lần hai nhắc nhở trước cơ quan, vi phạm lần ba không xếp loại thi đua cuối năm. Riêng với khách đến liên hệ tại cơ quan, nếu vi phạm lần đầu sẽ nhắc nhở, tiếp tục vi phạm sẽ từ chối tiếp xúc, từ chối làm việc.

Tại Sở Y tế, Chi bộ cơ quan xây dựng nghị quyết chuyên đề về văn minh công sở tại cơ quan, trong đó có chỉ tiêu 100% cán bộ, công chức, khách đến liên hệ công tác không hút thuốc trong cơ quan. Hay như Sở Giao thông vận tải có công văn về việc PCTHTL, theo đó sẽ thưởng 2 triệu đồng cho cán bộ, công chức nào bỏ thuốc lá sau 6 tháng, nhưng người đó sẽ bị phạt 5 triệu nếu bị phát hiện hút thuốc trở lại…

Trong một nghiên cứu về tình hình sử dụng thuốc lá trên địa bàn tỉnh Long An cho kết quả, phần lớn người dân ủng hộ Luật PCTHTL và bài bác hành vi hút thuốc lá. Người được hỏi cảm thấy khó chịu khi thấy người đàn ông hút thuốc, không chấp nhận phụ nữ và trẻ vị thành niên hút thuốc. Họ cũng cảm thấy khó chịu khi hít phải khói thuốc vì lo lắng có thể mắc các bệnh do thuốc lá gây ra. Người được hỏi đều ủng hộ cấm hút thuốc lá tại các địa điểm như trường học, bệnh viện, nơi làm việc, phương tiện công cộng, …

Tại các cơ sở y tế, các góc giáo dục sức khỏe được treo các áp phích, tờ rơi về tác hại của thuốc lá đến sức khỏe con người để tuyên truyền tích cực hơn đến thân nhân, bệnh nhân.

Tăng cường công tác giám sát, xử phạt

Theo BCĐ PCTHTL tỉnh Long An, mặc dù Luật PCTHTL đã quy định những địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn, tuy nhiên tại nhiều địa điểm công cộng, tình trạng người hút thuốc vẫn còn nhiều và không có người nhắc nhở, xử phạt. Hiện người dân có thể mua thuốc lá tại bất cứ đâu, rất sẵn và dễ mua ở các cửa hàng, đại lý hay quán nước vỉa hè từ thị trấn tới khu vực nông thôn. Theo những người bán hàng, quy định cấm bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi rất khó thực thi, bởi nhiều người không biết đến quy định này hoặc biết nhưng khó phân biệt đối tượng mua đã đủ tuổi hay chưa.

Bên cạnh đó, việc xử phạt các hành vi vi phạm quy định cấm hút thuốc lá tại các nơi công cộng chưa được triển khai thực hiện trên địa bàn. Các trường hợp vi phạm quy định cấm hút thuốc lá trong khuôn viên cơ quan, đơn vị hình thức xử lý chủ yếu là nhắc nhở là chính nhưng cũng không thường xuyên so với hành vi hút thuốc. Nguyên nhân là do người dân ở vùng sâu, vùng xa vẫn còn thói quen hút thuốc ở mọi lúc, mọi nơi, việc nhắc nhở thường làm người dân phật ý, bắt bẻ. Bên cạnh đó, cán bộ cũng ngại va chạm vì sợ người dân không hợp tác trong các hoạt động khác. Ngoài ra còn là do cán bộ ở tuyến xã chưa có nhiều kiến thức về tác hại của thuốc lá, Luật PCTHTL cũng như không có nhiều hoạt động để phổ biến những kiến thức này đến người dân, đặc biệt là nông dân lớn tuổi, cựu chiến binh...

Để Luật PCTHTL thực sự đi vào cuộc sống, BCĐ PCTHTL tỉnh Long An cho biết, thời gian tới, bên cạnh việc tuyên truyền về tác hại của thuốc lá, cần sự quyết liệt hơn nữa trong công tác giám sát, xử phạt của các cơ quan chức năng và sự chung tay vào cuộc của các cơ quan, ban ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội. Mỗi cá nhân cần phải nêu cao tinh thần tự giác và có ý thức chấp hành nghiêm túc Luật PCTHTL. Cùng nhau xây dựng môi trường làm việc, môi trường sống trong lành, không khói thuốc lá.

Các cơ quan có chức năng cần hướng dẫn cụ thể quy trình xử phạt người hút thuốc ở những nơi có quy định cấm. Tổ chức nhiều hơn nữa các hoạt động truyền thông trực tiếp bằng nhiều hình thức để càng nhiều người được tiếp cận, hiểu và thực hiện tốt quy định không hút thuốc ở nơi có biển cấm.

Người làm công tác PCTHTL cũng cần được tập huấn nâng cao năng lực, đặc biệt là kỹ năng truyền thông thay đổi hành vi. Được cung cấp thêm nhiều loại hình tài liệu truyền thông để có thể tổ chức đa dạng các hình thức truyền thông phù hợp với từng nhóm đối tượng.

PV