Gần 2.000 cán bộ y tế mắc ung thư, bệnh hiểm nghèo

Ngày 29/10, tại Hà Nội, Công đoàn Y tế Việt Nam phối hợp với Tạp chí Lao động và Công đoàn, Cục Quản lý Môi trường y tế, Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường (Bộ Y tế) tổ chức Hội thảo Bảo vệ Blouse trắng với chủ đề “An toàn vệ sinh lao động - phòng chống bạo hành tại các cơ sở y tế”.

Thông tin tại Hội thảo, Chủ tịch Công đoàn Y tế Việt Nam Phạm Thanh Bình cho biết, cán bộ y tế - nhất là các bác sĩ là những người trải qua quy trình tuyển chọn và đào tạo khắt khe nhất, thời gian học tập kéo dài và phải xác định học tập suốt đời, nhưng lương khởi điểm của bác sĩ vẫn như cử nhân học đại học 4 năm.

Môi trường làm việc của cán bộ y tế ở nước ta cũng thuộc diện áp lực nhất vì quá tải, thiếu thốn về cơ sở vật chất và trang thiết bị… 

Tình trạng bạo hành cán bộ y tế trong khi làm nhiệm vụ có xu hướng ngày càng gia tăng và nghiêm trọng về mức độ. Những vụ bạo hành về tinh thần, mà hậu quả để lại tuy vô hình, song lại có tác động không nhỏ, gây tâm lý bất an, thậm chí hoang mang đối với cán bộ, nhân viên y tế.

Theo thống kê sơ bộ của Công đoàn Y tế Việt Nam ở một số tỉnh và đơn vị trực thuộc Bộ Y tế, đã có gần 2.000 đoàn viên là cán bộ y tế bị ung thư, mắc bệnh hiểm nghèo. Không ít y, bác sĩ đang khám chữa bệnh cho người bệnh nhưng bản thân họ cũng chính là một bệnh nhân đang điều trị căn bệnh hiểm nghèo.

Thống kê của Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cũng cho thấy, từ năm 2010 đến năm 2016, cả nước đã xảy ra ít nhất 22 vụ bệnh nhân, người nhà bệnh nhân hành hung cán bộ y tế. Năm 2017, có 13 vụ. Đặc biệt, năm 2018 không chỉ xảy ra nhiều vụ tấn công thầy thuốc nghiêm trọng, mà nhiều vụ côn đồ vào tận bệnh viện tấn công bệnh nhân và thầy thuốc.

Từ đầu năm 2019 đến nay, có khoảng 20 vụ bạo hành thầy thuốc tại bệnh viện, chủ yếu tại các bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh, trong đó có 4 bác sĩ, 15 điều dưỡng và một bảo vệ bị hành hung.

Trong số các vụ bạo hành y tế, 70% nạn nhân là bác sỹ, 15% là điều dưỡng. 90% vụ bạo hành xảy ra khi bác sỹ đang cấp cứu, chăm sóc cho bệnh nhân, 60% xảy ra khi thầy thuốc đang giải thích cho bệnh nhân, người nhà.

Ông Doãn Ngọc Hải, Viện trưởng Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường cho biết, cán bộ y tế đối diện với nhiều yếu tố nguy cơ chứa mầm bệnh, stress nghề nghiệp, làm ca, trực đêm, gặp nhiều nguy cơ bị bạo hành khi tiếp xúc với người nhà bệnh nhân và bệnh nhân…

Nhóm bệnh nghề nghiệp do yếu tố vi sinh vật dễ mắc bệnh lao nghề nghiệp, viêm gan B, C, nhiễm HIV, bệnh leptospira nghề nghiệp. Nhóm bệnh nghề nghiệp do yếu tố vật lý dễ mắc phóng xạ, điếc do tiếng ồn và đục thủy tinh thể. Nhóm bệnh liên quan do cả yếu tố hóa học, bụi dễ mắc bệnh viêm phế quản mạn tính, hen nghề nghiệp….

Các nhân viên y tế đang phải làm việc trong môi trường nhiều khó khăn. Ảnh: PA

Một nghiên cứu được khảo sát trên diện rộng cho thấy, có tới 28,6% nhân viên y tế thuộc hệ điều trị và 25,6% hệ dự phòng mắc bệnh mãn tính; 17,2% thuộc hệ điều trị dự phòng mắc các bệnh lây nhiễm trong thời gian làm việc; 57,3% nhân viên y tế thuộc hệ điều trị và hệ dự phòng bị tổn thương do bệnh xâm nhập khi tiêm và có nhiều bệnh lý nghiêm trọng và các bệnh chuyển hóa khác.

Ai sẽ bảo vệ và chăm lo cho nhân viên y tế? 

Chia sẻ tại Hội thảo, ông Ngọ Duy Hiểu, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng, y tế là một ngành nghề quá vất vả, lao động cật lực, nguy cơ rủi roi cao và đời sống rất khó khăn, đặc biệt ở tuyến cơ sở. Sự hy sinh thầm lặng của họ cần được trân trọng, chia sẻ và cần cả xã hội bảo vệ để họ yên tâm làm tốt công việc của mình. 

Các nhân viên y tế đang phải làm việc trong môi trường nhiều khó khăn, thậm chí nhiều rủi ro. Ngành Y tế hiện nay do thiếu nhân lực cục bộ nên nhiều nhân viên y tế phải làm việc với một điều kiện căng thẳng, nhiều người phải đứng mổ hàng chục giờ, xuyên đêm. Có nhiều nhân viên y tế có những giấc ngủ không ngon. 

Chính vì vậy, việc bảo đảm an toàn vệ sinh lao động và phòng chống bạo hành là trách nhiệm không chỉ của người sử dụng lao động, người lao động, các cấp công đoàn, mà còn của các bộ, ngành, cấp chính quyền. Các cơ quan truyền thông cần lên tiếng để cán bộ y tế yên tâm làm tốt công việc chăm sóc sức khỏe cho người bệnh.

Theo ông Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), hiện cả nước có hơn 1.400 bệnh viện, 339.000 lượt bệnh nhân và hơn 500.000 nhân viên y tế, mỗi năm có khoảng 160 triệu lượt người khám và 27 triệu người bệnh điều trị nội trú. Đây là sức ép khá lớn đối với các nhân viên y tế. Nếu nhân viên y tế không đảm bảo đủ sức khỏe thì không thể chăm sóc tốt cho người bệnh.

Tại Hội thảo, nhiều tham luận của các nhà khoa học, các chuyên gia cũng cho rằng, việc bảo vệ cán bộ y tế là trách nhiệm của nhiều bên liên quan, không chỉ của người sử dụng lao động, người lao động, các cấp công đoàn mà còn của các bộ, ngành, cấp chính quyền vào cuộc, các cơ quan truyền thông lên tiếng chia sẻ và cần cả xã hội bảo vệ, để cán bộ y tế yên tâm làm tốt công việc chăm sóc sức khỏe cho người bệnh của mình.

Hội thảo Bảo vệ Blouse trắng là hoạt động cao điểm của Chương trình Bảo vệ Blouse trắng năm 2019 nhằm cụ thể hóa nội dung phối hợp giữa Bộ Y tế và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về triển khai thực hiện công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe cán bộ, nhân viên y tế. 

Mục tiêu của Chương trình Bảo vệ Blouse trắng là tuyên truyền để phát hiện gương người tốt, lan tỏa hình ảnh đẹp, chân thực của đội ngũ công chức, viên chức lao động ngành Y tế dù có nhiều áp lực về công việc nhưng vẫn vượt qua, làm tốt trách nhiệm chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân. Đề xuất xây dựng chính sách nhằm chăm lo bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng cho đoàn viên Công đoàn ngành Y tế cả nước, đảm bảo có môi trường lao động an toàn cho cán bộ y tế.

Phương Anh