Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ chiều tối ngày 4/9, báo chí đặt câu hỏi tới Bộ TN&MT về kết quả quan trắc không khí, đất và nước mặt tại Công ty Rạng Đông.

“Bộ đã có kết quả quan trắc chưa? Nếu có rồi thì mức độ ảnh hưởng ra sao, có gây ảnh hưởng cho sức khỏe người dân không?".

Trả lời vấn đề này, Thứ trưởng TN&MT Võ Tuấn Nhân cho biết, Bộ đã tổ chức nhiều cuộc họp với các bộ, ngành để thống nhất số liệu thủy ngân phát tán ra môi trường sau vụ cháy.

"Chúng tôi xác định 15,1- 27,2kg thủy ngân đã phát tán ra môi trường", ông Nhân nói và cho biết, Bộ đã lấy mẫu nước, trầm tích xung quanh nhà máy và cho nhiều kết quả khác nhau.

So sánh giá trị nồng độ thủy ngân (Hg) với các quy chuẩn Việt Nam (QCVN) hiện hành về môi trường cho thấy:

Có 1/12 mẫu nước mặt có giá trị Hg vượt QCVN 1,3 lần tại điểm quan trắc trên sông Tô Lịch, cách cống xả gom nước thải của công ty ngõ 320 Khương Đình 1,5km.

Có 1/8 mẫu nước thải có giá trị Hg vượt QCVN 2,76 lần tại điểm quan trắc hố ga cạnh xưởng led trong công ty.

Có 12/13 mẫu trầm tích, bùn đáy có giá trị Hg vượt QCVN. Điểm quan trắc tại sông Tô Lịch, cách cống xả gom nước thải của công ty ngõ 320 Khương Đình 1km có giá trị Hg cao nhất, vượt QCVN 6,1 lần.

Có 1/6 mẫu không khí có giá trị Hg vượt QCVN 1,02 lần tại điểm quan trắc trong khuôn viên nhà kho bị cháy của công ty.

Theo ông Nhân, so sánh với các tiêu chuẩn khuyến cáo của WHO và châu Âu, ATSDR Mỹ, Canada cho thấy, trong khoảng từ hàng rào đến khoảng cách 200m, các mẫu hấp phụ thủy ngân đều có giá trị nằm trong ngưỡng khuyến cáo của WHO và châu Âu (ngưỡng ảnh hưởng đến sức khỏe con người tại khu vực đô thị).

Các điểm quan trắc không khí trong khuôn viên công ty phía trước khu cháy (trạm ôxy) và trong nhà kho bị cháy có giá trị Hg trong môi trường không khí cao vượt ngưỡng khuyến cáo của WHO và ATSDR-Mỹ từ 10 - 30 lần (ngưỡng ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe con người).

Có 2/9 điểm quan trắc nước mặt có giá trị Hg nằm ngoài khoảng khuyến cáo của WHO ảnh hưởng đến sức khỏe con người, đó là điểm NM-HĐ 02 (hồ Hạ Đình) và điểm TL 05 (sông Tô Lịch tại điểm cách ngõ 320 Khương Đình 1,5 km về phía hạ lưu).

Gây ô nhiễm môi trường, không khí, nước mặt, trầm tích

Thứ trưởng Bộ TN&MT cho hay, các chất gây ô nhiễm môi trường xung quanh là thuỷ ngân và một số kim loại nặng và các chất này một phần được phát tán vào môi trường không khí, đất, nước xung quanh; phần còn lại lắng đọng vào nước trong quá trình dập lửa và theo dòng nước này thoát chảy vào sông Tô Lịch, tích tụ trong trầm tích đáy.

Từ kết quả quan trắc phân tích chất lượng môi trường không khí xung quanh sau sự cố so sánh với khuyến cáo của WHO và châu Âu cho thấy, phạm vi vùng có nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ người dân trong khoảng bán kính 500m tính từ hàng rào của kho sản phẩm bị cháy ra xung quanh. 

"Có thể thấy vụ cháy xảy ra ở Công ty Rạng Đông là sự cố cháy nổ, mất an toàn về hóa chất và môi trường, được đánh giá quy mô ảnh hưởng mức độ trung bình. Tuy nhiên, làm thiệt hại rất lớn về tài sản, gây ô nhiễm môi trường, không khí, nước mặt, trầm tích, có ảnh hưởng, tác động xấu đến sức khỏe, môi trường xung quanh”, ông Nhân nhấn mạnh.

Để xử lý và kiểm soát tốt vấn đề môi trường sau sự cố cháy nổ, đảm bảo, an toàn cho sức khỏe người dân, Bộ đã trao đổi, thống nhất với UBND TP Hà Nội, các bộ, ngành và công ty tiếp tục thực hiện một số việc.

Đề nghị Công ty Rạng Đông, khẩn trương thực hiện các biện pháp, không để thủy ngân tiếp tục phát tán ra môi trường. Phối hợp với các đơn vị có năng lực (như Bộ Tư lệnh Hóa học, Bộ Quốc phòng) để tẩy độc khu vực bị cháy.

Tiếp tục thống kê chính xác số lượng hàng hoá, nguyên liệu vật liệu sử dụng và bị cháy nổ, đặc biệt là việc sử dụng thuỷ ngân lỏng để sản xuất bóng đèn huỳnh quang, báo cáo các cơ quan chức năng để tính toán chính xác lượng thuỷ ngân phát tán ra môi trường.

UBND TP Hà Nội khuyến cáo người dân trong vùng phạm vi bán kính cách hàng rào nhà kho cháy đến 500m áp dụng các biện pháp vệ sinh, phòng ngừa phơi nhiễm bảo vệ sức khỏe, tổ chức chế độ theo dõi sức khỏe thường xuyên và định kỳ...

Hương Giang