Trong những năm qua, phong trào “sản xuất giỏi, công tác xã hội tốt” trong đồng bào DTTS giai đoạn 2016-2021 ở Thanh Hóa đã chứng minh truyền thống đoàn kết, tương thân, tương ái trên tinh thần “bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp đỡ nhau cùng tiến bộ” giữa các dân tộc trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam. Qua phong trào cho thấy, đồng bào các DTTS ngày càng tiến bộ về mọi mặt, thu hẹp dần sự chênh lệch trong phát triển đời sống xã hội.
Nét nổi bật trong phong trào thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi trong đồng bào DTTS ở Thanh Hóa đó là đã chuyển đổi được nhận thức, thay đổi được tập quán canh tác lạc hậu từ độc canh phát, đốt, cốt, trỉa, sản xuất tự cung, tự cấp sang thâm canh tăng vụ và sản xuất hàng hóa. Đồng bào DTTS đã tích cực phát huy thế mạnh của địa phương, giúp nhau vốn, vật tư, cây, con giống, kinh nghiệm sản xuất, ngày công lao động để chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, mở mang ngành nghề, giải quyết việc làm...
Nhiều hộ gia đình đồng bào DTTS đã sử dụng các nguồn vốn vay của Nhà nước, sự giúp đỡ của cộng đồng, cùng với tinh thần cần cù, năng động, sáng tạo, đổi mới nếp nghĩ, cách làm, khai thác tiềm năng thế mạnh về lao động, đất đai vùng đồi, vùng rừng, tích cực áp dụng khoa học kỹ thuật, đưa cây, con giống có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất nhằm tạo ra giá trị cao trong sản phẩm hàng hóa.
Với những bước chuyển biến quan trọng, phong trào đã góp phần tăng trưởng kinh tế nông thôn miền núi, xóa đói, giảm nghèo, cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các DTTS trên địa bàn tỉnh. Từ phong trào này đã xuất hiện ngày càng nhiều những tấm gương đồng bào DTTS tiêu biểu, trở thành tấm gương sáng để bà con học tập, noi theo.
Ông Lại Thế Nguyên, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ Thanh Hóa khẳng định: Phong trào “sản xuất giỏi, công tác xã hội tốt” trong đồng bào DTTS giai đoạn 2016-2021 là phong trào thi đua trong cộng đồng các dân tộc đồng bào DTTS trong nhiều năm qua. Việc biểu dương những gương điển hình tiên tiến là dịp để đồng bào các dân tộc khu vực miền núi học hỏi những kinh nghiệm hay, cách làm mới của nhau và nhìn lại cái được, cái chưa được trong chỉ đạo và tổ chức thực hiện các phong trào.
Trong thời gian qua, các cấp, các ngành, các huyện miền núi trong tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo để các phong trào thi đua yêu nước, cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, phong trào quần chúng nhân dân tham gia tự quản đường biên cột mốc và giữ gìn an ninh trật tự ở các thôn bản khu vực biên giới, phong trào thi đua sản xuất giỏi, công tác xã hội tốt lan toả và đi sâu vào cuộc sống, được đông đảo đồng bào DTTS tham gia và đạt được kết quả hết sức tích cực với nhiều gương điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt.
Để tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua “sản xuất giỏi, công tác xã hội tốt” trong đồng bào DTTS giai đoạn 2021-2026, các cấp, các ngành cần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để chỉ đạo thực hiện phong trào với những nội dung thật cụ thể, rõ ràng, tránh chung chung để dễ làm, dễ kiểm tra, giám sát, không hình thức, máy móc.
Trên cơ sở văn bản hướng dẫn của Ban Dân vận Tỉnh ủy, Ủy ban MTTQ tỉnh, Ban Thường vụ Huyện uỷ các huyện miền núi của tỉnh và các huyện có đồng bào DTTS ở khu vực miền núi phải xây dựng kế hoạch để lãnh đạo, chỉ đạo và phát động phong trào thi đua ở địa phương mình theo hướng Ban Thường vụ các huyện phải giao trách nhiệm cụ thể cho UBND cùng cấp đưa nội dung phong trào này vào trong chỉ đạo phát triển kinh tế xã hội. Trong công tác dân vận, chính quyền cần phát động các phong trào thi đua của khối quản lý nhà nước, giao trách nhiệm cụ thể cho MTTQ, các đoàn thể chính trị của huyện, trong chỉ đạo phong trào ở tổ chức mình, lựa chọn những nội dung công việc phù hợp để tổ chức thực hiện. Giao nhiệm vụ cho UBND cấp xã là đơn vị sát dân, gần dân phải chịu trách nhiệm chính trong phát động, chỉ đạo theo dõi và đôn đốc thực hiện phong trào thi đua.
Bên cạnh đó, tiếp tục vận động, tuyên truyền đồng bào DTTS tiếp tục tham gia phong trào “sản xuất giỏi, công tác xã hội tốt” theo hướng tích cực đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu và đưa các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, phù hợp điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương mình vào sản xuất; áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất hàng hóa và xây dựng thương hiệu sản phẩm; phát triển chăn nuôi trang trại tập trung gắn với vệ sinh môi trường; tích cực xây dựng nông thôn mới theo hướng Nhà nước và đồng bào cùng làm, trong đó đồng bào phải chủ động làm từ việc chỉnh trang nhà cửa đến cải tạo hàng rào bằng cây xanh, vừa tiết kiệm được chi phí và tạo được môi trường xanh.
Ngoài ra, cần tiếp tục duy trì nề nếp sinh hoạt của các tổ chức đảng, tổ chức chính trị xã hội, phát động tổng vệ sinh định kỳ, động viên đồng bào DTTS chăm lo con em học hành, xoá bỏ tư tưởng tự ti, trông chờ, ỷ lại, xây dựng kế hoạch sinh hoạt và chi tiêu trong gia đình để vươn lên làm giàu. Giữ gìn và phát huy các phong tục, tập quán và nét đẹp văn hóa của dân tộc mình, xoá bỏ những thói hư, tật xấu, hủ tục lạc hậu, đồng thời tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở khu vực và địa bàn dân cư, đấu tranh với nạn buôn bán ma túy, cùng với lực lượng biên phòng, quân sự, công an bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới quốc gia ...