Tướng Lê Chiêm: Cơ sở đóng tàu kém chất lượng cho ngư dân phải truy tố

Sáng ngày 22/5, Thượng tướng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Lê Chiêm cho hay, 2 năm qua, việc thực hiện Nghị định 67 của Chính phủ trong việc đóng tàu công suất cao cho ngư dân khai thác, đánh bắt hải sản xa bờ trong vùng biển của Việt Nam là rất hiệu quả.

“Nhiều ngư dân làm giàu, thu lợi tức rất lớn. Chúng ta đã kết hợp được kinh tế với quốc phòng, ngư dân và lực lượng vũ trang đã bảo vệ vùng biển rất tốt”.

Tàu đóng xong nằm “trên bờ”, ngư dân “gánh nợ” ngân hàng

Tuy nhiên, theo Tướng Chiêm, vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại xung quanh Nghị định 67. Nổi lên nhất chính là việc các nhà máy đóng tàu không thực hiện đúng cam kết, tàu chất lượng không cao, hỏng hóc nhiều, thậm chí có những tàu đóng xong không ra khơi được. 

“Đây là khuyết điểm rất lớn trong các hợp đồng giữa ngư dân với các nhà máy đóng tàu. Hiện nay, một số ngư dân nợ ngân hàng vẫn còn, nhưng tàu thuyền vẫn không ra biển được. Điều này, tạo ra cái nghèo, cái khó cho ngư dân”, ông Chiêm nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng lưu ý, việc ngư dân không thể ra khơi vừa không phát huy được nghề nghiệp, vừa ảnh hưởng rất lớn đến việc bảo vệ chủ quyền trên biển.

Nói về việc giải quyết vấn đề nêu trên, ông Chiêm cho rằng, cách thức giải quyết lâu nay chưa thấu đáo, nhiều lãnh đạo chính quyền địa phương chưa giải quyết một cách dứt điểm.

“Trong vấn đề này, lỗi ở đâu, trách nhiệm thuộc về ai? Phải truy tố để giải quyết dứt điểm. Bây giờ người ta vay tiền của ngân hàng đưa cho anh để đóng tàu mà tàu anh đóng không đạt tiêu chuẩn rồi nói trên trời, dưới đất thì không minh bạch, không thẳng thắn”, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng gay gắt và cho rằng, cần có biện pháp giải quyết kiên quyết hơn.

Cũng theo ông Chiêm, mặc dù hợp đồng giữa người dân và nhà máy đóng tàu là hợp đồng dân sự, song nhà nước, chính quyền cũng cần có sự tham gia hỗ trợ để giải quyết thỏa đáng cho người dân.

“Ngư dân bỏ tiền ra đó là mồ hôi và nước mắt, công sức của họ vì vậy cần giải quyết thỏa đáng, đền bù thỏa đáng cho người dân để người dân không bị thiệt thòi. Bởi vì đây là chính sách ưu đãi cho người dân của chúng ta”, Thượng tướng Chiêm nói.

Chính sách cho vay đóng mới tàu đạt thấp…

Liên quan tới vấn đề này, theo báo cáo kiểm toán công tác quản lý, sử dụng kinh phí thực hiện chính sách khuyến khích, hỗ trợ khai thác, nuôi trồng hải sản và dịch vụ khai thác hải sản trên các vùng biển xa, Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra, còn có tồn tại làm hạn chế đến tính hiệu quả, hiệu lực trong thực hiện chính sách.

Việc ban hành chế độ, chính sách còn chưa đầy đủ, đồng bộ, gây khó khăn cho các địa phương trong quá trình thực hiện chính sách; một số nội dung chính sách chưa được triển khai thực hiện như: Hỗ trợ nuôi trồng hải sản; hướng dẫn kỹ thuật khai thác, bảo quản sản phẩm theo công nghệ mới đối với tàu có tổng công suất máy chính từ 400CV trở lên.

Chính sách thiết kế mẫu tàu vỏ vật liệu mới triển khai thực hiện chậm (đến cuối năm 2016 mới hoàn thành và công bố 21 mẫu) dẫn đến nhiều tàu vỏ vật liệu mới không có thiết kế mẫu, phải thuê thiết kế ngoài, làm tăng chi phí đầu tư của chủ tàu.

Ngoài ra, do mẫu tàu thiết kế chưa phù hợp với yêu cầu của chủ tàu và tập quán sử dụng theo vùng miền, dẫn đến nhiều tàu đóng mới không áp dụng mẫu thiết kế, chủ tàu tự thuê thiết kế.

Cũng theo Kiểm toán Nhà nước, chất lượng đóng tàu còn chưa đảm bảo, dẫn đến một số tàu cá đóng xong không thể ra khơi (Bình Định, Quảng Nam, Phú Yên…). Công tác cho vay đóng mới chưa được các địa phương tích cực triển khai, một số chi nhánh ngân hàng thương mại tại địa phương chưa thực hiện cho vay nên đến hết năm 2016 kết quả thực hiện chính sách cho vay đóng mới đạt thấp so với chỉ tiêu đề ra.

Ngoài ra, cho vay, hỗ trợ sai đối tượng; xác định lãi suất hỗ trợ của ngân sách Nhà nước cho một số ngư dân còn chưa đầy đủ; hỗ trợ khi chưa đảm bảo đầy đủ hồ sơ; xác định sai tỷ lệ phí bảo hiểm; chưa điều chỉnh kỳ hạn cho vay; khách hàng vay vốn chưa chấp hành thanh toán nợ và lãi đến hạn theo cam kết…

 Hương Giang