Theo TS Trần Thanh Dương - Phó Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) bệnh viêm gan do virus, viêm gan B, C gây ra tới 80% tổng số các ca ung thư gan trên thế giới, hàng năm có khoảng 1 triệu người tử vong do nhiễm virus viêm gan B,C. Đáng chú ý, Việt Nam lại nằm ở khu vực châu Á - nơi có chỉ số người dân bị mắc virus viêm gan rất cao. Hiện số trường hợp mắc viêm gan virus tại Việt Nam đang có xu hướng tăng cao. 

Trung bình hàng năm, nước ta có khoảng 8.000 - 10.000 ca mắc viêm gan virus, trong đó khoảng 12 - 17% thai phụ nhiễm virus viêm gan B, tập trung chủ yếu ở nhóm tuổi 21 - 40, đang trong độ tuổi lao động sung sức nhất. Hầu hết các ca mắc thường được chẩn đoán muộn,  chủ yếu dựa vào triệu chứng lâm sàng nên việc điều trị gặp không ít khó khăn. Chưa kể, việc khám sàng lọc cho phụ nữ mang thai hầu hết chưa được thực hiện ở bệnh viện tuyến tỉnh và huyện, chưa có hướng dẫn điều trị thống nhất trên toàn quốc, không có thuốc điều trị đặc hiệu, sử dụng thuốc không thống nhất gây nguy cơ kháng thuốc, trong khi hiệu quả không rõ ràng nên nhiều người bỏ điều trị.

Bên cạnh đó, bệnh viêm gan do các virus A, D, E cũng đang âm thầm tác động đến sức khỏe của các nhóm dân cư trong cộng đồng. 

80% bệnh nhân ung thư gan là do bị viêm gan virus. (Ảnh minh họa)

Nhận thức được sự nguy hiểm của virus viêm gan đối với sức khỏe người dân, đặc biệt đối với sức khỏe bà mẹ, trẻ em, Chính phủ Việt Nam với sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế đã phát động phong trào “Toàn dân chung tay đánh gục virus viêm gan” cùng với nhiều chương trình, biện pháp phòng, chống viêm gan virus. Trong đó có việc nghiên cứu tìm ra thuốc điều trị có hiệu quả, an toàn, dễ dung nạp là yêu cầu cấp thiết.

Trước những bức thiết của việc phòng, chữa bệnh gan do virus gây ra, các nhà khoa học thuộc Viện Dược liệu Trung ương đã dày công nghiên cứu, tìm ra cây thảo dược cà gai leo (cây thuốc có vị hơi the, tính ấm, hơi độc, có tác dụng tán phong thấp, tiêu độc, tiêu đờm, trừ ho, giảm đau, cầm máu) được nhân dân dùng để phòng, chống say rượu cũng như trị các chứng cảm cúm, dị ứng, ho gà, đau lưng, nhức xương, thấp khớp, rắn cắn…

 

Chính từ tác dụng độc đáo này mà Viện Dược liệu Trung ương nghĩ đến khả năng giải độc gan của cà gai leo và dày công nghiên cứu. Trong đó, có một đề tài cấp Nhà nước (mã số KHCN 11-05) nghiên cứu về hoạt chất chiết xuất từ cà gai leo có tác dụng chống viêm, ức chế sự nhân lên của vi rút, ức chế sự phát triển của xơ gan, chống oxy hóa rất tốt và làm âm tính virus viêm gan.

Đề tài lâm sàng tiến hành tại Viện Quân y 103 và Viện Quân y 354 do TS Trịnh Thị Xuân Hoà chủ trì đã cho kết quả rất khả quan khi trên 67% bệnh nhân có nồng độ virus về dưới ngưỡng phát hiện, 23,3% âm tính HbsAg, 1 trường hợp xuất hiện anti-HbsAg.

Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc thử nghiệm đặc tính chữa bệnh gan của thảo dược cà gai leo cũng được tiến hành trên 33 bệnh nhân. Các bệnh nhân được cho uống 6 viên/ngày chia 2 lần sau khi ăn và theo dõi định kỳ bằng kỹ thuật RT-PCR định lượng nồng độ virus trong máu trước và sau 3 tháng và 6 tháng điều trị. Kết quả chỉ sau 2 tháng điều trị, các triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn, gan to, đau hạ sườn phải, vàng da ở người bệnh giảm nhanh và hết hoàn toàn. Sau 6 tháng điều trị, trên 72% bệnh nhân có men gan trở về bình thường. Gần 40% bệnh nhân có nồng độ virus giảm trên 100 lần, 18% người bệnh giảm tới ngưỡng không thể phát hiện được. Đặc biệt có 2 bệnh nhân âm tính HbsAg (chiếm 6,1%).

Trước những thành công trong phòng thí nghiệm, các nhà dược học đã cho ứng dụng sản xuất đại trà viên giải độc gan Tuệ Linh với thành phần chính là cao cà gai leo kết hợp với cao Mật nhân. Sản phẩm sau khi được sử dụng phổ biến rộng rãi đã cho kết quả tốt trên bệnh nhân viêm gan do virus mà chưa tìm thấy một tác dụng phụ nào. Từ đây mở ra một triển vọng to lớn trong việc cho ra đời sản phẩm mới trong hỗ trợ, điều trị viêm gan virus B mạn tính tốt hơn, an toàn hơn và rẻ hơn.

Quang Đông