Tiêu chuẩn kĩ thuật các trạm cân sẽ được nghiên cứu áp dụng tiêu chuẩn kĩ thuật của một số nước trên thế giới. Trong đó, phải bảo đảm quy mô kĩ thuật, tính đồng bộ, thống nhất theo hệ thống trong dây chuyền công nghệ. Việc kiểm tra sẽ có các mô hình cân động, cân động tốc độ thấp và cân tĩnh.

Quốc lộ (QL)1 có 11 trạm: Phủ Lý (Hà Nam), Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh), Nam cầu Gianh (Quảng Bình), Quế Sơn (Quảng Nam), Bà Ri (Bình Định), Phú Yên, Cà Đú (Ninh Thuận), Dầu Giây (Đồng Nai), Bến Lức (Long An), Cần Thơ, Sóc Trăng.

QL5 có 2 trạm: Hải Dương, Hải Phòng.

QL9: Trạm Cam Lộ (Quảng Trị).

QL19: Trạm Gia Lai.

QL16: Trạm Ma đrắc (Đắk Lắk).

QL13: Trạm Chân Thành (Bình Phước).

QL14: Trạm Cây Chanh (Đắc Nông).

QL6: Trạm Kì Sơn (Hòa Bình).

QL2: Trạm Vĩnh Tường (Vĩnh Phúc).

QL3: Trạm Thái Nguyên.

QL70: Trạm Phố Giàng (UBND tỉnh Lào Cai đề nghị, đã được Chính phủ cho phép, đang triển khai xây dựng).

QL10: Chưa có trạm, đang khảo sát, đề xuất.

(Theo Đề án Tổng thể quản lý tải trọng xe của Bộ GTVT trình Thủ tướng Chính phủ)

Lộ trình khôi phục hệ thống trạm cân trên các quốc lộ được xây dựng từ năm 2004, bắt đầu bằng việc thí điểm hoạt động 2 trạm cân (trạm Dầu Giây do Bộ GTVT giao Tổng cục ĐBVN trực tiếp chịu trách nhiệm quản lý và trạm Quảng Ninh do UBND tỉnh giao Sở GTVT địa phương quản lý). Hệ thống trang thiết bị cân xe tại 2 trạm thí điểm được đầu tư hiện đại hóa, với mục tiêu tránh đến mức thấp nhất tác động tiêu cực của con người vào quá trình cân. Cùng với đó, Quy định Tạm thời về tổ chức và hoạt động của các trạm kiểm tra tải trọng xe cũng đã được Bộ GTVT ban hành. Nhân sự tham gia vào quá trình kiểm tra, xử phạt tại trạm là lực lượng chức năng đa ngành gồm: Nhân viên đơn vị quản lý đường bộ, thanh tra giao thông, cảnh sát giao thông nhằm đạt được sự minh bạch, chống tiêu cực.

Theo Vụ Khoa học - Môi trường và Quan hệ quốc tế (Tổng cục ĐBVN), nhiều nước trên thế giới cho lắp đặt trạm cân tự động hoàn chỉnh có 3 cấp cân: Sau khi qua cân động 1 (tốc độ xe 50 - 60 km/h), xe nghi ngờ quá tải phải đi vào làn đường riêng chạy với tốc độ chậm khoảng 15km/h để đi qua 1 cân động nữa, nếu thiết bị báo không quá tải thì xe được cho qua, nếu vẫn báo quá tải thì lúc đó phải vào cân tĩnh để kiểm tra chính xác tải trọng.

Tại 2 trạm cân thí điểm hiện nay đã lắp đặt hệ thống thiết bị gồm 1 cân động tốc độ lưu thông thông thường và 1 cân tĩnh để kiểm tra lại những xe bị cân động phát hiện quá tải. Mô hình cơ bản của 2 trạm thí điểm chưa đạt được mức quy định theo tiêu chuẩn trạm cân của một số nước tiên tiến trên thế giới. Thiết bị, công nghệ thiếu đồng bộ, tính hệ thống và bảo mật chưa cao. Phần mềm do các công ty của Việt Nam xây dựng tính ổn định thấp.

Thêm vào đó, hiện nay một số lái xe cố tình điều khiển xe thành 1 hàng đi sát nhau, hoặc làm biển số xe bị mờ, cong vênh, khiến thiết bị không nhận được biển số xe, do đó không có căn cứ để buộc xe vào cân tĩnh, kiểm tra và xử phạt được.

Trong khi chờ quyết định của Thủ tướng cho phép xây dựng toàn bộ hệ thống trạm cân theo công nghệ hiện đại trên phạm vi cả nước, Tổng cục ĐBVN đang đề nghị cho phép duy trì hoạt động của 2 trạm thí điểm để thu thập dữ liệu và theo dõi độ ổn định của thiết bị. Để tránh tình trạng các phương tiện quá tải trốn trạm bằng cách đi vào đường nhánh và các tuyến chưa đặt trạm, xem xét tạm dừng xử phạt quá tải cho đến khi toàn bộ hệ thống trạm cân được thiết lập.

Nam San