Hàng nghìn cử nhân ra trường không tìm kiếm được việc làm. Ảnh: TTH

Có một cuộc “cách mạng” về giáo dục như vậy là vì hàng chục vạn cử nhân, thạc sĩ không tìm được việc làm trong số cả triệu người thất nghiệp hàng năm. Lãng phí nguồn lực lao động trẻ vô cùng lớn mà cả núi tiền của nhiều gia đình và Nhà nước đã dốc ra cho hoạt động giáo dục từ nhiều năm nay.

Điểm mới trong Dự thảo là sự phân biệt giữa giai đoạn giáo dục cơ bản và giáo dục định hướng nghề. Theo đó, giai đoạn giáo dục cơ bản gồm cấp tiểu học và THCS; giai đoạn giáo dục định hướng nghề là cấp THPT.

GS Nguyễn Minh Thuyết cho biết, căn cứ Nghị quyết 88 của Quốc hội về đổi mới chương trình sách giáo khoa phổ thông, giai đoạn định hướng nghề phải giúp học sinh tiếp cận nghề, chuẩn bị cho việc học sau phổ thông có chất lượng. Giai đoạn định hướng nghề được thực hiện từ cấp THPT. Cụ thể: Lớp 10 được coi là dự hướng nghề nghiệp, lớp 11, 12 là giai đoạn tiếp cận nghề nghiệp. Dự kiến, lớp 10 có 11 môn học bắt buộc: Ngữ văn, ngoại ngữ, toán, giáo dục công dân, lịch sử, địa lý, vật lý, hóa học ,sinh học, tin học, thiết kế và công nghệ. Mỗi học kỳ không học quá 7 môn.  Ngoài ra, giáo dục thể chất, giáo dục quốc phòng - an ninh, hoạt động nghệ thuật cũng là những môn bắt buộc. Lớp 11, 12 có 5 môn tự chọn tối thiểu trong các môn ngữ văn, toán, ngoại ngữ, giáo dục kinh tế và pháp luật, lịch sử, địa lý, hóa học, sinh học, tin học, thiết kế và công nghệ, mỹ thuật, âm nhạc. Tổng số tiết các môn tự chọn không thấp hơn 20 tiết trong tuần.

Ngoài việc sắp xếp các môn học định hướng nghề sớm như trên, mô hình giáo dục cũng thay đổi, cụ thể: Không tích hợp môn lịch sử và môn địa lý thành môn khoa học xã hội ở cấp THCS. Ở cấp THPT cũng không gộp lịch sử vào môn học mới là công dân với Tổ quốc như Dự thảo trước đó. Tuy nhiên, vẫn tích hợp nội dung các môn vật lý, hóa học, sinh học, khoa học trái đất thành nội dung khoa học tự nhiên.

Về lâu dài, Dự thảo đề xuất xây dựng nội dung tích hợp theo xu hướng các nước phát triển, đó là cấu trúc nội dung môn Khoa học thông qua hệ thống các chủ đề tích hợp như: Vật chất, năng lượng, khoa học về sự sống, khoa học trái đất, môi trường… xuyên suốt các lớp học.

Qua tìm hiểu, các chuyên gia giáo dục, các nhà quản lý, nhà sư phạm, đặc biệt là các thầy cô giáo dạn dày kinh nghiệm đang giảng dạy ở các bậc phổ thông đều có chung nhận xét: hiện tại và trước đây học sinh phải học “tràng giang đại hải”, nhiều kiến thức hàn lâm học sinh biết nhưng không sâu ở một lĩnh vực nào. Chính vì vậy, khi ra trường các em “làm thầy thì dở mà làm thợ thì dốt”. Ngay cả những em xuất sắc trúng tuyển vào công ty nước ngoài hoặc các cơ quan Nhà nước đều phải đào tạo lại mới làm được việc, phải thêm mất thời gian lại tốn kém thêm tiền bạc.

Hy vọng với sự cải cách trong Dự thảo Chương trình phổ thông mới sẽ khắc phục được tình trạng dư thừa lao động nói trên.

Thế Lữ