Điểm đưa cát vào điểm tập kết và đưa đi tiêu thụ.

Bất chấp tất cả…
     
Dọc theo quốc lộ 49 từ xã Hương Thọ (huyện Hương Trà) đến xã Thủy Bằng (huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên - Huế) có rất nhiều điểm khai thác cát, sạn trái phép. Thuyền bè tập trung ở đây đều có công suất lớn. Trước đây, khai thác cát chỉ mang tính thủ công, thô sơ như dùng đòn nhỏ, xúc bằng gàu tay, thì giờ đây được thay thế bằng tàu hút mã lực lớn và có sức chứa hàng chục m3, với vòi hút có thể xuống sâu đến 25 - 30m. Mỗi xà lan như vậy lại có 5 - 7 người thay phiên nhau kéo ròng rọc và điều khiển vòi hút.
  
Theo phản ánh của một số người dân sống quanh khu vực này, tình trạng khai thác cát ở đây diễn ra một cách công khai. Ông Nguyễn Văn Thụ, thôn Cư Chấn, xã Thủy Bằng (huyện Hương Thủy) cho biết: "Từ Tết tới giờ, họ khai thác cả ngày lẫn đêm. Khi nào có đoàn kiểm tra hoặc công an thì họ rút vào không làm nữa, nhưng khi công an và đoàn kiểm tra về lại ra khai thác”.
    
Trên địa bàn huyện Hương Trà cũng có rất nhiều điểm tập kết cát, sạn khai thác, sau đó vận chuyển về TP Huế hoặc lén lút đưa bằng thuyền về hạ lưu và thượng nguồn sông Hương để tiêu thụ.

Cảnh khai thác cát nhộn nhịp trên sông Hương, mỗi ngày có hàng chục thuyền lớn nhỏ hút cát trên sông.

Theo số liệu thống kê mới đây của đoàn kiểm tra liên ngành, dọc quốc lộ 49 có 36 điểm tập kết khai thác cát, sạn, trong đó có tới 16 bến bãi của các doanh nghiệp không có giấy phép hoạt động bến thủy nội địa, 9 bến bãi hết hạn sử dụng giấy phép, còn 31 bến bãi thì không có cam kết bảo vệ môi trường. Đoàn kiểm tra đã yêu cầu di dời các bến bãi khai thác không có giấy phép hoạt động bến thủy nội địa và xử phạt hành chính đối với các tổ chức cá nhân vận chuyển khoáng sản vật liệu xây dựng không rõ nguồn gốc, neo đậu phương tiện không đúng nơi quy định, không đăng kí và đăng kiểm lại phương tiện… Thế nhưng, sau khi đoàn kiểm tra đi thì hầu hết các điểm khai thác cát, sạn trên sông Hương hoạt động trở lại bình thường.

Hậu quả khôn lường
     
Các xã nằm ven 2 bên bờ sông Hương của huyện Hương Trà và Hương Thủy ngày càng bị "hà bá" đe dọa, khi mà hiện tượng sạt lở diễn ra ngày một nghiêm trọng. “Hiện tượng sạt lở diễn ra đã lâu rồi, nhưng dạo này sạt lở nghiêm trọng hơn, nhất là đoạn từ xã Hương Thọ lên xã Thủy Bằng. Trước đây vườn nhà tôi cách bờ sông cả chục mét vậy mà giờ bờ sông đã vào gần đến vườn rồi”, ông Thụ nói.

Tình hình sạt lở rất nghiêm trọng, bờ sông giờ đã tiến sát vào vườn nhà dân.

Theo quan sát của chúng tôi, hàng chục gốc tre cùng các loại cây do dân trồng bên bờ sông để chống sạt lở phần lớn bị dòng nước cuốn trôi, có nơi bị lở sâu vào 5 - 7m, có nơi lên tới cả chục mét. Khi PV về phía hạ lưu xã Phú Thanh (huyện Phú Vang) thì cảnh sạt lở cũng diễn ra tương tự. Chứng kiến cảnh sông Hương bị rút ruột từng ngày, bác Nguyễn Thị Nhất ở xã Hương Thọ, Hương Trà nói: "Việc khai thác cát, sạn sẽ làm cho môi trường sinh thái nơi đây bị biến đổi nghiêm trọng, ảnh hưởng đến đời sống người dân dọc bờ sông”.

Như vậy, dù UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế đã có lệnh cấm khai thác cát, sạn, nhưng các cơ quan có trách nhiệm lại thực thi không triệt để, dẫn tới nạn khai thác vẫn hoành hành. Khi nào nạn khai thác cát trái phép trên sông Hương mới chấm dứt? Câu hỏi này xin gửi tới các cơ quan chức năng địa phương.

                                                                           
Trần Quốc