* Bộ Y tế khẩn trương hoàn thiện Dự thảo Luật PCTHTL.   

Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ rõ, hiện Việt Nam vẫn là 1 trong 15 nước có tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao nhất thế giới, gây tác hại không nhỏ đến sức khỏe và kinh tế cho mỗi gia đình và đất nước. Chúng ta mới giảm được 9% số nam giới hút thuốc, trong khi mục tiêu đề ra là “giảm tỷ lệ nam giới hút thuốc lá từ 50% xuống còn 20%”. Về mục tiêu thực hiện môi trường không hút thuốc, theo điều tra năm 2010 cho thấy, vẫn còn khoảng 55,9% người lao động (tương đương với gần 8 triệu người) bị phơi nhiễm thụ động với khói thuốc lá tại nơi làm việc; 73,1% người trưởng thành từ 15 tuổi trở lên (tương đương với 47 triệu người) cho biết phải tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá tại nhà.

Biện pháp tăng thuế thuốc lá để giảm hút cũng là một trong những giải pháp quan trọng để thực thi có hiệu quả các chương trình PCTHTL. Tuy nhiên, theo ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Khám chữa bệnh, Chánh Văn phòng Chương trình PCTHTL (Bộ Y tế), mức thuế thuốc lá ở nước ta chiếm 45% giá bán lẻ, vẫn thấp hơn rất nhiều so với con số 65 - 85% do Ngân hàng Thế giới khuyến cáo và so với mức thuế đã thực hiện ở các nước có chính sách kiểm soát thuốc lá hiệu quả. Chưa kể, mức giá trung bình của các sản phẩm thuốc lá tại Việt Nam còn quá thấp, lại dễ mua và không bị khống chế số lượng. Chế tài xử phạt còn quá nhẹ và không được thực hiện thường xuyên… Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ hút thuốc lá ở nước ta vẫn cao.

Bên cạnh đó, quy định cấm bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi vẫn chưa thực hiện được. Mặc dù bị cấm quảng cáo, nhưng các chiêu thức này của ngành công nghiệp thuốc lá vẫn biến tướng rất tinh vi... Vẫn chưa hết, việc hỗ trợ cai nghiện mới dừng lại ở việc xây dựng mô hình thí điểm chứ chưa được nhân rộng. Công tác chống buôn lậu thuốc lá còn gặp nhiều khó khăn. Công tác giám sát thực hiện việc quản lý quảng cáo khuyến mại và tài trợ các sản phẩm thuốc lá còn chưa được tốt, chưa hiệu quả...

Từ thực tế đó, ông Khuê kiến nghị, Chính phủ sớm có chính sách và biện pháp thi hành quyết liệt hơn nữa, đồng thời sớm xây dựng Luật PCTHTL toàn diện và mạnh mẽ hơn nữa trên cơ sở học tập kinh nghiệm của các nước trong khu vực và thế giới.

Tại hội nghị đánh giá 10 năm thực hiện Nghị quyết 12/2000/NQ-CP về chính sách quốc gia PCTHTL giai đoạn 2000 - 2010 do Bộ Y tế tổ chức mới đây, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đề nghị Bộ Y tế phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành khẩn trương hoàn thiện Dự thảo Luật PCTHTL trình Chính phủ và Quốc hội xem xét vào cuối năm 2011. Trong Dự thảo Luật cần quy định rõ những giải pháp hiệu quả để giảm thiểu các tác hại của thuốc lá tới sức khỏe cộng đồng theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới và kinh nghiệm của các nước trong khu vực. Đồng thời, xây dựng các quy định về in lời cảnh báo sức khỏe bằng chữ và hình ảnh trên bao bì sản phẩm và vỏ bao thuốc; Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Y tế và các bên liên quan nghiên cứu trình Chính phủ xem xét thành lập Qũy PCTHTL và nâng cao sức khỏe cộng đồng; xây dựng lộ trình tăng thuế các sản phẩm thuốc lá để tăng nguồn thu cho ngân sách và hạn chế tiêu dùng thuốc lá ở thanh thiếu niên và người nghèo…

Phương Anh