Pháp luật Việt Nam hiện hành đang mang lại nhiều cơ hội để giải quyết trợ giúp pháp lý, cũng như nâng cao khả năng tiếp cận pháp lý cho phụ nữ ở Việt Nam.

Cục trưởng Cục Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp Nguyễn Thị Minh cho biết, Cục Trợ giúp pháp lý và các trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước đã tổ chức thực hiện tất cả hình thức hoạt động trợ giúp pháp lý dành riêng cho các nhóm đối tượng đặc thù phụ nữ, trẻ em là nạn nhân bị buôn bán, bị bạo lực gia đình.

Tuy nhiên, khung pháp luật về hỗ trợ pháp lý và tiếp cận pháp lý cho phụ nữ ở Việt Nam vẫn có những “lỗ hổng” cần phải được sửa đổi, hoàn thiện.

“Nhiều trường hợp bao gồm bạo lực gia đình hay khi người phụ nữ không có quyền tiếp cận thu nhập trong gia đình một cách bình đẳng, việc tính toán mức thu nhập trung bình của mỗi hộ gia đình sẽ ảnh hưởng và cản trở quyền tiếp cận hỗ trợ pháp lý để đạt được công lý của phụ nữ”, bà Shoko Ishikawa, Trưởng Đại diện UN Women nhấn mạnh.

Thực tế, pháp luật chưa quy định phụ nữ nói chung được hưởng trợ giúp pháp lý, chưa quy định mô hình trợ giúp pháp lý cho phụ nữ cũng như chưa có trình tự, thủ tục riêng đối với phụ nữ là nạn nhân bạo lực giới, đặc biệt là cung cấp giấy tờ chứng minh. Ông Trần Nguyên Tú, Cục Trợ giúp pháp lý chỉ ra, nhiều phụ nữ là nạn nhân của bạo lực gia đình vẫn chưa biết được về quyền được trợ giúp pháp lý hoặc còn e ngại khi tiếp cận với trợ giúp pháp lý. Trong khi người thực hiện trợ giúp pháp lý tại nhiều trung tâm trợ giúp pháp lý cũng chưa được đào tạo về kỹ năng làm việc với nạn nhân bạo lực giới...

Các chuyên gia cho rằng, cần phải tăng cường sự tiếp cận pháp lý của phụ nữ, đặc biệt là trợ giúp pháp lý miễn phí cho phụ nữ, nhất là những phụ nữ là nạn nhân của bạo lực giới. Theo TS Đào Lệ Thu, Đại học Luật Hà Nội, trường hợp phụ nữ là nạn nhân của bạo lực giới không được hưởng hoặc hưởng không đáng kể thu nhập của gia đình thì dựa trên thu nhập của cá nhân họ để xác định diện hưởng trợ giúp pháp lý. Đối với hoạt động trợ giúp pháp cho việc giải quyết các tranh chấp bằng những cơ chế thay thế cần phải được chú trọng; luật hóa trách nhiệm cung cấp thông tin về dịch vụ trợ giúp pháp lý sẵn có cho người bị hại và người tham gia khác.

Cùng với đó, theo các chuyên gia, hoạt động trợ giúp pháp lý cần phải được xã hội hóa, huy động nguồn lực xã hội trong lĩnh vực này, tập huấn, đào tạo trợ giúp viên pháp lý về nhạy cảm giới và trách nhiệm giới; bảo đảm tất cả mọi người, bất kể giới tính hay tình hình kinh tế, đều có khả năng tiếp cận tới toà án để được bảo vệ quyền lợi (quyền về dân sự, chính trị, kinh tế, xã hội hay văn hoá). Những quyền này bao gồm quyền tiếp cận nhà cửa, được trợ cấp cơ bản và các nhu cầu khác…

Thảo Nguyên