Ảnh minh họa: internet

Đây là một cuộc “cách mạng” về dân số bởi từ trước đến nay tiêu chí “mỗi cặp vợ chồng chỉ dừng lại ở hai con” đã trở thành một trong các điều kiện để bình xét, xếp loại cán bộ, đảng viên, gia đình văn hóa…

Nhiều năm qua, quy định này đã góp phần kìm hãm bùng nổ dân số khi điều kiện phát triển kinh tế xã hội chưa tương xứng.

Nay đã khác. Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, dự báo giai đoạn năm 2009 - 2019 dân số bình quân tăng hàng năm là 1%, đến năm 2025 nước ta có 100 triệu người và tiếp tục tăng chậm đạt 107 triệu người vào năm 2050. Tuổi thọ của người Việt hiện xấp xỉ đạt 75 tuổi, nhưng trung bình mỗi người có 10 năm ốm đau. Ngân hàng Thế giới đánh giá: Việt Nam là quốc gia có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới. Nếu không có giải pháp điều chỉnh kịp thời thì phải đối mặt với một áp lực về chi trả lương hưu và các điều kiện phúc lợi xã hội khác. Lúc đó Quỹ Bảo hiểm xã hội phải phình to mới đáp ứng được nhu cầu trả lương hưu và các dịch vụ y tế…

Ông Michael Hermann, chuyên gia tư vấn cao cấp về kinh tế và quản lý Quỹ Sáng tạo thuộc Quỹ Dân số Liên hợp quốc đưa ra 3 giải pháp ứng phó tình trạng già hóa dân số: Cân nhắc lại tuổi nghỉ hưu và tuổi nhận lương hưu; đầu tư vào nguồn nhân lực, đặc biệt là phụ nữ; tăng cường hệ thống an sinh và bảo trợ xã hội.

Việc xem xét cho mỗi cặp vợ chồng, cá nhân sinh thêm con vượt mức quy định hiện tại trong Dự thảo Luật Dân số hiện nay chính là 1 trong 3 giải pháp mà ông Michael Hermann đã nêu ra.

Nhìn ra nước ngoài, Nhật Bản là nước chịu áp lực lớn nhất về thực trạng già hóa dân số. Các nước phương Tây: Đức, Pháp, Thụy Sỹ, Canada, Na Uy… cũng đứng trước nguy cơ già hóa dân số đến mức báo động. Các nước trên đều có chung thực trạng đáng tiếc: Khi đạt mức sinh thay thế, chậm nới lỏng các biện pháp kiểm soát sinh sản thì mức sinh theo đà giảm sâu, khó kéo lên. Mặt khác, do quan niệm sống của lớp trẻ là tập trung sống cho mình, có tiền thích tổ chức đi du lịch đó đây chứ không muốn sinh con. Lý do khác nữa là thu nhập của từng cá nhân, gia đình chưa dư giả, trong khi chi phí cho học tập của con cái và sinh hoạt của gia đình thì ngày càng tăng. Ở các nước có GDP cao, họ có thưởng lớn đối với các cặp vợ chồng sinh từ con thứ hai trở lên và nhiều hình thức khuyến khích, động viện khác.

Ở Việt Nam, quỹ phúc lợi xã hội còn quá khiêm tốn so với các nước tiên tiến nhưng các nhà hoạch định chính sách, quản lý Nhà nước đang “trông người mà ngẫm đến ta”, lấy ý kiến toàn dân để kịp thời có Bộ luật Dân số mới, trong đó với mục tiêu cho phép sinh thêm con… nhằm kìm hãm sự già hóa dân số, theo đó kiểm soát được quỹ bảo hiểm, đảm bảo cung ứng đủ lực lượng lao động trẻ cho toàn xã hội…

Thế Lữ