Mặc dù đã có hàng loạt quy định liên quan đến việc kiểm soát hàng nhập khẩu độc hại, và không thiếu lực lượng để thực thi các quy định này, vậy mà hàng độc cứ ồ ạt qua biên giới. Mới đây nhất là mặt hàng búp bê đầu trái cây, cũng xuất xứ từ Trung Quốc có chứa chất phthalate độc hại, có thể gây ung thư, vô sinh... lại tràn ngập thị trường.

Trên sản phẩm không có bất cứ thông tin về đơn vị nhập khẩu, tem kiểm định chất lượng sản phẩm CR bắt buộc theo quy định. Tại các thị trường lớn như TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội, những sản phẩm này hiện vẫn đang được bày bán tràn lan, nhưng các cơ quan quản lý chất lượng sản phẩm không có bất cứ sự cảnh báo nào cho người tiêu dùng. 

Theo quy định của quy chuẩn quốc gia về an toàn đồ chơi trẻ em, tất cả sản phẩm đồ chơi trẻ em sản xuất trong nước cũng như nhập khẩu phải được kiểm định chất lượng, gắn dấu hợp quy CR trước khi đưa ra lưu thông trên thị trường. Và dù quy định gắn tem hợp quy CR kiểm định chất lượng sản phẩm có hiệu lực hơn ba năm nay, nhưng tình trạng các sản phẩm đồ chơi trẻ em không dán tem, hoặc dán “tem lụi” rất phổ biến. Vì sao?

Qua khảo sát, Thanh tra Bộ Khoa học công nghệ cho biết, 40% đơn vị kinh doanh đồ chơi trẻ em khẳng định không biết gì về quy chuẩn, dán tem CR. Hỏi vì sao khi hàng về cảng đã được kiểm tra chất lượng đầy đủ nhưng vẫn có tình trạng khi kiểm tra, hàng trên thị trường không đạt chất lượng, một cán bộ lãnh đạo Hải quan TP. Hồ Chí Minh cho rằng, có thể vấn đề nằm ở khâu lấy mẫu kiểm nghiệm, hoặc khâu kiểm nghiệm chưa làm hết được các chất độc hại tồn dư trong sản phẩm mà chỉ làm được một số chỉ tiêu các chất thông dụng. 

Nói vậy, liệu có thiếu trách nhiệm, khi mà việc tiến hành kiểm tra chất lượng được thực hiện khi “nghe ngóng” đơn vị truyền thông, người tiêu dùng... phản ánh?

Trường hợp khác là hàng hóa nhập khẩu đi đường tiểu ngạch, hàng nhập lậu cơ quan chức năng không thể kiểm soát chất lượng được, khi ra thị trường, trách nhiệm quản lý thuộc về ngành Quản lý thị trường. Đại diện Chi cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh lại cho rằng, việc dán tem CR hiện quá dễ dãi khiến việc quản lý trở nên khó khăn, rối rắm hơn. Hiện nay, đơn vị sản xuất, nhập khẩu tự in tem CR, sau đó giao cho các cơ sở kinh doanh dán lên sản phẩm. Điều này tạo ra sự nhập nhằng giữa sản phẩm nhập lậu, chưa được kiểm định chất lượng với hàng hóa nhập khẩu chính ngạch. 

Còn đại diện Chi cục Quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa miền Nam, Bộ Khoa học công nghệ cho biết, hiện đơn vị vẫn chưa nghe thông tin về việc sản phẩm đồ chơi loại này chứa chất phthalate độc hại. Cán bộ được hỏi cũng nói, thời gian này lu bu với việc làm tổng kết, báo cáo cuối năm nên chưa cập nhật thông tin cụ thể, và sẽ tổ chức kiểm tra, rà soát thông tin đơn vị nhập khẩu, tiến hành kiểm định và buộc thu hồi sản phẩm nếu đúng như thông tin sản phẩm chứa chất nguy hại.

Trong khi đó, Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TP. Hồ Chí Minh Ngô Bách Phong nói, hàng loạt vụ phát hiện sản phẩm chứa chất độc như thú nhún, búp bê đầu trái cây của nước ngoài cho thấy, các cơ quan quản lý của chúng ta thường xuyên… đi sau! Hàng hóa Trung Quốc có chất độc đã đành, nhưng ai đầu độc các thế hệ trẻ thơ Việt Nam? Xin thưa, trước nhất là phường đi buôn, vì lợi nhuận. Vậy còn lại những ai nữa? Xin thưa, đó là những người hưởng lương bằng tiền thuế của dân, nhưng chưa làm tròn chức trách. Và hỏi, còn ai nữa? Lại xin thưa, không loại trừ là phường vừa đi buôn, vừa là những người được trao chức trách. Chuyện không nói ai cũng có thể hiểu, bởi như vài trăm bánh heroin còn nhẹ nhàng qua cửa khẩu chính ngạch, thì mấy cái đồ chơi Trung Quốc có tội bao nhiêu lớn…?!

Bút Chì