Đào tạo vẫn nặng hàn lâm
Ông Mai Thanh Tòng, Phó Chủ tịch Hội Kế toán TP HCM chia sẻ: Có rất nhiều sinh viên (SV) giỏi, xuất sắc khi tốt nghiệp được lựa chọn vào các doanh nghiệp và thường được đánh giá là những kế toán giỏi về mặt tuân thủ, giữ gìn tài sản, nhưng lại kém về mặt linh hoạt và giải quyết công việc. Nguyên nhân do chương trình đào tạo hiện nay tại các trường ĐH quá nặng về hàn lâm mà thiếu kỹ năng mềm cũng như những kiến thức chuyên môn.

Điều này được minh chứng qua khảo sát thực tế SV tốt nghiệp từ Trường ĐH Kinh tế TP HCM, ĐH Công nghiệp TP HCM, ĐH Kinh tế Quốc dân Hà Nội, Học viện Tài chính… có đào tạo ngành kế toán đang làm việc trong các Cty kiểm toán và doanh nghiệp có quy mô lớn, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Khảo sát về tiêu chí kỹ năng chuyên môn cho thấy, kỹ năng sử dụng phần mềm kế toán, máy tính và các phương tiện quản lý khác còn yếu, kỹ năng về phân tích, tổ chức hệ thống thông tin kế toán bằng phương tiện hiện đại còn mơ hồ. Có đến 91% số người trả lời kỹ năng chuyên môn chủ yếu được học lý thuyết, thực hành thủ công, phần mềm kế toán còn đơn giản, sơ sài, được thực hành rất ít. Đối với kỹ năng thực hành kiểm toán báo cáo tài chính, 100% câu trả lời là không biết. Với kỹ năng thực hiện kế toán quản trị, hầu hết câu trả lời là chưa được làm vì nhiều đơn vị chưa tổ chức thành một bộ phận riêng biệt. Khi được hỏi về chương trình đào tạo ngành kế toán có áp dụng được vào thực tế không? Có tới 80% số người được hỏi cho rằng đào tạo ngành kế toán nặng về hàn lâm; 50% cho rằng kiến thức chuyên ngành mà họ tiếp thu được rất ít.

Ngoài ra, kết quả khảo sát cho thấy, tư duy tích lũy am hiểu các vấn đề toàn cầu còn hạn chế, khó hội nhập sâu rộng với kế toán, kiểm toán quốc tế. Có tới 70% trả lời chưa thể nắm bắt được công việc kế toán hay kiểm toán ngay khi được giao mà phải đào tạo, hướng dẫn lại. 100% câu trả lời cho rằng, chỉ tự tin làm việc cho đơn vị trong nước, còn đơn vị nước ngoài thì “chưa thể”!

Làm gì để nâng cao chất lượng nguồn lực?
Theo khuyến nghị của TS Đặng Đức Sơn, Phó Trưởng Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường ĐH Kinh tế (ĐH Quốc gia Hà Nội), cần cân nhắc khả năng tích hợp giữa chương trình đào tạo hiện có và yêu cầu nghề nghiệp của các hiệp hội kế toán kiểm toán chuyên nghiệp như các nội dung chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp, kỹ năng làm việc.

Ở khía cạnh khác, GS Trần Phương, Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh doanh và Công nghệ cho rằng, Bộ Giáo dục và Đào tạo nên quy định khung chương trình, không nên quy định chương trình khung. “SV hỏi tôi: Em học kế toán, kiểm toán, kỹ sư công nghệ thông tin, vậy em phải học tới 6 trình môn triết học Mác - Lênin làm gì? Tôi không biết trả lời thế nào”, GS Phương nói.

Giám đốc ACCA, ông Rhys Johnson cho biết, người sử dụng lao động đang đặt ra nhiều tiêu chí tuyển dụng hơn và mong muốn nhiều hơn ở người xin việc, không chỉ về mặt năng lực, hiểu biết, kĩ năng mà còn về thái độ làm việc và đạo đức nghề nghiệp. Giám đốc Rhys Johnson nhận định: Để bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu của xã hội, mối liên kết giữa ĐH và doanh nghiệp cần phải được thắt chặt hơn nữa.

Minh Chuyên