•  Thưởng Tết cao nhất tại TP HCM gấp 10 lần Hà Nội.

Theo Báo cáo của Sở LĐ-TB&XH Hà Nội về mức thưởng Tết Nhâm Thìn, khối DN tư nhân đang có mức thưởng cao nhất là 67,343 triệu đồng/người, thấp nhất là 450.000 đồng/người. Khu vực DN Nhà nước, mức thưởng Tết bình quân hơn 3,7 triệu đồng/người, tăng 4,5% so với năm trước; cao nhất là trên 22 triệu đồng/người và thấp nhất là 300.000 đồng/người. Trong khi đó, ở khối DN FDI, mức thưởng Tết giảm so với năm ngoái. Cụ thể, mức thưởng bình quân là trên 4,2 triệu đồng/người; mức cao nhất gần 60 triệu đồng/người và thấp nhất là 200.000 đồng. Tết năm ngoái, mức thưởng cao nhất của khối này đạt gần 73 triệu đồng/người và thấp nhất là 500.000 đồng.

Một quan chức của Sở LĐ-TB&XH Hà Nội cho biết, năm 2011, do nhiều biến động về giá cả, lạm phát, tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN gặp nhiều khó khăn, nên mức thưởng nói chung giảm so với năm ngoái cũng không có gì đáng ngạc nhiên. Cũng theo vị này, điều động viên đối với người lao động năm nay là từ 1/10, Chính phủ đã quyết định nâng mức lương tối thiểu lên cao nhất 2 triệu đồng đối với vùng 1, do vậy, mức lương bình quân của người lao động đã được tăng đáng kể. Đặc biệt là lao động làm việc tại các DN FDI, khối DN thường “bám” vào quy định mức lương tối thiểu để trả cho người lao động.

Theo công bố của Sở LĐ-TB&XH TP HCM về kế hoạch thưởng Tết Nhâm Thìn của hơn 1.100 DN thuộc các thành phần kinh tế, mức thưởng Tết dương lịch 2012 cao nhất là 700 triệu đồng (gấp hơn 10 lần mức thưởng Tết cao nhất tại Hà Nội), tết Nguyên đán Nhâm Thìn cao nhất là 400 triệu đồng. Trong khi mức thưởng thấp nhất là 453.000 đồng. Đối với DN Nhà nước, mức thưởng Tết dương lịch cao nhất là 33,7 triệu đồng/người; thấp nhất là 1,5 triệu đồng/người; bình quân người lao động có mức thưởng là 3 triệu đồng/người. Đối với các DN tư nhân, mức thưởng Tết dương lịch cao nhất là 88,25 triệu đồng/người; thấp nhất là 910.000 đồng/người; bình quân 1,4 triệu đồng/người. Người lao động có mức thưởng Tết dương lịch thấp nhất là ở một DN có cổ phần, vốn góp của Nhà nước, với 453.000 đồng/người.

Thống kê mức thưởng năm 2012 theo ngành nghề, Sở LĐ-TB&XH TP HCM nhận xét, mức thưởng cao nhất rơi vào DN thuộc ngành ngân hàng, chế tạo thiết bị lạnh, sản xuất sữa, kinh doanh địa ốc. Các DN trong ngành giày da, may mặc có mức thưởng tương đối thấp. Mặt khác, hơn 15% DN cho biết gặp khó khăn trong sản xuất và kinh doanh, giá cả có nhiều biến động mạnh, lợi nhuận thu về còn hạn chế nên mức thưởng giảm đáng kể so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong khi người lao động tại các DN ở các TP ít nhiều đều có thưởng Tết thì đội ngũ giáo viên tại các địa phương lại chẳng dám hy vọng hay thậm chí không nghĩ đến khoản này. Một giáo viên trung học cơ sở ở Nam Đàn, Nghệ An cho biết: Hầu như chúng tôi không có khái niệm tiền thưởng Tết vì dịp Tết dương lịch chỉ được 300.000 đồng/người, Tết Nguyên đán nhiều hơn một chút, 500.000 đồng/người. Năm nay, nhà trường vẫn chưa có thông tin thưởng Tết cho giáo viên, nhưng chắc cũng chẳng khá hơn năm trước là bao.

Còn theo Thông tin từ Vụ Kế hoạch - Tài chính, Bộ Giáo dục - Đào tạo, từ trước đến nay, trong danh mục chi trả cho giáo viên, các trường không có khoản thưởng Tết vì Bộ không có nguồn nào để thưởng. Các trường đều là cơ sở sự nghiệp công lập, hoạt động theo Nghị định 43 về cơ chế tự chủ. Với cơ chế này, nếu trường tiết kiệm được có thể bổ sung thêm quỹ tiền lương cho cán bộ, nhân viên. Một số trường có mức thưởng Tết vì nhà trường có khoản riêng trích từ các khoản quỹ tự do như tiền giữ xe, thu căng-tin, cho thuê địa điểm dạy ngoại ngữ, tin học... Đây được coi là nỗ lực của các trường để bên cạnh giá trị tinh thần còn có món quà vật chất để giáo viên bớt lo lắng khi năm mới về, có điều kiện tập trung hơn vào chuyên môn.

Theo bà Tống Thị Minh, Vụ trưởng Vụ Lao động tiền lương, Bộ LĐ-TB&XH, cái khó nhất để nhận biết đó là thưởng hay chỉ là khoản tiền lương trích lại của người lao động trong cả năm. Nếu tiền thưởng nằm trong quỹ lương thì DN vẫn được quyết toán và gọi đó là thưởng; còn tiền thưởng nằm ngoài quỹ lương, được trích ra từ lợi nhuận trong khi DN kinh doanh thua lỗ thì chắc chắn DN đó không có thưởng Tết. Ông Phạm Minh Huân, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, để hạn chế nguy cơ tranh chấp và những bất ổn trong quan hệ lao động, cần giám sát tránh để tình trạng DN nợ lương, nợ thưởng.

Hà Linh