Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trao Huân chương Độc lập hạng Nhất cho ngành Thanh tra. Ảnh: HH

Bảy mươi năm qua là chặng đường phấn đấu không mệt mỏi của nhiều thế hệ lãnh đạo, cán bộ ngành Thanh tra. Họ đã có những đóng góp to lớn trong lịch sử 70 năm đấu tranh giữ vững chủ quyền độc lập và xây dựng tổ quốc giầu mạnh. Mỗi giai đoạn lịch sử, mỗi lĩnh vực trong đời sống kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng... ngành Thanh tra đã phát hiện và xử lý nhiều sai phạm, góp phần tích cực vào sự ổn định, an sinh trật tự xã hội.

Chỉ tính vài năm gần đây, ngành Thanh tra đã phát hiện, làm rõ hàng nghìn vụ việc sai phạm, kiến nghị xử lý nhiều tổ chức, cá nhân vi phạm, thu hồi hàng nghìn ha đất và hàng nghìn tỷ đồng... Từ kết quả trên ta nhận thấy những đóng góp to lớn của ngành Thanh tra trong hoạt động phòng, chống tham nhũng.

Và, cùng với những kết quả ấy, ngành Thanh tra càng chú trọng công tác quản lý Nhà nước về thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, dẫu rằng để hoàn thiện, chế ngự nó cần một thời gian nhất định và cần có sự vào cuộc của toàn xã hội chứ không chỉ riêng ngành Thanh tra.

Nhìn vào những sai phạm được phát hiện trong thời gian qua sẽ thấy: Khi xử lý tham nhũng, các cơ quan Nhà nước mất nhiều cán bộ đã tốn kém đào tạo, bồi dưỡng, tin tưởng trao cho họ trọng trách. Theo đó số lượng đất đai, tài sản tiền bạc thu hồi được khi thực hiện kết luận thanh tra chỉ là phần nhỏ so với số lượng lớn bị kẻ tham chiếm đoạt hoặc gây thất thoát. Và, điều mất lớn nữa đó là giảm niềm tin của quần chúng vào cơ quan Đảng, Nhà nước.

Từ thực tế các vụ án đình đám như Vinashin, Vinalines ... nếu công tác cảnh báo, ngăn chặn sớm được thực hiện nghiêm túc thì đâu đến nỗi.

Do vậy, rất cần thiết có sự phối hợp giữa ngành Thanh tra với các cơ quan chức năng, nếu không tham nhũng càng phình to ra và hệ lụy đối với toàn xã hội lại càng lớn và khó khắc phục.

Tham nhũng hiện nay thường xảy ra ở những người có chức, có quyền, có học vấn, có hiểu biết về pháp luật, nhiều kinh nghiệm và có quan hệ rộng trong các giai tầng xã hội. Do vậy, tham nhũng thường hình thành theo nhóm lợi ích, chuỗi lợi ích. Sự “phòng thủ” của nhóm đối tượng này rất chắc chắn và khá uyển chuyển dưới các vỏ bọc hình thức. Đây là thách thức lớn đối với hoạt động thanh tra cũng như toàn xã hội. Để khắc phục tình trạng “hậu kiểm” quá nhiều, một trong những giải pháp được nhiều người tâm huyết đổi mới hoạt động thanh tra nêu lên: Ngay lập tức đặt công tác cảnh báo và ngăn chặn tham nhũng lên hàng đầu. Tăng cường, thường xuyên hoạt động kiểm tra, kiểm soát và kịp thời cảnh báo, kịp thời phối hợp với các cơ quan chức năng để ngăn chặn tham nhũng. Bài học từ nghìn đời nay của cha ông ta: Hãy dập tắt khi còn là một đám cháy nhỏ. Nếu sơ sảy thì đám cháy lớn sẽ cận kề!

Từ cột mốc 70 năm ngành Thanh tra nhìn lại, ta hy vọng Thanh tra Việt Nam sẽ có bước ngoặt mới trên chặng đường tiến lên phía trước với những giải pháp mới phù hợp với hoàn cảnh mới để đánh bại kẻ thù “nội xâm”- tham nhũng.

Thế Lữ