Kết quả kiểm tra sơ bộ cho thấy, để triển khai đồng bộ, thống nhất và có hiệu quả Đề án của Thủ tướng Chính phủ và Thông tư số 03/2010/TT-BTP của Bộ Tư pháp về hướng dẫn thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật, UBND TP đã ban hành Quyết định số 1643/QĐ-UBND về việc “Triển khai công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật trên địa bàn thành phố Hà Nội” kèm theo kế hoạch thực hiện. Giám đốc Sở Tư pháp có quyền quyết định thành lập Đoàn kiểm tra, khảo sát tại một số quận, huyện, thị xã và một số Sở về lĩnh vực bảo vệ  môi trường và vệ sinh an toàn thực phẩm.

Do vậy, Sở Tư pháp đã tổ chức 2 Hội nghị tập huấn và hướng dẫn triển khai công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật đến lãnh đạo và cán bộ pháp chế của các sở, ban, ngành; lãnh đạo UBND và Phòng Tư pháp các quận, huyện, thị xã trực thuộc thành phố. Sau tập huấn, đã có 11/23 sở, ngành và 15/29 đơn vị cấp huyện ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện. Đến nay, TP đã có 19/20 cơ quan chuyên môn thành lập bộ phận pháp chế hoặc bố trí cán bộ làm công tác pháp chế với tổng số cán bộ là 64 người, trong đó có 14 người là cán bộ chuyên trách. Đối với các quận, huyên, thị xã, nhiệm vụ theo dõi thi hành án pháp luật được giao cho Phòng Tư pháp.

Tình hình vi phạm về quản lý đất đai, vệ sinh an toàn thực phẩm, môi trường, trật tự xây dựng, giao thông… vẫn còn nhiều, tuy nhiên, việc phát hiện hành vi vi phạm và xử lý còn nhiều hạn chế. Bên cạnh đó, việc thanh tra, kiểm tra chưa được thực hiện thường xuyên. Đến khi phát hiện vi phạm thì việc xử lý lại chưa đủ mức nghiêm khắc.

Việc xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường chủ yếu trên cơ sở phát hiện vi phạm thông qua các cuộc thanh, kiểm tra của cơ quan quản lý nhà nước. Trong khi đó, các hoạt động này không thường xuyên, chủ yếu theo kế hoạch hoặc mùa vụ… nên việc xử lý các vi phạm rất ít so với thực tế. Việc thiết lập hồ sơ vi phạm và ra quyết định xử phạt vẫn chưa tuân thủ đúng quy định, vẫn còn trường  hợp sai về thẩm quyền xử phạt; áp dụng hình phạt và mức phạt tiền chưa đúng quy định, một số hành vi vi phạm nhưng chưa được xử lý hoặc xử lý dưới khung hình phạt…

Có thế thấy sau hơn một năm triển khai thực hiện Đề án của Thủ tướng Chính phủ và Thông tư hướng dẫn của Bộ Tư pháp, UBND TP Hà Nội đã bám sát các yêu cầu, nội dung và chủ động triển khai đồng bộ các hoạt động nên đã đạt được nhiều kết quả khả quan. Đã phản ánh về thực trạng thi hành án và mức độ tuân thủ pháp luật của cơ quan nhà nước, cán bộ công chức có thẩm quyền, tổ chức và công dân trên địa bàn TP. Thông qua các hoạt động kiểm tra thi hành pháp luật của cơ quan nhà nước, kịp thời khắc phục những thiếu sót, tồn tại; hạn chế tối đa khiếu nại của tổ chức, công dân trong việc thi hành pháp luật của cơ quan nhà nước và công chức khi thi hành công vụ…

Đoàn công tác liên ngành của Bộ Tư pháp đã đánh giá cao kết quả triển khai công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật trên địa bàn thành phố Hà Nội. Đồng thời, yêu cầu Sở Tư pháp Hà Nội trong thời gian tới cần tổng kết, đánh giá tình hình triển khai tại các sở, ngành, quận, huyện, thị xã cụ thể hơn nữa trước khi trình Chính phủ xem xét để triển khai rộng rãi Đề án đến nhiều địa phương hơn nữa.

Lê Nguyên