Chuẩn bị Tết bình dị nhưng ấm cúng

Sáng 28 Tết, tôi lếch thếch đồ đạc về đến quê thì anh bạn đồng nghiệp gọi điện “rủ rê” vào đồn biên phòng xem các chiến sỹ miền biên giới ăn Tết như thế nào. Bản thân tôi đã đến nhiều đồn biên phòng, đã gặp gỡ với nhiều anh em chiến sỹ. Nhưng, các anh ăn Tết như thế nào thì tôi chưa bao giờ chứng kiến. Mượn vội chiếc xe máy phân khối lớn của người quen, ngay sáng hôm sau, chúng tôi mang theo một chút tò mò để vào thăm anh em ở Đồn Biên phòng 575.

Gập gềnh những con đường

Từ thị trấn Hương Khê, chúng tôi đi mấy chục cây số đường núi ngoằn ngoèo đến xã Hương Lâm, Hương Khê để kết thúc chặng đường… dễ đi nhất.

Đến thị trấn Chúc A, hỏi đường vào Đồn Biên phòng 575, bà chủ quán nước nhìn chúng tôi tỏ vẻ ái ngại: “Các chú muốn vào thì tui chỉ đường cho. Nhưng vào được đến đó không thì không biết được. Cũng có nhiều người hỏi đường vào đấy rồi. Nhưng vào được một đoạn lại quay ra. Đường khó đi lắm”. Chúng tôi cười đáp lại cái chỉ tay về phía con đường lởm chởm đá bà chủ quán chỉ. Bà không đùa. Chỉ 13km thôi, nhưng cũng phải mất hơn 2 tiếng đồng hồ để đến được Đồn Biên phòng 575.

Những ngày cuối năm ở miền núi lạnh khủng khiếp. Mang cả mấy kí lô áo ấm mà cái rét vẫn lẻn vào đến tận xương. Đã thế sương mù lại dày đặc, tạo nên một lớp hơi mờ mờ, ảo ảo. Đi giữa ban ngày mà để nhìn cho rõ đường cũng phải bật đèn xe máy. Cứ đi rồi nghỉ, chúng tôi không đếm nổi đã qua bao nhiêu đoạn đường chữ U, vượt qua bao nhiêu con dốc. Những con dốc cao vút như đường… lên trời. Khi chiếc xe cài số 1 ỳ ạch trườn lên đỉnh dốc thì mùi xăng, mùi dầu hòa lẫn với thứ mùi nhè nhẹ của sương mù, tạo nên một thứ mùi nồng nồng vô cùng đặc trưng, khó tả. Xen kẽ những con dốc là các đoạn đường đất bùn sánh lại, tạo thành một lớp lầy dày đặc, hậu quả của những cơn mưa rừng. Muốn đi qua những đoạn đừng đó, cách duy nhất là… dắt xe. Đó là những gì sơ qua nhất có thể hình dung về đoạn đường chúng tôi đã vượt qua để vào đến Đồn Biên phòng 575.

Vào đến Đồn 575, thở không ra hơi, chúng tôi đã gặp ngay Đồn trưởng - Trung tá Vũ Hồng Hải. Thấy chúng tôi, không biết là nhà báo vào viết bài nhưng anh vẫn chạy đến bắt tay ân cần. Anh bảo, đã lâu lắm rồi, chính xác là bao nhiêu ngày, bao nhiêu tháng thì anh không nhớ rõ, mới có người vào đồn. Còn riêng với cánh báo chí, chúng tôi là những người đầu tiên đặt chân đến đây. Cảm giác có người vào thăm trong dịp năm hết, Tết đến với những người quen bám đồn như anh quả thực là một món quà không có gì lớn lao bằng.

Anh Hải bảo, nhiều đồng chí cũng muốn cho vợ con vào thăm cho biết nơi làm việc, nhưng nghĩ kỹ rồi lại thôi. Đường không phải là xa. Nếu xét về khoảng cách, có đồng chí nhà cách đồn chỉ độ chừng vài ngọn núi. Nhưng, để vào được đến đồn thì quả thực là kỳ công. Chưa kể, có quá nhiều nguy hiểm có thể xảy ra trên những đoạn đường khúc khuỷu. Vì thế, mỗi khi nhớ nhà, anh em ở đây chỉ biết… xem ảnh cho đỡ nhớ.

Ngày chúng tôi vào Đồn Biên phòng 575 chính xác là cách Tết Canh Dần (2010)  chừng 3 ngày. Thời điểm này cũng là lúc anh em ở đây đang chuẩn bị đón Tết.

Lại một cái Tết nữa chỉ có các anh em bộ đội biên phòng với nhau, không gia đình, không người thân.

Mổ lợn chuẩn bị đón tết

Mùa Xuân biên phòng

“Chắc đây là cái Tết đơn giản nhất mà các anh từng thấy?” - một chiến sĩ biên phòng hỏi chúng tôi. Có lẽ đúng. Tết của bộ đội biên phòng là cành đào của một chiến sỹ đem từ dưới xuôi lên. Một chiếc bàn với một ít bánh kẹo.

Bộ đội vốn đã quen với nếp sống giản dị. Nhưng, nhìn lại quãng đường mà chúng tôi đã đi qua để vào được đến đây mới thấy, để có được cái Tết giản dị đó, anh em chiến sỹ ở đây đã phải khó khăn như thế nào.

Trung tá Vũ Hồng Hải bảo, ở đây cuộc sống của anh em cũng không đến nỗi nào. Lương thực, thực phẩm thì hàng tháng, dù cách này hay cách khác, vẫn được đưa từ dưới xuôi lên. Các anh còn tự nuôi lợn, gà, trồng rau xanh để cải thiện cuộc sống. Nhưng, quanh đi quẩn lại cũng chỉ là các đồng chí trong đồn với nhau. Cái cảm giác “thèm” có khách vào thăm đã theo suốt từng anh em chiến sỹ từ ngày đầu lên đây nhận nhiệm vụ. Đặc biệt, khi mùa Xuân đã phả những hơi thở đầu tiên trên miền gió núi heo hút, cái cảm giác tiếp một ai đó lên thăm lại càng thêm ý nghĩa.

Hôm gặp chúng tôi, Trung tá Hải “khoe” Tết 2010 là cái Tết đầu tiên các anh được dùng điện… thoải mái. Những năm trước, điện thắp sáng dùng từ pin mặt trời và điện của máy phát chạy bằng xăng. Điện pin mặt trời công suất thấp, chỉ đủ để chạy bóng đèn điện và cũng chỉ dùng được mấy tiếng. Điện máy phát thì nhiên liệu đắt mà đưa vào cũng khó khăn, các anh phải dùng rất hạn chế. Chuyện đón Tết trong ánh đèn dầu là một điều luôn xảy ra. Hôm chúng tôi đến, điện lưới quốc gia đã kéo về Đồn Biên phòng 575 được mấy ngày.

Anh em ở Đồn 575 đến từ nhiều miền quê trên khắp cả nước. Xuân đang tràn về, lòng người xa quê ai cũng chộn rộn. Nhưng với tư tưởng “đồn là nhà, biên giới là quê hương”, mọi người cũng tìm vui bên nhiệm vụ mà vơi đi nối nhớ. Ở đồn không có sóng điện thoại, không có điện thoại bàn để gọi điện chúc Tết người thân và bạn bè. Niềm an ủi lớn nhất mà các anh có được là những cánh thư từ dưới xuôi gửi lên.

Tết đến. Anh em phân công nhau, người mổ lợn, người đi cắt lá dong trên rừng. Người vo gạo nếp nấu bánh chưng. Mỗi người một việc, khẩn trương như chính bản chất người lính. Đó là cách các anh tạo cho mình một cái Tết đầy đủ phong vị Tết cổ truyền dân tộc. 80% anh em trong đồn ở lại đơn vị trong những ngày Tết. Trong đó có đến 30% anh em phải đi đến các địa bàn ở biên giới ăn Tết tại nhà dân để bảo đảm đồng bào ở đây đón Tết mà vẫn vẫn an toàn.

Một hình ảnh cảm động mà chúng tôi tiếc hùi hụi vì không được chứng kiến mà chỉ nghe các anh em ở Đồn 575 kể lại. Trước hôm chúng tôi đến 1 ngày, anh em đã mổ lợn và chuẩn bị lương thực, thực phẩm, thuốc men… đóng gùi để những chiến sỹ phải túc trực ở các địa bàn xa xôi, hẻo lánh mang đi. Miền biên giới heo hút, gió, rét, vắt rừng. Lưng mang gùi, vai đeo súng, tôi liên tưởng các anh như những người lính bộ đội Cụ Hồ năm xưa hành quân xẻ dọc Trường Sơn cứu nước. Khi hòa bình đã về yên trên đất nước gần 40 năm thì mùa Xuân này vẫn có những người lính hành quân giữa mùa Xuân để bảo vệ lãnh thổ.

Anh em bộ đội đi chúc tết các gia đình bà con trong bản

Hết nói chuyện chuẩn bị Tết, anh em chiến sỹ Đồn 575 lại kể về chuyện đón Tết. Trung tá Hải kể, như đã thành thông lệ, vào đêm Giao thừa, bà con ở bản Giàng và một số bản gần đó đều vào đồn đón Tết cùng anh em chiến sỹ. Vui chơi, ca hát đến những thời khắc Giao thừa, anh em chiến sỹ lại vào từng nhà trong bản để chúc Tết. Đón Tết ở đồn, theo anh em chiến sỹ, có nhiều điều rất đặc biệt. Anh em đón Tết theo phong tục của người dân bản xứ. Nhưng thảng đâu đó, ngẫm lại các anh vẫn thấy năm mới đến với mình cũng chưa thật sự trọn vẹn. Trọn vẹn sao được khi thiếu đi bóng dáng của người phụ nữ. Đó là người mẹ, người chị, người vợ, người yêu hay người con gái mà một chiến sỹ nào đó xách ba lô nhận nhiệm vụ còn chưa kịp ngỏ lời yêu… Cuộc sống thường nhật vốn chỉ có anh em với nhau đã thành quen rồi. Nhưng những ngày này, chạnh nghĩ đến một bàn tay đảm đang gói bánh, là phẳng bộ quân phục nhuốm màu sương gió của các anh thì ngày Tết sẽ trọn vẹn hơn.

Tết đến, gia đình là đồng bào. Tôi đã có dịp được đi cùng Trung tá Vũ Hồng Hải đến thăm những gia đình người dân tộc Chứt ở trong địa bàn. Những câu hỏi, những lời dặn dò nhiều khi hơi “khô” của người lính nhưng đầy ấm áp. Không ấm áp sao được khi tình cảm của anh em chiến sỹ ở đây dành cho đồng bào lớn đến thế. Đó là những lần lợp nhà, phát thuốc, dạy chữ, phát gạo cho bà con. Thậm chí, lúc dân bản trở dạ, không ai khác mà chính là những người lính quân y xắn tay áo đỡ đẻ. Các anh là thế. Những người lính biên phòng mộc mạc, giản dị, không ngại gian khó.

Chia tay các anh, chúng tôi trở về trên con đường mà các anh vẫn đi. Mưa rừng, gió buốt, chặng đường của chúng tôi trở nên khó khăn hơn rất nhiều. Đường trơn đến mức chúng tôi có cảm giác như chỉ cần lạc tay lái, dù chỉ một chút, là lao ngay xuống những vực sâu hoắm. Nhưng khó khăn đó đã là gì so với công việc của anh. Vào thăm các anh để các anh lại có niềm vui được tiếp khách. Vào thăm các anh để biết về công việc, về nhiệm vụ của những người mà trái tim họ đã khắc lên hai chữ “ĐẤT NƯỚC”.

Hoàng Đức Nhã