Theo báo cáo của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch (Bộ VHTTDL), nguyên nhân chính là nhà đầu tư chiến lược Tổng Công ty Vận tải thủy - CTCP (viết tắt là TCty Vận tải thủy) không hợp tác, vướng cơ chế, có sự thay đổi về nhân sự trong một thời gian dài…
Tại Kết luận thanh tra số 447 ngàv 30/3/2018 và số 1412 ngày 23/8/2018 về công tác cổ phần hóa Hãng Phim truyện Việt Nam, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ VHTTDL xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện ngay các quy trình, thủ tục theo quy định để cho nhà đầu tư chiến lược là TCty Vận tải thủy xin rút vốn trước thời hạn; chủ trì làm việc với nhà đầu tư mới đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định và các đơn vị có liên quan thực hiện quy trình, thủ tục tiếp nhận và chuyển giao Hãng Phim truyện Việt Nam theo đúng quy định của pháp luật.
Nhà đầu tư chiến lược không phản hồi đề nghị của Bộ
Thực hiện kết luận của Thanh tra Chính phủ, Bộ VHTTDL đã triển khai thực hiện: Ban hành kế hoạch, tổ chức thực hiện ngay các quy trình thủ tục và làm việc với nhà đầu tư chiến lược TCty Vận tải thủy về việc nhà đầu tư chiến lược rút vốn trước thời hạn.
Căn cứ ý kiến chỉ đạo tại Công văn số 6951 ngày 20/7/2018 của Văn phòng Chính phủ về việc chuyển kiến nghị của Đài Tiếng nói Việt Nam, Bộ VHTTDL đã tổ chức các cuộc họp với Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Thanh tra Chính phủ, Văn phòng Chính phủ và Đài Tiếng nói Việt Nam về quy trình, thủ tục theo quy định để Đài Tiếng nói Việt Nam tiếp nhận cổ phần của Hãng Phim truyện mà Tổng Cty Vận tải thủy đã mua.
Sau khi gần hoàn thiện các thủ tục theo quy định, do những vướng mắc khó khăn về tài chính nên Đài Tiếng nói Việt Nam không có đủ nguồn lực tài chính để nhận lại cổ phần của nhà đầu tư chiến lược tại Hãng Phim truyện Việt Nam.
Ngày 2/4/2019, Văn phòng Chính phủ đã có Thông báo số 116 kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, giao Bộ VHTTDL hoàn trả lại tiền và nhận lại cổ phần của nhà đầu tư chiến lược, chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp thống nhất phương án tài chính đúng pháp luật.
Ngày 2/8/2019, Văn phòng Chính phủ có Thông báo số 277 thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình nêu rõ: Bộ VHTTDL phải thu hồi lại số cổ phần đã bán và hoàn trả lại tiền cho nhà đầu tư chiến lược theo nguyên trạng. Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với VHTTDL và các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất phương án tài chính để hoàn trả tiền và nhận lại cổ phần của nhà đầu tư chiến lược và xem xét các chi phí hợp lý (nếu có) để thanh toán cho nhà đầu tư chiến lược.
Thực hiện chỉ đạo trên, Bộ VHTTDL đã có Công văn số 3218 ngày 15/8/2019 gửi TCty Vận tải thủy đề nghị đề xuất hình thức thực hiện việc rút vốn và nhận lại số tiền hoàn trả theo nội dung các thông báo.
Tuy nhiên, Bộ VHTTDL không nhận được ý kiến của TCty vận tải thủy.
Bộ Tài chính tại Công văn số 10676 ngày 12/9/2019, Công văn số 13292 ngày 4/11/2019 báo cáo Thủ tướng theo hướng: Bộ VHTTDL đàm phán với nhà đầu tư về hình thức thực hiện cũng như xác định cụ thể số tiền phải hoàn trả cho nhà đầu tư chiến lược. Sau khi xác định cụ thể số tiền phải hoàn trả, Bộ VHTTDL thông báo bằng văn bản kèm theo hồ sơ liên quan để Bộ Tài chính ban hành quyết định xuất Quỹ Hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp.
Ngày 28/11/2019, Văn phòng Chính phủ có Công văn số 10883 đồng ý với đề xuất nói trên của Bộ Tài chính.
Bộ VHTTDL có các công văn số 4935 ngày 10/12/2019; số 5057 ngày 18/12/2019 gửi TCty Vận tải thủy đề nghị xác định số tiền nhận lại để hoàn trả cổ phần đã mua tại Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Phim truyện Việt Nam cho Bộ VHTTDL.
Ngày 19/12/2019, TCty Vận tải thủy có Công văn số 255 thông báo việc thực hiện tổ chức đại hội cổ đông để lấy ý kiến về việc thoái vốn tại Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Phim truyện Việt Nam theo quy định tại Điều lệ hoạt động.
Tiếp đó, ngày 28/2/2020, Bộ VHTTDL có Công văn số 876 gửi Bộ Tài chính nêu rõ, căn cứ theo phương án cổ phần hóa và kết quả bán cổ phần lần đầu, TCty Vận tải thủy đã bỏ ra 33,475 tỷ đồng mua 3.250.000 cổ phần tại Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Phim truyện Việt Nam, Bộ VHTTDL đề nghị Bộ Tài chính xem xét cấp trả nguyên trạng cho nhà đầu tư chiến lược theo chỉ đạo tại Thông báo số 277.
Tại Công văn trả lời số 3230, Bộ Tài chính nêu, Bộ VHTTDL phải đàm phán với nhà đầu tư chiến lược và gửi Bộ Tài chính kết quả đàm phán để Bộ Tài chính bố trí kinh phí hoàn trả. Sự đồng thuận của nhà đầu tư mới đủ căn cứ để thực hiện chuyển giao quyền sở hữu cổ phần.
Sau nhiều lần Bộ VHTTDL gửi công văn đôn đốc, ngày 5/3/2020, TCty Vận tải thủy có Công văn số 28 báo cáo chưa triệu tập họp đại hội cổ đông do dịch Covid-19 và đề xuất được tìm nhà đầu tư mới được chuyển nhượng cổ phần.
Bộ VHTTDL xin hướng dẫn cưỡng chế
Ngày 24/3/2020, Văn phòng Chính phủ có Thông báo số 123 kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình tiếp tục chỉ đạo Thanh tra Chính phủ kiểm tra, hướng dẫn Bộ VHTTDL thực hiện kết luận thanh tra và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 277 của Văn phòng Chính phủ; Bộ VHTTDL làm việc với nhà đầu tư để thu hồi số cổ phần đã bán và hoàn trả tiền cho nhà đầu tư.
Thực hiện chỉ đạo này, ngày 29/4/2020, Thanh tra Chính phủ tổ chức buổi họp với Bộ VHTTDL nghe báo cáo những khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện kết luận thanh tra và ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình.
Ngày 23/5/2020, TCty Vận tải thủy có Công văn số 119 báo cáo, Tổng Cty Vận tải thủy đang xây dựng kế hoạch xin ý kiến chấp thuận tại đại hội đồng cổ đông công ty theo quy định tại Luật Doanh nghiệp và Điều lệ hoạt động của TCty.
TCty Vận tải thủy xin ý kiến hướng dẫn của Thanh tra Chính phủ về quy trình thủ tục rút vốn để báo cáo tại đại hội đồng cổ đông trước khi làm việc với Bộ VHTTDL.
Ngày 8/6/2020, Bộ VHTTDL có Công văn số 2113 gửi TCty Vận tải thủy mời đến tham dự cuộc họp để triển khai thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Tuy nhiên, TCty Vận tải thủy không bố trí được thời gian họp theo đề xuất của Bộ VHTTDL.
Ngày 27/10/2020, Bộ VHTTDL đã tổ chức cuộc họp với nhà đầu tư chiến lược với sự tham gia của Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài chính để nghe báo cáo về phương án hoàn trả lại tiền và nhận lại cổ phần. Tại cuộc họp, nhà đầu tư đề xuất 2 phương án: Một là, nhà đầu tư nhận lại 100 tỷ đồng và hoàn trả cổ phần. Hai là nhà đầu tư tự tìm nhà đầu tư hoặc bán trên thị trường chứng khoán.
Bộ VHTTDL có công văn đề nghị Tổng Cty Vận tải thủy có ý kiến chính thức bằng văn bản theo nội dung có ý kiến tại cuộc họp ngày 27/10 nhưng đến nay chưa nhận được ý kiến của nhà đầu tư chiến lược.
Tiếp đó, tại cuộc họp ngày 24/11/2020 với Bộ VHTTDL, đại diện TCty Vận tải thủy cam kết sẽ có phương án đề xuất cụ thể số tiền nhận lại để hoàn trả cổ phần cho Nhà nước, gửi Bộ VHTTDL trước ngày 30/11/2020. Tuy nhiên, quá thời hạn cam kết, Bộ VHTTDL vẫn chưa nhận được ý kiến của TCty Vận tải thủy.
Một lần nữa quá hạn theo đề nghị bằng văn bản của Bộ VHTTDL, ngày 21/12/2020, TCty Vận tải thủy có Công văn số 118 gửi Bộ VHTTDL đề nghị Bộ VHTTDL làm lại quy trình từ… đầu: Xây dựng kế hoạch, quy trình, thủ tục cho phép Tổng Cty Vận tải thủy được rút vốn trước thời hạn, bao gồm số tiền hoàn trả, các chi phí hợp lý và tiến hành xin ý kiến các bộ, ngành liên quan trước khi trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận.
Để đảm bảo thực hiện đúng kết luận thanh tra, ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ VHTTDL đã có Công văn số 1338 ngày 1/4/2020 và Công văn số 380 ngày 18/9/2020, Công văn số 737 ngày 9/3/2021 gửi Thanh tra Chính phủ báo cáo tình hình thực hiện việc thu hồi cổ phần đã bán và việc hoàn trả tiền cho Tổng Cty Vận tải thuỷ. Đồng thời, đề nghị Thanh tra Chính phủ hướng dẫn cơ sở pháp lý, biện pháp và thủ tục để tiến hành cưỡng chế theo Kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình tại Thông báo số 123.
Bài 2: Các nội dung kết luận khác cũng thực hiện dang dở