Theo kết luận thanh tra, đa số các DA chậm tiến độ, chậm hoàn thành việc xây dựng các hạng mục đã được phê duyệt mặc dù đã được cơ quan có thẩm quyền cho cam kết, gia hạn tiến độ thực hiện DA. Việc thực hiện chính sách, pháp luật tại một số DA còn để xảy ra khuyết điểm, vi phạm.
DA của Ban Quản lý Làng Văn hóa du lịch các dân tộc Việt Nam đến nay chưa giải quyết dứt điểm diện tích đất 8.600m2 có liên quan đến Trường Sỹ quan Phòng hóa, thuộc Bộ Quốc phòng và giải quyết các tồn đọng trong việc thanh toán kinh phí đền bù giải phóng mặt bằng đối với 16 hộ dân tại khu vực cổng B Làng Văn hóa du lịch các dân tộc Việt Nam giai đoạn từ năm 2004 trở về trước.
DA chưa lập phương án khảo sát, xác định yêu cầu, quy mô đền bù giải phóng trong phần diện tích đất khoảng 68ha tại khu G2 (khu tái định cư, nông trường) theo quy hoạch, để các hộ dân tiếp tục nuôi trồng, phát triển nông nghiệp. Ngoài ra, chưa thực hiện công bố công khai đồ án quy hoạch đã được phê duyệt theo quy định đối với đồ án điều chỉnh quy hoạch tỷ lệ 1/2.000 khu các làng dân tộc…
Tại DA khách sạn 5 sao JW Marriott Hà Nội của Công ty TNHH Tập đoàn Bitexco, TTCP phát hiện thời điểm cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu thì DA chưa được HĐND TP Hà Nội thông qua.
UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số 1640/2008 thu hồi đất cho Bitexco thuê để xây dựng khách sạn JW Marriott Hà Nội, trong đó diện tích khu khách sạn kết hợp sân vườn (giảm 5.497m2), diện tích mặt nước (tăng 5.224m2) chưa đúng diện tích theo quy hoạch chi tiết khu vực xây dựng Trung tâm Hội nghị quốc gia được phê duyệt tại Quyết định số 1227/2007, Văn bản số 501/2008 của Bộ Xây dựng.
Việc xác định DA thuộc đối tượng ưu đãi đầu tư theo danh mục kèm theo Nghị định 108/2006 của Chính phủ giai đoạn trước năm 2014 là không đúng quy định. "Số tiền thuê đất nhà đầu tư phải nộp bổ sung là 26,2 tỷ đồng", kết luận thanh tra nêu rõ.
Bên cạnh đó, TTCP cũng chỉ ra hàng loạt khuyết điểm, vi phạm tại nhiều dự án du lịch như khu nghỉ mát Lăng Cô (Huế), DA công viên văn hóa chủ đề Ấn tượng Hội An (Quảng Nam),...
Đặc biệt, TTCP chỉ ra hàng loạt vi phạm đã xảy ra trong quá trình triển khai thực hiện các DA sân golf, cụ thể:
Tại DA khu tổ hợp resort Sông Giá ở TP Hải Phòng do Công ty TNHH Huyndai E&C Vina Sông Giá làm nhà đầu tư, UBND TP Hải Phòng phê duyệt quy hoạch chi tiết sân golf và khu nghỉ dưỡng tổng hợp trong khi sân golf trong DA chưa có trong quy hoạch chung xây dựng đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh tại Quyết định số 04/2001; không thực hiện việc nghiên cứu điều chỉnh cục bộ kịp thời cho phù hợp với tình hình và điều kiện thực tế theo quy định.
Việc lập quy hoạch, điều chỉnh và phê duyệt quy hoạch đối với DA của các cơ quan tham mưu, UBND TP Hải Phòng chưa tốt, dẫn đến trong quá trình thực hiện quy hoạch (3 năm) đã phải điều chỉnh quy hoạch, đồng thời phải thay đổi giấy chứng nhận đầu tư lần thứ 8.
Bên cạnh đó, Hải Phòng chưa thực hiện đôn đốc, gia hạn đối với DA chậm tiến độ, chưa thực hiện thu hồi đất theo thẩm quyền quy định.
"Nhà đầu tư không thực hiện một số hạng mục của DA, từ năm 2013 đến năm 2018, vi phạm Điều 64 Luật Đất đai 2013", kết luận thanh tra nêu rõ.
    |
 |
| Thanh tra Chính phủ phát hiện rất nhiều vi phạm xảy ra ở các dự án xây dựng sân golf. Ảnh minh họa: Internet |
Tại tỉnh Thừa Thiên - Huế, quần thể sân golf và các dịch vụ đi kèm do Công ty Cổ phần Thiên An làm chủ đầu tư. Cơ quan thanh tra phát hiện công tác kiểm đếm, phê duyệt thanh toán đền bù giải phóng mặt bằng triển khai chậm và kéo dài gần 4 năm. Do nhiều lần phải tiến hành làm lại các thủ tục thay đổi điều chỉnh thiết kế, nhất là phê duyệt lại quy hoạch 1/500 nên tiến độ thực hiện không đảm bảo đúng cam kết phải xin điều chỉnh gia hạn tiến độ.
Tại thời điểm thanh tra, DA đang bị chậm tiến độ hoàn thành giai đoạn 1, giai đoạn 2 khoảng 12 tháng theo giấy chứng nhận đăng ký đầu tư thay đổi lần hai.
Khu du lịch nghỉ dưỡng, sân golf Lăng Cô, nhà đầu tư là Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển Phong Phú Lăng Cô đã thực hiện ký quỹ bảo đảm thực hiện đầu tư DA số tiền 19 tỷ đồng. Do có sự thay đổi nhà đầu tư góp vốn, tỷ lệ góp, tính đến ngày 31/7/2018 các doanh nghiệp đầu tư đã tiến hành góp được 57,9 tỷ đồng (khoảng 18% vốn điều lệ).
Sau thời gian được cấp giấy chứng nhận đầu tư điều chỉnh lần 2 vào tháng 11/2010 với tổng diện tích sử dụng đất 292ha, do vướng mắc trong việc sân golf chưa được bổ sung vào quy hoạch nên công tác giải phóng mặt bằng chưa được triển khai.
Năm 2017, UBND huyện Phú Lộc đã ban hành các thông báo thu hồi đất để thực hiện DA, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ thiệt hại 4 đợt, bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư trên 26ha. Nhưng tới thời điểm TTCP vào cuộc, nhà đầu tư vẫn chưa tiến hành khởi công công trình.
Sau khi cấp giấy chứng nhận đầu tư điều chỉnh lần 2, DA được cấp giấy phép quy hoạch, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết xây dựng (năm 2017), nhà đầu tư đã trình thẩm định phê duyệt quy hoạch, đã thực hiện rà soát, điều chỉnh hoàn thiện hồ sơ đồ án quy hoạch (năm 2018) nhưng chưa được các cơ quan chức năng của tỉnh Thừa Thiên Huế tiếp nhận để thẩm định.
TTCP khẳng định, DA chậm tiến độ khởi công theo giấy chứng nhận đầu tư điều chỉnh lần 3 là 14 tháng.
Đáng chú ý, trong cả 2 lần cấp giấy chứng nhận đầu tư điều chỉnh, DA đầu tư xây dựng sân golf 27 lỗ chưa được lập, chưa được thẩm định, phê duyệt và chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường.
"Từ ngày được bổ sung quy hoạch theo Quyết định 795/2014 của Thủ tướng Chính phủ đến thời điểm thanh tra đã 50 tháng nhưng DA đầu tư xây dựng sân golf 27 lỗ chưa được triển khai xây dựng, vượt quá thời gian quy định", TTCP chỉ ra.
Diện tích 8,37ha đất nhà đầu tư được thuê, ký hợp đồng thuê đất năm 2009 và đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 2011 để triển khai thực hiện giai đoạn 1 của DA. Nhưng đến thời điểm thanh tra đã 94 tháng (7 năm 10 tháng) kể từ ngày được giao đất trên thực địa chưa được nhà đầu tư sử dụng để triển khai thực hiện DA, vượt thời gian quy định của Luật Đất đai.
Đối với DA sân golf Indochina Hội An (tỉnh Quảng Nam), TTCP cho biết, nhà đầu tư là Công ty Cổ phần Sân golf Indochina Hội An và Sở Tài nguyên và Môi trường ký hợp đồng thuê đất năm 2011; UBND tỉnh Quảng Nam cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 2014.
Giai đoạn 2008-2013, nhà đầu tư sử dụng dưới 500 lao động nên sẽ không được hưởng ưu đãi về tỷ lệ % thuê đất theo quy định. Xác định lại thời gian khấu trừ hết tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng vào tiền thuê đất phải nộp là 5 năm 5 tháng, không phải 16 năm 10 tháng như Thông báo 6770/2014 của Cục Thuế tỉnh Quảng Nam. Từ tháng 4/2013, Công ty Cổ phần Sân golf Indochina Hội An bắt đầu phải nộp tiền thuê đất theo quy định với tổng số tiền gần 42 tỷ đồng (chưa được cơ quan thuế thông báo nộp và chưa nộp).
TTCP còn phát hiện nhà đầu tư chưa thực hiện báo cáo cơ quan đăng ký đầu tư và cơ quan quản lý Nhà nước về thống kê tại địa phương theo quy định tại Nghị định số 118/2015 của Chính phủ.
DA khu du lịch nghỉ dưỡng và sân golf cao cấp Mai House Hội An (Quảng Nam) tiến độ thực hiện đang chậm theo cam kết. Thời điểm tháng 7/2018 dự án mới đang triển khai thực hiện cọc thử và cọc đại trà, thi công hầm kết nối với dự án sân golf Indochina Hội An, san lấp mặt bằng, triển khai trồng dừa, chưa có hạng mục xây dựng được hoàn thành.
Từ những sai phạm nêu ra, TTCP đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND 9 tỉnh, thành phố (Hà Nội, Hải Phòng, Thanh Hóa, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam, Lâm Đồng, Bình Thuận, Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ) kiểm điểm theo quy định pháp luật đối với các tập thể, cá nhân có trách nhiệm liên quan; đồng thời chấn chỉnh công tác quản lý, có giải pháp sớm khắc phục những hạn chế, khuyết điểm đã được thanh tra chỉ ra.