Mới đây, ngày 25/6/2019, Thanh tra tỉnh Phú Thọ đã có Kết luận số 14 về việc thực hiện các quy định của pháp luật về quản lý khai thác cát, sỏi lòng sông Chảy, địa bàn các xã Đông Khê, Nghinh Xuyên, huyện Đoan Hùng và thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước tại Công ty Cổ phần Vật tư và Xây dựng đô thị Phú Thọ.

Kết luận cho biết: Trong việc triển khai dự án khai thác cát, sỏi lòng sông Chảy, tại bàn xã Đông Khê, Nghinh Xuyên, huyện Đoan Hùng, Công ty Cổ phần Vật tư và Xây dựng đô thị Phú Thọ và Chi nhánh còn một số thiếu sót, hạn chế:

Trước khi tiến hành khai thác, công ty chưa ký hợp đồng thuê đất mặt nước, chưa nộp tiền thuê đất, ký quỹ phục hồi môi trường theo quy định của UBND tỉnh.

Thời điểm thanh tra công ty chưa có hồ sơ phương án đảm bảo an toàn giao thông đường thủy nội địa phục vụ khai thác mỏ cát, sỏi gửi Sở Giao thông và Vận tải Cảng vụ nội địa khu vực II, xã Đông Khê để xem xét chấp thuận theo quy định.

Việc xây dựng bãi bốc xếp hàng hóa và kinh doanh vật liệu xây dựng tại thôn 2, xã Đông Khê hoạt động mà chưa được cấp giấy phép, việc đấu nối với đường tỉnh lộ 322 chưa có báo cáo định kỳ hàng năm, bản vẽ mặt cắt hiện trạng 6 tháng và hàng năm của khu vực được cấp phép khai thác theo quy định tại Thông tư số 02 ngày 1/3/2013 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Chưa có bản tiếp nhận công bố hợp quy của Sở Xây dựng Phú Thọ trước khi lưu thông sản phẩm cát, sỏi theo ý kiến của Sở Xây dựng tại Văn bản số 209 ngày 24/7/2017.

Trong quá trình khai thác công ty chưa thực hiện đầy đủ việc nộp các khoản thuế, phí và nghĩa vụ tài chính khác theo quy định; chưa thực hiện việc ký hợp đồng và nộp tiền thuê đất mặt nước; chưa thực hiện nộp tiền ký quỹ theo quy định.

Khi bờ vở sông Chảy bị xói lở, công ty chưa thực hiện biện pháp xử lý như cam kết; chưa có báo cáo quan trắc môi trường 6 tháng cuối năm 2018.

Việc thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước, đến thời điểm thanh tra, Chi nhánh Công ty kê khai nộp thuế GTGT, thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường chưa đầy đủ với tổng giá trị là hơn 246 triệu đồng.

Việc thực hiện chính sách với người lao động, Chi nhánh Công ty Cổ phần Vật tư và Xây dựng Phú Thọ tại huyện Đoan Hùng có 29 người, đến thời điểm thanh tra, Chi nhánh Công ty mới đóng bảo hiểm xã hội cho 1 người, số cán bộ nhân viên còn lại chưa thực hiện (theo báo cáo của Chi nhánh là do trong hợp đồng đã thỏa thuận người lao động tự đóng). Việc thực hiện hợp đồng như vậy chưa đúng với khoản 1, Điều 2, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014.

Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND huyện Đoan Hùng, UBND xã Đông Khê, các đơn vị liên quan và thực tế kiểm tra hiện trường, tình hình sạt lở bờ vở sông tại địa bàn xã Đông Khê diễn ra như trên có 4 nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân là do hoạt động khai thác cát, sỏi của công ty.

Căn cứ kết quả thanh tra, để ổn định tình hình chính trị, trật tự, an toàn xã hội, Chánh Thanh tra tỉnh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo tiếp tục dừng việc khai thác, không gia hạn giấy phép khai thác cát, sỏi lòng sông Chảy thuộc địa bàn các xã Đông Khê, Nghinh Xuyên huyện Đoan Hùng cho Công ty Cổ phần Vật tư và Xây dựng đô thị Phú Thọ khi Giấy phép khai thác khoáng sản số 19 ngày 5/7/2017 hết hạn vào ngày 5/7/2019.

Đối với các cơ quan: Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND huyện Đoan Hùng, UBND xã Đông Khê: Tăng cường công tác quản lý Nhà nước, kiên quyết trong việc kiểm tra, giám sát hoạt động thăm dò khoáng sản, quản lý hoạt động khai thác khoáng sản theo quy định tại Điều 6, Điều 7 của Quyết định số 03/2014 ngày 25/2/2014 của UBND tỉnh về việc ban hành quy định về trách nhiệm của các ngành, các cấp, các tổ chức, cá nhân trong hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.

Đối với Công ty Cổ phần Vật tư và Xây dựng đô thị Phú Thọ dừng ngay việc khai thác cát sỏi tại mỏ cát, sỏi sông Chảy thuộc địa bàn các xã Đông Khê, Nghinh Xuyên, huyện Đoan Hùng theo chỉ đạo của UBND tỉnh tại Văn bản số 265 ngày 5/4/2019 về nội dung tại buổi đối thoại với nhân dân các Đông Khê, Nghinh Xuyên liên quan đến việc khai thac cát, sỏi lòng sông Chảy.

Được biết, trước thời điểm thanh tra, tại khu vực xã Đông Khê người dân đã nhiều lần có kiến nghị nhưng không được trả lời thỏa đáng. Nhiều lần đông đảo người dân kéo lên cổng trụ sở UBND xã để dựng lều và ở đó phản đối.

Cho đến tháng 4/2019, trước sự phức tạp của tình hình trên, ông Hoàng Công Thủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ đã về tận địa phương để đối thoại với người dân và chỉ đạo Thanh tra tỉnh tiến hành thanh tra đối với dự án khai thác cát, sỏi của Công ty Cổ phần Vật tư và Xây dựng đô thị Phú Thọ.

Nam Dũng