Xử lý đúng pháp luật, thu hồi tài sản Nhà nước bị thất thoát

Quyết định thanh tra Dự án này được công bố từ đầu tháng 9/2016, tuy nhiên, do tính chất nghiêm trọng, phức tạp, ngày 14/3/2018, Thanh tra Chính phủ mới có kết luận toàn diện về vụ việc.

Từ thiếu công khai, minh bạch đến. . . thiệt hại nghiêm trọng

Dự án Tổng Công ty Viễn thông MobiFone mua 95% cổ phần của AVG là một thương vụ lớn giữa một bên là doanh nghiệp Nhà nước với một bên là doanh nghiệp tư nhân, nhưng lại gây nhiều điều tiếng về sự thiếu công khai, minh bạch. Quý I/2016, MobiFone phát đi thông cáo mua 95% cổ phần AVG, sau đó đổi tên thành MobiTV, nhưng giá trị thương vụ không được công bố. Mỗi khi báo giới đặt câu hỏi về vấn đề này, lãnh đạo MobiFone đều từ chối trả lời và cho rằng đó là hồ sơ "mật". Thương vụ này từng làm “nóng” nghị trường, cũng như trong nhiều cuộc họp báo sau phiên họp thường kỳ của Chính phủ.

"Từ nhu cầu nào và dựa trên cơ sở nào mà MobiFone sử dụng vốn chủ sở hữu Nhà nước để mua AVG? Giá trị đích thực của vụ chuyển nhượng này là bao nhiêu? Từ khi AVG về MobiFone, hoạt động của AVG ra sao, hiệu quả của nó có tương xứng với đồng vốn bỏ ra không?”. Đây là những câu hỏi từng được đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân, Ủy ban Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông tại Kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XIV (tháng 11/2017).

Những câu hỏi này đã bước đầu được giải đáp trong kết luận của Thanh tra Chính phủ. Kết luận thanh tra nhấn mạnh "đây là vụ việc kinh tế rất nghiêm trọng" và chỉ rõ "nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại MobiFone khoảng 7.006 tỷ đồng, trong đó, thiệt hại do mua nợ phải trả của AVG 1.134 tỷ đồng".

MobiFone là một doanh nghiệp có thương hiệu hàng đầu quốc gia, nhưng Dự án đầu tư thiếu minh bạch này đã làm giảm giá trị cổ phiếu của MobiFone trong quá trình cổ phần hóa, trực tiếp làm giảm nguồn thu của Nhà nước.

Nhìn rộng ra từ vụ việc, có thể thấy rằng khi hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước chưa có sự minh bạch thì đó là nguy cơ rất lớn để xảy ra thất thoát, lãng phí các nguồn lực của Nhà nước. Đồng thời, làm tốt công tác thanh tra, giám sát, kiểm toán đối với hoạt động của các doanh nghiệp sẽ góp phần tăng hiệu quả sử dụng vốn Nhà nước, tăng hiệu quả hoạt động kinh doanh và sức cạnh tranh, tạo động lực phát triển doanh nghiệp; tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng, thúc đẩy tăng trưởng bền vững nền kinh tế. Nếu Dự án MobiFone mua cổ phần của AVG được thực hiện minh bạch, công khai, được giám sát tốt thì sẽ không có những "báo cáo không trung thực, không đầy đủ, đánh giá không đúng thực trạng" hay hiệu quả hoạt động, giá trị thực sự của AVG khác xa với giá thẩm định trên giấy.

Làm rõ trách nhiệm, xử lý đúng người, đúng pháp luật

Việc thanh tra toàn diện Dự án này được lãnh đạo Đảng, Chính phủ chỉ đạo quyết liệt để sớm đi đến kết luận cuối cùng, đảm bảo chính xác, đúng quy định pháp luật, bảo toàn giá trị doanh nghiệp, quyền lợi của người lao động và duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp Nhà nước quy mô lớn đang trong quá trình chuẩn bị cổ phần hóa.

Tại phiên họp thứ 12 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng ban Chỉ đạo đã yêu cầu khẩn trương thanh tra, kết luận rõ đúng, sai, xác định đúng nguyên nhân, trách nhiệm, xử lý nghiêm đối với những tổ chức, cá nhân có sai phạm tại 9 dự án gây thất thoát, thua lỗ lớn, dư luận xã hội đặc biệt quan tâm, trong đó có Dự án MobiFone mua 95% cổ phần của AVG. Mới đây, Ban Bí thư đề nghị Thường trực Chính phủ chỉ đạo các cơ quan có trách nhiệm khẩn trương xem xét, xử lý vụ việc bảo đảm khách quan, chính xác theo quy định của Đảng và pháp luật Nhà nước với tinh thần kiên quyết, chặt chẽ, làm rõ đến đâu xử lý đến đó, đúng người, đúng vi phạm, đúng pháp luật và thu hồi tài sản Nhà nước bị thất thoát. 

Trong bản kết luận được công bố, Thanh tra Chính phủ không những chỉ rõ những sai phạm trong thương vụ này, mà còn kiến nghị các biện pháp xử lý cần thiết, bảo đảm đúng pháp luật và thu hồi tài sản thất thoát. 

Hoàn thiện về quy định của pháp luật và chấn chỉnh quản lý

- Giao Bộ Tài chính rà soát quy định của pháp luật trong lĩnh vực thẩm định giá, đặc biệt là các tiêu chuẩn thẩm định giá, quy trình thẩm định giá, chế tài xử lý vi phạm đối với tổ chức tư vấn thẩm định giá và thẩm định viên hành nghề thẩm định giá nhằm sớm lập lại kỷ cương trong lĩnh vực quan trọng này.

- Giao Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ rà soát, bổ sung, hoàn thiện, nhằm minh bạch, đồng bộ, đúng quy định của pháp luật liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng Chính phủ đối với các loại việc “thông báo ý kiến chỉ đạo”, “phê duyệt chủ trương”, “quyết định” về từng nhóm vấn đề hoặc từng loại việc trong chỉ đạo, điều hành, quyết định theo thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ.

- Giao Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) kịp thời đánh giá toàn diện thực trạng hoạt động của Mobifone kể từ sau khi thực hiện Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình đến nay và có giải pháp kịp thời về tổ chức bộ máy, nhân sự và kinh doanh nhằm hạn chế những thiệt hại từ việc thực hiện Dự án đầu tư nêu trên, đặc biệt là việc thực hiện cổ phần hóa Mobifone.

Về xử lý hành chính

Đối với Mobifone: Căn cứ kết luận thanh tra và kết luận xử lý của các cơ quan chức năng có thẩm quyền, Bộ TTTT chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với Chủ tịch HĐTV, các thành viên HĐTV, Tổng Giám đốc, các Phó Tổng giám đốc, Kế toán trưởng, bộ phận đàm phán mua cổ phần và các bộ phận có liên quan về những vi phạm nêu tại điểm 1 Mục II.

Đối với Bộ TTTT:

- Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ trưởng Bộ TTTT xem xét, hủy bỏ Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21/12/2015 Phê duyệt dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Mobifone; giao Bộ TTTT chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị có liên quan chỉ đạo Mobifone xử lý theo quy định của pháp luật những vấn đề phát sinh sau khi hủy bỏ Quyết định phê duyệt dự án đầu tư.

- Căn cứ kết luận thanh tra và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ TTTT kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu cụ thể tại điểm 2 Mục II.

Đối với Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Bộ Tài chính: Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại điểm 3, điểm 4 Mục II.

Đối với Văn phòng Chính phủ: Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Văn phòng Chính phủ tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật các tổ chức, cá nhân thuộc Văn phòng Chính phủ có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại điểm 5 Mục II.

Đối với Bộ Công an: Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật các tổ chức, cá nhân thuộc Bộ Công an trong việc tham mưu ban hành 3 văn bản tham gia ý kiến với Bộ TTTT nêu tại điểm 6 Mục II.

Thanh tra Chính phủ chuyển kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương quản lý có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại Kết luận thanh tra.

Đối với các công ty tư vấn: Căn cứ Kết luận thanh tra và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính chủ trì xử lý hoặc chỉ đạo xử lý theo quy định của pháp luật trong lĩnh vực thẩm định giá đối với các công ty tư vấn, các thẩm định viên về những khuyết điểm, vi phạm trong việc thẩm định giá trị AVG, tư vấn mua cổ phần AVG nêu cụ thể tại điểm 7 Mục II.

Về xử lý kinh tế

- Theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và quy định của pháp luật, Bộ TTTT và Mobifone chịu trách nhiệm xử lý, thu hồi số tiền mà Mobifone đã thanh toán trong việc mua 95% cổ phần AVG; thực hiện các kết luận, xử lý của cơ quan chức năng có thẩm quyền.

- Truy thu từ Mobifone, nộp vào ngân sách Nhà nước về thuế thu nhập doanh nghiệp số tiền 1,3 tỷ đồng.

- Chủ tịch HĐTV; Tổng Giám đốc và Phó Tổng giám đốc phụ trách Tài chính - Kế toán của Mobifone chịu trách nhiệm xử lý, thu hồi số tiền 1,54 tỷ đồng chi phí tư vấn đã chi cho 2 công ty tư vấn (AMAX và VCBS).

Kết luận thanh tra nêu rõ “đây là vụ việc kinh tế rất nghiêm trọng”, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ: Giao cơ quan điều tra có thẩm quyền của Bộ Công an tiếp nhận toàn bộ hồ sơ, tài liệu thanh tra Dự án Tổng công ty Viễn thông Mobifone mua 95% cổ phần AVG để xem xét, khởi tố điều tra, xử lý đúng người, đúng vi phạm, đúng pháp luật.

Những sai phạm, khuyết điểm đã được kết luận thanh tra chỉ ra, đồng thời với những phương hướng xử lý nghiêm minh trong thời gian tới cho thấy quyết tâm của Đảng, Nhà nước trong việc siết chặt kỷ luật, kỷ cương, tăng cường công khai, minh bạch, chống thất thoát, tiêu cực, tham nhũng, lãng phí các nguồn lực của Nhà nước, tạo môi trường ổn định, lành mạnh cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

PV