* Hầu hết các gói thầu xây lắp đều chậm tiến độ
* Tổng mức đầu tư điều chỉnh trên 1.165,8 tỷ đồng

D.A quốc lộ 6 đoạn Sơn La - Tuần Giáo được Bộ GTVT chuẩn bị đầu tư tháng 8/2001 và được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận đầu tư vào ngày 13/5/2004 tại Văn bản số 171/CP-CN. Cùng ngày, Bộ GTVT đã có Quyết định số 1367/QĐ-BGTVT về việc nâng cấp, cải tạo D.A quốc lộ 6 đoạn Sơn La - Tuần Giáo với chiều dài toàn tuyến 85 km, điểm đầu tại km 321 TP Sơn La, điểm cuối tại km 406 thị trấn Tuần Giáo.

Được khởi công vào cuối năm 2005, đến ngày 19/12/2008, Bộ GTVT tiếp tục có Quyết định số 3776/BGTVT-KH, điều chỉnh tổng mức đầu tư. Trong đó tổng mức đầu tư điều chỉnh trên 1.165,8 tỷ đồng gồm: Chi phí xây lắp trên 987,3 tỷ đồng (tăng 229 tỷ đồng); chi phí quản lý D.A và chi phí khác trên 178,5 tỷ đồng (tăng trên 114,8 tỷ đồng); chi phí giải phóng mặt bằng (GPMB) trên 128,4 tỷ đồng (giảm trên 109,4 tỷ đồng)…   
      
Nguyên nhân khách quan dẫn đến sự thay đổi và điều chỉnh là do thay đổi các quy định về lập dự toán, do trượt giá vật liệu như sắt, thép, xi măng, nhựa đường, cát đá…
     
Nguyên nhân chủ quan chủ yếu do thiết kế bổ sung thảm bê tông nhựa lớp 2 dày 0,5cm; xử lý sạt lở, chủ trương kiên cố hóa hạn chế sạt lở của Bộ GTVT; công tác khảo sát TVTK của một số gói thầu chưa chính xác dẫn đến phải bổ sung khối lượng; TVTK chưa dự đoán được sự phát triển của địa phương, dẫn đến phải bổ sung một số hạng mục đường dân sinh gói thầu số 12. Ngoài ra, do năng lực của một số nhà thầu còn hạn chế, đặc biệt năng lực về tài chính, một số gói thầu chậm tiến độ so với hợp đồng phải gia hạn hợp đồng; công tác GPMB chậm làm chi phí đền bù GPMB tăng, dẫn đến D.A kéo dài, khiến tổng mức đầu tư điều chỉnh lần 2 chi phí xây lắp tăng 30,21%, chi phí quản lý D.A và chi phí khác tăng 180,37% so với mức đầu tư phê duyệt ban đầu.
          
Đến thời điểm thanh tra D.A cơ bản hoàn thành các gói thầu đã được đưa vào khai thác sử dụng. Do đó, việc lưu thông vận chuyển hàng hóa và hành khách trên tuyến quốc lộ 6, trục giao thông huyết mạch phía Tây Bắc nhanh chóng thuận tiện, an toàn. Trong quá trình thực hiện D.A, BQL D.A1, các đơn vị TVTK, TVGS, đơn vị thi công đã cố gắng khắc phục khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ của Bộ GTVT giao, thực hiện cơ bản đúng trình tự thủ tục quy chế xây dựng cơ bản của Nhà nước quy định.
   
Tuy nhiên, quá trình thực hiện D.A còn nhiều tồn tại, sai sót như: Công tác chuẩn bị đầu tư, khảo sát, thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, hồ sơ hoàn công; công tác lập dự toán thiết kế kỹ thuật, phê duyệt D.A, công tác lập dự toán, dự thầu, công tác kiểm tra dự toán chi tiết giá dự thầu; công tác lập dự toán bổ sung bê tông nhựa lớp 2 chưa phù hợp với thực tế, không mang tính thống nhất; công tác lập thẩm định phê duyệt kế hoạch đấu thầu  không đầy đủ các nội dung theo quy định của Quy chế Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn thực hiện quy chế đấu thầu. Việc ký kết thực hiện hợp đồng, nghiệm thu thanh toán cũng đều có sai sót. Hầu hết các gói thầu xây lắp đều chậm tiến độ theo cam kết trong hợp đồng nên đều phải gia hạn thời gian hoàn thành nhiều lần. Thậm chí, một số gói thầu không thực hiện đúng cam kết phần việc của mình trong hợp đồng mà phải chuyển cho nhà thầu chính hoặc đơn vị khác thực hiện (ví dụ như gói thầu số 2 và gói thầu số 10).
        
Bên cạnh đó, khâu làm thủ tục hồ sơ nghiệm thu chuyển bước, nghiệm thu hoàn thành và công tác kiểm tra chất lượng hiện trường đều có những sai sót. Cụ thể: Thiếu đề cương TVGS, gói thầu số 7, 10 thi công trước khi có lệnh khởi công, tiến độ các gói thầu đều chậm; trưởng TVGS không có biên bản nhắc nhở đơn vị và các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công; thiếu một số báo cáo tháng của năm 2008, 2009 của TVGS; không phân công nhiệm vụ cụ thể cho các giám sát viên tham gia giám sát các gói thầu. Và, dù BQL D.A mua bảo hiểm công trình xây dựng cho 13/13 gói thầu xây lắp theo quy định, nhưng quá muộn so với thời gian khởi công. Trong quá trình thi công công trình đã xảy ra một số rủi do như sụt truợt mái ta luy, nhưng đến nay BQLD.A 1 vẫn chưa làm thủ tục bồi thường theo quy định...
                 
Tại kết luận thanh tra, Thứ trưởng Bộ GTVT Ngô Đức Thịnh đã chỉ đạo xử lý nghiêm đối với những vi phạm, sai sót trong quá trình thực hiện D.A; giao cho BQL D.A1 giảm trừ thanh toán trong các lần thanh toán tiếp theo tổng giá trị các gói thầu số tiền trên 3,5 tỷ đồng; rà soát lại nguyên nhân chủ quan, nguyên nhân khách quan dẫn đến chậm tiến độ để làm căn cứ tiến hành phạt theo quy định của hợp đồng; rà soát lại dự toán bổ sung phát sinh về khối lượng, đơn giá định mức, trượt giá vật liệu, bù giá theo các chế độ chính sách Nhà nước để làm cơ sở thanh toán và quyết toán cho các đơn vị theo đúng quy định… Đồng thời, chỉ đạo BQL D.A 1, các đơn vị TVTK, TVGS và các đơn vị thi công theo nhiệm vụ, trách nhiệm nghiêm túc kiểm điểm những sai sót, phạm vi trong kết luận thanh tra, đề ra những biện pháp khắc phục xử lý trách nhiệm của cá nhân theo phân cấp bao gồm: Lãnh đạo BQL D.A 1, các phòng nghiệp vụ có liên quan, các cá nhân theo dõi D.A để xảy ra những sai sót đã nêu trên.
                
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin về quá trình thực hiện sau kết luận thanh tra đối với D.A trên.

Tố Hoa