>> Khuyết điểm tại dự án (D.A) đường cao tốc TP HCM - Trung Lương

D.A đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình nằm trong chương trình phát triển mạng lưới đường cao tốc Việt Nam, đi qua địa phận Hà Tây (cũ), Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình với chiều dài 56km. D.A được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đầu tư (giai đoạn 1) tại Quyết định số 323 với tổng mức đầu tư 3.734 tỷ đồng. D.A được chuyển đổi qua 3 chủ đầu tư, đó là Ban Quản lý (BQL) D.A Thăng Long, BQL D.A 1 và Cty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC). Đến thời điểm thanh tra, D.A đã hoàn thành trên 60% giá trị khối lượng. Đây là 1 trong 3 D.A mà TTCP đã chỉ ra còn nhiều sai sót trong quá trình thực hiện.

Khảo sát lập thiết kế sơ bộ chưa đúng

Kết luận nêu rõ, đến thời điểm thanh tra, D.A chưa lập tổng dự toán; việc triển khai D.A thực hiện theo thiết kế và dự toán các gói thầu được phê duyệt trái với Nghị định số 16/2005/NĐ-CP của Thủ tướng Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng. Căn cứ vào Văn bản số 731/TTg, Bộ GTVT đã có Quyết định số 2430 phê duyệt điều chỉnh D.A đầu tư xây dựng đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình với tổng mức là 7.692 tỷ đồng. Kết luận của TTCP cho thấy, nhiều sai phạm trong các bước lập thiết kế sơ bộ; các chỉ tiêu thiết kế chưa bảo đảm độ tin cậy, dẫn đến việc điều chỉnh trong quá trình thực hiện D.A tăng thêm 3.958 tỷ đồng so với phê duyệt ban đầu. Trách nhiệm thuộc về Tổng Cty Tư vấn Thiết kế GTVT.

Trong điều chỉnh giá hợp đồng, điều chỉnh bản vẽ thi công, giải phóng mặt bằng cũng có nhiều sai phạm. Cát hạt trung là loại vật liệu xây dựng do Nhà nước quản lý, nhưng lại không có trong báo giá của địa phương tại từng thời điểm. Chủ đầu tư và nhà thầu lấy theo giá cát vàng trong thông báo giá của từng địa phương để điều chỉnh mà không căn cứ vào hóa đơn, chứng từ là sai so với mục 8 Thông tư 9 của Bộ Xây dựng. Về độ cao tự nhiên có nhiều sai số. Khối lượng tính theo bản vẽ thi công do nhà thầu lập thay đổi so với khối lượng tính theo thiết kế kỹ thuật của 10 gói thầu xây lắp là 70,624 tỷ đồng. Việc giải phóng mặt bằng còn chậm, chi phí giải phóng vượt so với quyết định đầu tư, nhưng khối lượng mặt bằng chưa được giải phóng còn khá lớn. Đến thời điểm thanh tra còn 1.437m chính tuyến của D.A và 837m đường ngang của D.A chưa giải phóng được mặt bằng để bàn giao cho chủ đầu tư và nhà thầu. Do đó dẫn đến tiến độ thi công chậm, gây khó khăn, thiệt hại cho nhà thầu và lãng phí vốn đầu tư của D.A.

VEC phải quyết toán chi phí 6 tỷ đồng

TTCP chỉ rõ, các tài liệu sử dụng để lập dự toán chưa được cấp có thẩm quyền chấp thuận; chỉ lập dự toán cho từng gói thầu của D.A; xác định cấp đất sai làm tăng giá gói thầu số 1 lên 1,8 tỷ đồng; tính toán thiếu thống nhất mức hao phí vật liệu cát của hạng mục cọc giếng cát dẫn đến việc xác định giá trị các gói thầu không chính xác. Trách nhiệm thuộc về VEC và Tổng Cty Tư vấn Thiết kế GTVT. Đặc biệt, Cục Giám định (Bộ GTVT) - chủ đầu tư đã không thẩm định lại giá trị gói thầu số 1 đối với phần thi công giếng cát qua lớp đất cấp I làm tăng vốn đầu tư.

Từ những vấn đề nêu trên, TTCP đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ GTVT tiến hành rà soát lại những thiếu thót, khuyết điểm trong quá trình thực hiện D.A; đề xuất biện pháp khắc phục để bảo đảm mục tiêu D.A được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đồng thời giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài Chính, Bộ GTVT, VEC sớm tổng kết những cơ chế chính sách đã thí điểm áp dụng cho VEC, trình Thủ tướng cơ chế hoạt động của Cty, cơ chế tài chính trong hoạt động đầu tư đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình nói riêng và các D.A đường cao tốc nói chung do VEC thực hiện; yêu cầu VEC phối hợp với BQL D.A 1 và BQL D.A Thăng Long quyết toán giá trị 6 tỷ đồng là số tiền chi phí khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi đúng nguồn vốn của D.A. Giao Bộ GTVT chỉ đạo kiểm điểm tập thể, cá nhân có liên quan đến những thiếu sót, khuyết điểm như đã nêu.

Hồng Hải