•    Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tiếp tục kiểm tra việc cho vay hỗ trợ lãi suất của toàn hệ thống ngân hàng (NH).
•    Thu hồi trên 37,9 tỷ đồng nộp ngân sách Nhà nước.Quay vòng hóa đơn để nhận hỗ trợ

Quay vòng hóa đơn để nhận hỗ trợ

Tại Techcombank, TTCP đã kiểm tra 89 hồ sơ với tổng doanh số cho vay có hỗ trợ lãi suất là 13.400 tỷ đồng, chiếm khoảng 40% tổng doanh số cho vay. Số tiền đã hỗ trợ lãi suất được kiểm tra là 149,4 tỷ đồng.

Đoàn thanh tra đã phát hiện Cty TNHH Trường Ngân (có trụ sở tại 77A đường Yên Phụ, Tây Hồ, Hà Nội); Cty Cổ phần PRIME Đại Lộc (trụ sở tại cụm công nghiệp Đại Quang, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam); Cty TNHH Thương mại và Du lịch Nhật Trang đã quay vòng hóa đơn mua hàng để vay có hỗ trợ lãi suất. Cụ thể: Cty Trường Ngân sử dụng chính hóa đơn mua hàng đã vay tại NHTM Cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB) để vay có hỗ trợ lãi suất tại Techcombank với số tiền trên 4,3 tỷ đồng. Cty Cổ phần PRIME Đại Lộc đã sử dụng hóa đơn vay tiền tại NH Habubank để vay trên 6,5 tỷ đồng có hỗ trợ lãi suất tại Techcombank. Cũng với biện pháp này, Cty Nhật Trang kinh doanh mặt hàng cà phê và quần áo xuất khẩu sang thị trường nước ngoài đã vay trên 7 tỷ đồng tại Techcombank sau khi đã vay NH Phát triển Việt Nam. Toàn bộ số tiền trên 17 tỷ đồng cho 3 doanh nghiệp (DN) nói trên vay đã dẫn đến số hỗ trợ lãi suất sai là 174,9 triệu đồng.

Thẩm định hồ sơ có dấu hiệu gian dối

Ngoài việc quay vòng hóa đơn nói trên, TTCP cũng chỉ ra nhiều sai phạm trong việc thẩm định hồ sơ vay vốn của các DN. Kiểm tra hồ sơ vay đối với Cty Cổ phần Xuất nhập khẩu Công Chính (gọi tắt là Cty Công Chính), trụ sở tại 199 Trần Phú, Lộc Nga, Bảo Lộc, Lâm Đồng, TTCP phát hiện việc đánh giá thẩm định sai sự thật. Trong thực tế, kết quả kinh doanh của Cty Công Chính các năm 2008, 2009 thua lỗ hàng chục tỷ đồng, nhưng báo cáo thẩm định của Techcombank lại khẳng định Cty này “kinh doanh có hiệu quả, có lãi”. Thẩm định này khiến Techcombank cho Cty Công Chính vay trên 1.297,9 tỷ đồng để thanh toán việc thu mua cà phê nông sản trực tiếp cho người nông dân và của DN. Nghiêm trọng hơn, kiểm tra toàn bộ phiếu chi tiền mặt và giấy biên nhận trả tiền cho người nông dân về thu mua trà, cà phê với sổ quỹ tiền mặt của Cty, đoàn thanh tra phát hiện số tiền này không được sử dụng để thu mua trà, cà phê. Do vậy, toàn bộ khoản vay nói trên không được hưởng số tiền hỗ trợ lãi suất là trên 12 tỷ đồng.

“Kịch bản” nói trên được lặp lại ở Cty TNHH Xuất nhập khẩu Thái Nguyên (gọi tắt là Cty Thái Nguyên), trụ sở tại 153 Hùng Vương, Di Linh, Lâm Đồng. Bằng việc đánh giá không đúng kết quả kinh doanh, Techcombank đã cho Cty Thái Nguyên vay trên 496 tỷ đồng để thu mua cà phê, trà.

Đoàn thanh tra cũng chỉ ra Giám đốc của Cty Công Chính và Cty Thái Nguyên là hai anh em ruột, việc sử dụng tiền vay không để thu mua cà phê, trà. Cty này còn sử dụng 2 loại sổ quỹ tiền mặt. Do đó, số tiền trên 4 tỷ đồng hỗ trợ lãi suất mà Cty được hưởng là không đúng qui định. TTCP cũng phát hiện, toàn bộ hàng hóa mua bằng vốn vay nói trên ở 2 Cty này trên sổ sách lớn hơn rất nhiều so với hàng hóa thực tế trong kho. Hiện tại, tình hình tài chính của 2 Cty này rất khó khăn, khả năng mất vốn là có thể xảy ra.

Ngoài ra, TTCP cũng chỉ rõ, Techcombank đã hỗ trợ lãi suất cho nhiều khoản vay không đủ chứng từ hợp lệ đối với 7 DN, gồm: Cty Trường Ngân, Cty TNHH Tân Thịnh Phát (nay là Cty Cổ phần Thịnh Phát Qui Nhơn), Cty TNHH Hải Thanh, Cty Cổ phần Đầu tư và Xuất nhập khẩu FOODINCO, Cty TNHH Thanh Tâm, Cty TNHH Thủy sản Thái Bình Dương, Cty TNHH Xây lắp và vật liệu công nghiệp. Tổng số tiền hỗ trợ lãi suất không đúng qui định cần được thu hồi về ngân sách Nhà nước của 7 DN nói trên là hơn 4,2 tỷ đồng.

Hỗ trợ khi nguồn vốn dư thừa

Kiểm tra một số DN vay vốn tại Techcombank, đoàn thanh tra chỉ rõ, Techcombank đã không tính đến các sổ tiết kiệm có lãi suất tiền gửi cao mà các DN này thế chấp để vay vốn. Trong khi, văn bản hướng dẫn của NH Nhà nước (NHNN) đã hướng dẫn rất chi tiết: Trường hợp khách hàng có nhu cầu vay vốn ngắn hạn bằng đồng Việt Nam được cầm cố hoặc bảo lãnh bằng giấy tờ có giá, sổ tiết kiệm và các hình thức bằng tiền khác (gọi chung là giấy tờ có giá) mà khoản vay đó thuộc đối tượng được hỗ trợ lãi suất: "… Đối với giấy tờ có giá được mua hoặc đã có (phát sinh) kể từ ngày 1/2/2009 thì NHTM yêu cầu khách hàng tính toàn bộ giá trị giấy tờ có giá là vốn tự có ghi trong phương án sản xuất, kinh doanh và chỉ thực hiện hỗ trợ lãi suất đối với phần dư nợ cho vay bằng chênh lệch số dư nợ cho vay và vốn tự có của khách hàng bao gồm cả giá trị giấy tờ có giá”.

Techcombank đã cho 8 DN vay 426,9 tỷ đồng, hỗ trợ trên 1,3 tỷ đồng. Đó là: Cty TNHH Vân Long (Đà Nẵng), Cty Cổ phần Cơ điện Thủ Đức (TP Hồ Chí Minh), Cty TNHH Xuân Lộc (Hà Nội), Cty Cổ phần Sản xuất thương mại Thành Công (TP Hồ Chí Minh), Cty TNHH Một thành viên Bioseed Việt Nam (Hà Nội), Cty Liên doanh Fuji Anpha (Hưng Yên), Cty TNHH Một thành viên DAP (Hải Phòng) và Cty Cửa sổ nhựa châu Âu (Vĩnh Phúc).

Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công an tiếp tục làm rõ hành vi phạm pháp

Cũng tại Văn bản 501, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công an tiếp tục làm rõ hành vi vi phạm pháp luật của Cty Cổ phần Xuất nhập khẩu Công Chính và Cty TNHH Xuất nhập khẩu Thái Nguyên, có biện pháp hỗ trợ Techcombank thu hồi số tiền mà NH đã cho vay và hỗ trợ lãi suất không đúng qui định trên 17 tỷ đồng.

Kết luận của TTCP cũng cho thấy, Techcombank đã hỗ trợ lãi suất vượt thời gian sử dụng vốn vay thực tế đối với 72 khách hàng với tổng số tiền trên 29 tỷ đồng; hỗ trợ lãi suất để thanh toán các khoản chi phí không hạch toán vào giá thành sản phẩm như chi phí tiền lương, chi bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với 4 DN với tổng số tiền trên 205 triệu đồng… Như vậy, tổng số tiền cho vay hỗ trợ lãi suất có sai phạm là trên 9.777,4 tỷ đồng; số tiền đã hỗ trợ lãi suất không đúng qui định là trên 55,1 tỷ đồng.

TTCP đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao NHNN kiểm tra việc cho vay hỗ trợ lãi suất của toàn hệ thống NH, thu hồi đúng, đủ số tiền hỗ trợ lãi suất sai qui định; giao Bộ Công an tiếp tục làm rõ hành vi vi phạm pháp luật của Cty Công Chính và Cty Thái Nguyên, thu hồi số tiền trên 17 tỷ đồng về ngân sách Nhà nước. TTCP cũng yêu cầu Chủ tịch Hội đồng quản trị và Tổng Giám đốc Techcombank chấn chỉnh hoạt động cho vay, kiểm soát cho vay, tăng cường kiểm tra kiểm toán nội bộ và kiểm điểm xử lý nghiêm đối với các tập thể, cá nhân có sai phạm, khuyết điểm. Yêu cầu Techcombank thu hồi trên 37,9 tỷ đồng đã hỗ trợ lãi suất sai qui định về ngân sách Nhà nước. Còn số tiền trên 17 tỷ đồng tại Cty Công Chính và Cty Thái Nguyên sẽ được xử lý sau khi Bộ Công an điều tra, làm rõ.

Đan Quế