Chúng tôi tìm về xã Sơn Lộc, nơi còn được gọi tên là “xóm không chồng”. Ở đó, có những người phụ nữ góa bụa, do chồng mất sớm, hoặc bị bỏ rơi, phải lăn lộn tần tảo kiếm kế sinh nhai để nuôi con ăn học.

Chị Nguyễn Thị Hoa, xóm 11 một mình chăm 4 đứa con đang độ tuổi cặp sách tới trường và người em gái chồng bị mù, cũng không chồng, đang sống với chị. Hiểu được những vất vả nhọc nhằn của mẹ, đứa con trai đầu của chị tự nguyện thôi học đi làm thuê kiếm tiền phụ mẹ nuôi các em.

Mặc dù đã già nhưng bà Hồng còn phải lo toan, kiếm sống để nuôi đứa con bị bệnh.

Ở hoàn cảnh tương tự, bà Nguyễn Thị Hồng, ở xóm 7 lấy chồng từ năm 16 tuổi. Chồng bà trước đây tham gia phục vụ kháng chiến, sau bị thương được đưa về nhà dưỡng bệnh, không lâu sau thì mất, khi ấy bà Hồng mới 26 tuổi. Kể từ đó tới nay, bà ở vậy nuôi 3 đứa con thơ dại, trong đó, bất hạnh là người con trai út bị bệnh thần kinh, khi thì đập phá nhà cửa, lúc lại bỏ nhà đi lang thang. Năm nay đã gần 60 tuổi, nhưng bà Hồng vẫn phải lặn lội đi làm thuê để có tiền mua thuốc cho con.

Khó khăn là thế, nhưng cuộc sống của những gia đình này chỉ biết dựa vào mấy sào ruộng. Nhiều khi cái ăn còn không lo nổi, chưa nói đến chuyện cho con cái đi học. Bởi thế, nhiều trẻ em ở đây phải bỏ học để đi làm thuê kiếm tiền về phụ mẹ. Có hộ gia đình cả nhà đều không biết chữ. Như trường hợp gia đình cụ Hoàng Thị Châu (xóm 10), có 7 người con thì cả 7 đều bị mù chữ.

Chị Hoa bên cạnh người em mù lòa không chồng của mình.

Chúng tôi không khỏi chạnh lòng khi gặp hoàn cảnh của gia đình bà Trần Thị Châu. Bản thân bà và 2 người con gái đều góa bụa. Đáng lẽ vào độ tuổi này bà phải được nghỉ ngơi, con cái phụng dưỡng, nhưng giờ bà vẫn phải oằn mình lo toan cuộc sống để nuôi mấy đứa cháu không bố…

Rời khỏi “Xóm không chồng” khi bóng chiều đã dần buông xuống, hình ảnh về những người phụ nữ góa bụa và những đứa trẻ thơ không bố khiến chúng tôi không khỏi ám ảnh. Biết đến khi nào những gương mặt lam lũ ấy mới hết lo toan cho miếng cơm, manh áo?

Trần Quốc