Eliezer Sandberg, 60 tuổi, từng là Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ của Israel (tháng 2/2003 - 7/2004), Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng quốc gia (tháng 7 - 12/2004). Ông là quan chức đầu tiên bị kết án trong vụ bê bối mà ông bị nêu tên trong danh sách nghi phạm vào năm 2017.

Ngày 3/10/2022, Sandberg bị Tòa án quận Tel Aviv (Israel) kết tội tham nhũng, đối mặt hình phạt 7 tháng phục vụ cộng đồng và khoản phạt 50.000 shekel mới (14.081 USD).

Liên quan đến vụ án, được gọi với cái tên "thương vụ tàu ngầm", các quan chức bao gồm cộng sự thân cận của cựu Thủ tướng Benjamin Netanyahu và các cựu sĩ quan hải quân cấp cao bị cáo buộc tham nhũng trong một thỏa thuận mua 3 tàu ngầm và một số tàu để bảo vệ các mỏ khí đốt ngoài khơi của Israel.

Các hợp đồng được ký kết với hãng đóng tàu khổng lồ Thyssenkrupp trong thời gian từ năm 2009 - 2017.

Theo phán quyết, Sandberg đã lạm dụng quyền lực với tư cách là Chủ tịch Keren Hayesod - một tổ chức gây quỹ chính thức cho Israel, giúp ông dễ dàng tiếp cận với nhiều quan chức Chính phủ, nhằm giúp đỡ Miki Ganor, đại diện của Thyssenkrupp tại Israel.

Từ năm 2010 đến 2018, Sandberg đã sắp xếp 3 cuộc gặp gỡ giữa Miki Ganor và Chánh Văn phòng Thủ tướng Netanyahu lúc đó là Eyal Haimovsky.

Ông cũng giúp Ganor thu thập thông tin về các cuộc đàm phán giữa Israel và Đức với mục đích thúc đẩy việc ký kết thỏa thuận.

leftcenterrightdel
Cựu Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Eliezer Sandberg (trái ảnh) và cựu Thủ tướng Benjamin Netanyahu. Ảnh: timesofisrael.com 

“Thương vụ tàu ngầm” liên quan đến Tập đoàn ThyssenKrupp được xem là bê bối tham nhũng lớn nhất trong lịch sử Israel.

Hồi năm 2016, Cảnh sát Israel đã tiến hành điều tra xung quanh những lùm xùm tại thỏa thuận mua sắm quốc phòng được ký kết với ThyssenKrupp.

Thủ tướng Netanyahu khi đó bị cáo buộc là có mâu thuẫn lợi ích khi kiên quyết thúc đẩy việc mua tàu ngầm của Đức từ nhà sản xuất ThyssenKrupp, trong khi luật sư riêng và cũng là bạn thân của ông, David Shimron, là đại diện cho tập đoàn này.

Trong lúc các cáo buộc cho rằng, ông Netanyahu mua bất chấp phản đối từ chính Bộ Quốc phòng, thì bản thân ông Netanyahu khẳng định việc mua các tàu ngầm mới là nhằm phục vụ cho Hải quân Israel.

Tháng 7/2017, Cảnh sát Israel đã bắt giữ 7 người, trong đó có David Shimron, luật sư riêng của Thủ tướng Israel Benyamin Netanyahu. Kết quả điều tra cho thấy, năm 2006, quân đội Israel đã ký hợp đồng mua 3 tầu ngầm của Tập đoàn Thyssenkrupp mà không qua đấu thầu hay mời thầu. Cảnh sát chống tham nhũng cũng phát hiện một loạt tài khoản ngân hàng bị nghi ngờ được dùng để phục vụ cho việc chuyển, nhận hối lộ hàng triệu USD sau thương vụ mua 3 tầu ngầm nói trên.

Các cuộc điều tra liên quan đến Thyssenkrupp vẫn chưa dừng lại, khi đầu năm nay, Nội các Israel đã bỏ phiếu nhất trí thành lập một ủy ban nhà nước điều tra thương vụ mua tàu ngầm của nước này hồi năm 2012 - vốn bị cáo buộc tham nhũng. Cá nhân ông Netanyahu không bị cáo buộc tội danh nào trong vụ này.

Trước quyết định thành lập ủy ban điều tra, ông Naftali Bennett (Thủ tướng Israel khi đó) lo ngại cuộc điều tra có thể gây trở ngại cho các thương vụ mua bán khí tài quân sự của Israel. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Yair Lapid (hiện là Thủ tướng Israel) coi thương vụ này là "vụ tham nhũng nghiêm trọng nhất trong lịch sử Israel”.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Benny Gantz bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ việc mở cuộc điều tra chính thức, coi đây là "nhu cầu an ninh hàng đầu" đối với Israel.

Ngọc Anh