Một nghiên cứu của Liên Hiệp Quốc đã chỉ ra rằng châu Phi đã thiệt hại gần 89 tỷ đô la mỗi năm trong các dòng tài chính bất hợp pháp. Lượng tiền đến từ những hành vi như trốn thuế và tham nhũng, và nhiều hơn số tiền mà châu lục này nhận được từ các viện trợ phát triển.

Con số nói trên, nằm trong báo cáo dài 248 trang của Hội nghị Liên Hiệp Quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD), là con số chính xác nhất cho đến nay đối với châu Phi. Con số này cho thấy dòng tài chính bất hợp pháp chảy khỏi châu Phi có xu hướng tăng dần theo thời gian và cao hơn hầu hết các ước tính trước đó.

Báo cáo công bố hôm thứ Hai gọi châu Phi là “chủ nợ ròng của thế giới”, phán ánh sự quan sát của các nhà kinh tế rằng châu Phi, một châu lục bị phụ thuộc vào viện trợ, thực sự là một nước xuất khẩu ròng vốn bởi vì những xu hướng này.

Tổng Thư ký UNCTAD Mukhisa Kituyi cho biết: “Các dòng tài chính bất hợp pháp cướp đi hi vọng về một tương lai tươi sáng hơn cho người dân châu Phi, làm xói mòn tính minh bạch và, đồng thời làm xói mòn lòng tin vào các thể chế châu Phi.”

Junior Davis, người đứng đầu bộ phận chính sách và nghiên cứu tại xhâu Phi của UNCTAD, nói với hãng tin Reuters rằng con số này có thể vẫn thấp hơn thực tế, do các hạn chế về dữ liệu.

Báo cáo cho biết, gần một nửa trong tổng số 88,6 tỷ đô la nói trên đến từ việc xuất khẩu các mặt hàng như vàng, kim cương và bạch kim. Ví dụ, vàng chiếm 77% trong số 40 tỷ đô bị thất thoát. 

Định giá thấp hơn giá trị thực của hàng hóa giúp che giấu lợi nhuận thương mại ở nước ngoài, đồng thời tước đi nguồn ngoại hối của các nước đang phát triển và làm xói mòn tiền thuế của những nước này, UNCTAD cho biết.

Giải quyết các dòng chảy bất hợp pháp là ưu tiên của Liên Hiệp Quốc. Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã thông qua nghị quyết về vấn đề này vào năm 2018, và báo cáo kêu gọi các nước châu Phi dựa vào báo cáo để đưa ra “các lập luận mới” trên các diễn đàn quốc tế.

Trần Minh Tuấn (Theo Reuters)