Tháng 2/2017, Zhou Fang, khi đó là lãnh đạo Bệnh viện Nhân dân Laibin ở miền Nam Quảng Tây, đã bị bắt cóc tống tiền bởi một nhóm người tự nhận là đến từ Cơ quan Giám sát kỷ luật của Đảng.
Nhóm bắt cóc ép buộc Zhou phải viết một bản tường trình, trong đó thừa nhận hành vi nhận hối lộ và chuyển cho họ 100.000 nhân dân tệ (15.500 USD) trước khi được thả.
Điều đáng nói là, chính lời thú tội của Zhou trong bản tường trình đã cung cấp manh mối cho Cơ quan Giám sát kỷ luật của Đảng sau khi cả những kẻ bắt cóc và nạn nhân của chúng bị cảnh sát địa phương bắt giữ vài ngày sau đó.
1 năm sau vụ bắt cóc, Zhou chính thức bị điều tra và bị phát hiện đã nhận hối lộ hơn 18,1 triệu nhân dân tệ trong thời gian từ năm 2003 - 2018.
Cơ quan điều tra cũng chỉ ra, Zhou sở hữu tài sản 9,39 triệu nhân dân tệ không thể giải trình.
Theo tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP), thông tin chi tiết về vụ hối lộ nêu trên đã được Ủy ban Kiểm tra kỷ luật Trung ương (CCDI) Đảng Cộng sản Trung Quốc công bố trên trang web của họ đầu tuần này, cho thấy rõ một thực tế là các bệnh viện công lập ở Trung Quốc có thể dễ dàng trở thành điểm nóng của sự mua chuộc, và do đó, trở thành mục tiêu của các chiến dịch chống tham nhũng trong nước.
Từ năm 2016 - 2020, riêng Ủy ban Kiểm tra và Giám sát kỷ luật ở Quảng Tây đã điều tra hơn 4.000 trường hợp trong hệ thống y tế và chăm sóc sức khỏe, trong đó có khoảng 2.500 trường hợp liên quan đến các bệnh viện thuộc các cấp khác nhau.
Theo tuyên bố của CCDI, các đảng viên bị điều tra thường lợi dụng chức vụ của mình để trục lợi khi mua thiết bị chăm sóc sức khỏe, thuốc và vật tư y tế.
Năm 2018, khoảng 56 giám đốc bệnh viện và cấp phó của họ đã bị kết tội nhận hối lộ. Nửa đầu năm ngoái, ít nhất 9 quan chức cấp cao trong các bệnh viện công lập đã bị bắt giữ để điều tra về vi phạm kỷ luật.
Trong một trường hợp điển hình, Wang Tianchao, cựu lãnh đạo Bệnh viện Nhân dân số 1 Vân Nam, bị phát hiện nhận hối lộ trị giá 110 triệu nhân dân tệ, 100 căn hộ và 100 chỗ đậu xe. Năm 2018, Wang bị kết án tù chung thân.
Trong những năm gần đây, Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc đã ban hành một số văn bản yêu cầu các bác sĩ làm trong sạch ngành Y bằng cách chống lại các khoản lại quả và hối lộ, đồng thời cải thiện việc giám sát các chức vụ chủ chốt, chẳng hạn như những người phụ trách vật tư y tế. Tuy nhiên, ông Zhuang Deshui, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chính phủ minh bạch thuộc Đại học Bắc Kinh, cho rằng việc giám sát là không hiệu quả.
Theo ông Zhuang, nên sử dụng công nghệ như phân tích dữ liệu lớn (big data) để theo dõi loại thuốc nào được kê đơn làm chỉ báo. Việc yêu cầu các bác sĩ giao nộp các khoản "lì xì" đã được thực hiện trong nhiều năm, nhưng thực tế, các ưu đãi trong đấu thầu hoặc mua thuốc vẫn diễn ra theo những cách bí mật hơn.
Ông Zhuang cho rằng, tham nhũng ở bệnh viện rất khó bị triệt phá vì số lượng lớn thuốc hoặc vật tư được sử dụng, chuyển thành những khoản lại quả với lợi ích lớn.
“Minh bạch trong đấu thầu và công khai giá giúp mọi người có thể ước tính liệu có hoạt động kinh doanh lợi ích nào đối với các bệnh viện ủng hộ những nhà thầu đưa ra giá cao hơn, những người cung cấp các khoản lại quả”, ông Zhuang nói.
Trong vụ việc của Zhou Fang, cựu lãnh đạo Bệnh viện Nhân dân Laibin, những kẻ bắt cóc nói với các nhà điều tra chống tham nhũng rằng, Zhou khai đã nhận một chiếc xe nhập khẩu trị giá 470.000 nhân dân tệ từ một nhà phân phối thuốc ở tỉnh Hồ Nam.
Zhou cũng bị phát hiện nhận hối lộ từ các nhân viên ngành Dược khi mua thuốc, vật tư y tế, dụng cụ xét nghiệm và thiết bị y tế. Cuộc điều tra đối với Zhou cho thấy, tham nhũng, hối lộ có hệ thống đã phá hủy hệ thống chăm sóc sức khỏe địa phương.
Trong vụ án này, có hơn 40 người liên quan đến số tiền hối lộ hơn 50 triệu nhân dân tệ.
76 người trong hệ thống chăm sóc sức khỏe Laibin đã bị xử phạt hành chính hoặc kỷ luật đảng vì các vụ hối lộ.
“Người đưa hối lộ sẽ đồng thời mua chuộc các quan chức của chúng tôi - nếu không sẽ có nguy cơ bị báo cáo... Nếu mọi người đều nhúng tay vào thì mọi vi phạm có thể được thực hiện rất dễ dàng”, Huang Minwei, một quan chức thuộc Ủy ban Kiểm tra kỷ luật Laibin, cho biết trong tuyên bố của CCDI.
Zhou Fang, với tư cách là người đứng đầu Bệnh viện Nhân dân Laibin, sẽ hỏi về các model thiết bị, ngân sách, giá cả và hướng dẫn bệnh viện của mình mời đấu thầu theo chi tiết cụ thể của các công ty mà Zhou có liên kết. Ông ta nhận lấy 10 - 20% giá trị hợp đồng sau khi đấu thầu thành công như một sự đền đáp cho những ưu ái của mình.
Những giao dịch ngầm như vậy đã khiến đấu thầu gần như chỉ mang tính hình thức và tạo nên những tiền lệ xấu.
Người kế nhiệm của Zhou là Yang Wenbin cũng bị truy tố vào năm 2019 vì tội nhận hối lộ. Yang nói với các nhà điều tra rằng, khi còn là cấp phó dưới quyền Zhou, ông không được "chào mời" những khoản hối lộ như vậy, mặc dù biết rõ những việc Zhou làm.
"Tại sao tôi không nhận chúng khi bây giờ tôi là giám đốc?", Yang nói với các nhà điều tra.
Yang bị kết án 10 năm 6 tháng tù vì nhận hối lộ hơn 5 triệu nhân dân tệ. Còn Zhou bị kết án 13 năm 6 tháng tù và bị phạt 4 triệu nhân dân tệ vào tháng 5 vừa qua.