Hội thảo nhằm đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm trong quá trình triển khai để góp phần hoàn thiện đề án trình Ban Bí thư ban hành Chỉ thị tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam.
Theo Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng, qua đánh giá thực trạng công tác giám sát, phản biện xã hội từ khi ban hành Quy chế Giám sát và Phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội theo Quyết định số 217 ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị, đến nay có thể nhận thấy, sau 8 năm, công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp đã có nhiều chuyển biến, tiến bộ và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.
Từ đó, góp phần quan trọng vào đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội, thúc đẩy thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội, niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước, được các cấp ủy Đảng, cơ quan nhà nước, các cấp, ngành và nhân dân đánh giá cao.
Tại hội thảo, ý kiến các đại biểu đã tập trung thảo luận một số nội dung trọng tâm như: Việc quán triệt, triển khai các nghị quyết, qui định của Đảng về giám sát, phản biện xã hội, công tác tuyên truyền, phổ biến của các cơ quan về giám sát, phản biện xã hội; giám sát, kiểm tra việc thực hiện của cơ quan cấp ủy về sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy cấp dưới; việc chỉ đạo phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế, thiếu sót, hằng năm có nhận xét, đánh giá công tác giám sát, phản biện xã hội; chỉ đạo bồi dưỡng, tập huấn cho cán bộ của hệ thống chính trị về công tác giám sát, phản biện xã hội.
Việc ban hành các qui định của cấp ủy, chính quyền bảo đảm các điều kiện bảo đảm hoạt động giám sát, phản biện xã hội được thuận lợi, thông suốt; kiến nghị qua giám sát, phản biện xã hội được thực hiện; Việc bố trí cán bộ làm công tác giám sát, phản biện xã hội cho Mặt trận, các tổ chức chính trị - xã hội; việc lắng nghe, cầu thị của cấp ủy, chính quyền, chỉ đạo giải quyết phản ánh, kiến nghị, góp ý của Mặt trận, tổ chức chính trị - xã hội.
Đồng thời đánh giá làm rõ ưu điểm, hạn chế, vai trò nỗ lực chủ quan của Mặt trận, từng tổ chức chính trị- xã hội với tư cách là chủ thể trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội; nội dung nào cần tiếp tục chỉ đạo thể chế, hướng dẫn, từ đó đề ra giải pháp nâng cao chất lượng, giám sát, phản biện xã hội.
Ông Nguyễn Hữu Hiệp, Trưởng ban Dân vận Thành ủy TP Hồ Chí Minh cho biết, để phát huy vai trò giám sát của nhân dân, MTTQ Việt Nam các cấp tại TP Hồ Chí Minh đã có nhiều hình thức để vận động nhân dân tham gia giám sát, như: Thực hiện phiếu khảo sát lấy ý kiến người dân; vận động nhân dân tham gia góp ý thông qua các hội nghị nhân dân định kỳ hoặc các hội nghị đối thoại, tiếp xúc giữa lãnh đạo với đại diện các giới nhân dân. Qua đó, MTTQ Việt Nam các cấp thành phố đã ghi nhận, tổng hợp những ý kiến đóng góp, phản ảnh của nhân dân liên quan đến cán bộ, công chức, đảng viên và có văn bản kiến nghị gửi Đảng ủy, UBND cùng cấp xem xét giải quyết.
Theo GS.TS Nguyễn Thiện Nhân, nguyên Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam, nguyên Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh cho rằng, đất nước ta có 1 Đảng cầm quyền, Mặt trận và nhân dân giám sát giúp phòng tránh nguy cơ tham nhũng, quan liêu. Chế tài về công tác giám sát, phản biện mặc dù không được quy định trong Luật MTTQ; nhưng luật pháp Nhà nước có quy định các cơ quan, tổ chức, đơn vị phải tiếp thu ý kiến góp ý, phản biện của Mặt trận và nhân dân.
GS.TS Nguyễn Thiện Nhân đề xuất cần đảm bảo quyền lãnh đạo của Đảng vì Đảng và vì nhân dân; khẳng định trách nhiệm cấp uỷ các cấp trong lãnh đạo và chịu trách nhiệm cuối cùng về giám sát, phản biện; trong văn kiện của Đảng các cấp hàng năm phải có nội dung đánh giá về công tác phòng chống tham nhũng, suy thoái; đồng thời từng bước thực hiện nội dung MTTQ cấp trên giám sát cấp uỷ cấp dưới về công tác giám sát, phản biện.
Ông Huỳnh Đảm, nguyên Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam cho rằng, việc giám sát, phản biện không cần phải chờ khi đơn vị chính quyền, cấp uỷ có văn bản mới thực hiện. Đó là công việc bắt buộc, thường xuyên phải làm. Cấp uỷ cần bố trí cán bộ xứng tầm, không để Chủ tịch Mặt trận làm công tác kiêm nhiệm để thực hiện đúng vai, thuộc bài.
Ông Huỳnh Đảm cũng đề xuất trong văn bản của Mặt trận Trung ương tham mưu trình Ban Bí thư ban hành Chỉ thị về công tác giám sát, phản biện nên xem xét có chủ trương, theo định kì MTTQ Việt Nam lấy phiếu tín nhiệm của chính quyền cùng cấp.
Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký UBTƯ MTTQ Việt Nam Lê Tiến Châu khẳng định, đây là những ý kiến rất tâm huyết, trách nhiệm, chất lượng, tập trung vào đánh giá thực trạng công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam giai đoạn 2013-2021, từ đó đề xuất các giải pháp và kiến nghị nâng cao hiệu quả giám sát, phản biện xã hội trong thời gian tới.