“Trợ giúp pháp lý cho người dân là trách nhiệm của chúng tôi”

Giảm tải khiếu nại, tố cáo

+ Ông có thể cho biết đôi nét đánh giá, tổng kết của cá nhân về hoạt động tư vấn pháp lý miễn phí tại Trụ sở TCDTƯ trong thời gian qua.

- Luật sư Đỗ Ngọc Thịnh: 3 năm vừa qua, Liên đoàn Luật sư Việt Nam tham gia trợ giúp pháp lý tại Trụ sở TCDTƯ đã có ý nghĩa và kết quả thiết thực trong việc thực hiện Quy chế phối hợp giữa Mặt trận tổ quốc Việt Nam với Thanh tra Chính phủ và Liên đoàn Luật sư Việt Nam.

Một mặt tạo cơ hội cho những người dân có khiếu nại, tố cáo (KN,TC) được tiếp cận với hoạt động trợ giúp pháp lý của luật sư. Luật sư đã cung cấp dịch vụ pháp lý khách quan, trung thực, đúng pháp luật để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân khi được tư vấn.

Nhưng mặt khác, nếu KN, TC của người dân không phù hợp với pháp luật thì luật sư cũng hướng dẫn và tư vấn cho dân biết, từ đó để họ có thể lựa chọn cách ứng xử cho phù hợp. Qua hoạt động này luật sư đã cùng với các cơ quan thanh tra và các cơ quan Nhà nước khác tại Trụ sở TCDTƯ tham gia giải quyết những vụ việc về KN của người dân, giúp cho việc giảm tải KN ở Trụ sở TCDTƯ giảm xuống khoảng 10-15%.

Đồng thời, giúp cho các cơ quan Nhà nước trong việc giải quyết KN,TC, những việc giải quyết đúng pháp luật của cơ quan Nhà nước nếu được luật sư giải thích khách quan với dân thì dân dễ tin cậy, nếu cơ quan Nhà nước giải quyết không đúng thì luật sư cũng tư vấn cho dân là nên khiếu kiện như thế nào cho đúng thủ tục, trình tự theo quy định của pháp luật, như vậy là luật sư vừa giúp được cho dân và giúp cơ quan Nhà nước một cách khách quan trên cơ sở luật pháp.

+ Ông có tham gia tư vấn trợ giúp pháp lý cho công dân tại Trụ sở TCDTƯ không? Theo ông khi tham gia tiếp công dân luật sư gặp phải những khó khăn gì?

- Luật sư Đỗ Ngọc Thịnh: Năm 2017, tôi có tham gia trợ giúp pháp lý tại Trụ sở TCDTƯ theo quy định của Luật Luật sư. Điều đó vừa làm gương để các luật sư thấy rằng trợ giúp pháp lý cho nhân dân là trách nhiệm của tất cả các luật sư không phân biệt luật sư có chức danh gì ở Liên đoàn, vừa động viên, khuyến khích đội ngũ luật sư phục vụ cộng đồng.

Theo tôi, khó khăn của luật sư khi tham gia trợ giúp pháp lý tại Trụ sở TCDTƯ đó là, các vụ việc dân khiếu kiện rất đa dạng, đa số khiếu kiện về đất đai, về giải phóng mặt bằng, bồi thường tái định cư, tranh chấp nhà ở, khiếu kiện quyết định hành chính, tới việc thi hành các bản án dân sự, hình sự... mà không phải vụ việc nào, lĩnh vực nào luật sư cũng có thể biết rõ hết và có khả năng tư vấn thông suốt cho dân.

Đồng thời, các vụ việc khiếu kiện thường phức tạp, kéo dài, được giải quyết qua nhiều cơ quan, nhiều cấp tồn đọng, do đó việc hiểu biết đầy đủ toàn diện vụ việc trong một thời gian ngắn là khó khăn đối với luật sư. Vì thế, tư vấn cho dân phải rất thận trọng, tránh những sai sót để không làm mất uy tín của luật sư khi trợ giúp pháp lý.

Ngoài ra, cũng có một số đối tượng phức tạp họ cũng có thể lợi dung luật sư tư vấn trợ giúp pháp lý để có những mục đích riêng. Do đó, luật sư cần phải thận trọng, khách quan trung thực, đúng pháp luật thì mới có thể vượt qua những khó khăn đó.

Giúp cho dân có định hướng ứng xử có tình có lý hơn

+ Ông có thể nêu những vụ việc điển hình mà các luật sư tiếp và tư vấn mà đạt kết quả, giải quyết dứt điểm vụ việc, công dân hiểu được pháp lý? Theo ông cần có giải pháp nào để nâng cao hiệu quả của hoạt động này trong thời gian tới?

- Luật sư Đỗ Ngọc Thịnh: Theo báo cáo của Thanh tra Chính phủ thì luật sư tham gia trợ giúp pháp lý tại Trụ sở TCDTƯ đã cùng góp sức với các cơ quan Nhà nước để tiếp dân, tư vấn pháp luật cho dân. Hằng năm, giảm bớt việc khiếu kiện của dân từ 10 - 15%. Số lượng đó tuy nhỏ nhưng cũng là kết quả đáng ghi nhận về những đóng góp của đội ngũ luật sư trong công tác này cùng với các cơ quan Nhà nước.

Việc giải quyết dứt điểm các vụ việc tại Trụ sở TCDTƯ là ít, chỉ có một số vụ việc nhỏ, tranh chấp nhỏ của dân thì họ dễ nghe tư vấn và có thể giải quyết dứt điểm được. Còn đa số các vụ việc chỉ giúp cho dân có định hướng ứng xử có tình, có lý hơn sau khi được cơ quan tiếp dân trả lời hay được luật sư tư vấn. Tuy vậy, dù như thế nào thì sự tham gia trợ giúp pháp lý của luật sư cũng có tác dụng mà không thể đo đếm cụ thể hết được.

Có người dân khi được luật sư trả lời họ nghe theo không khiếu kiện nữa, nhưng cũng có những trường hợp một số người dân quá khích, đe dọa cán bộ tiếp dân, chúng tôi cũng cảm nhận những vất vả khó khăn của cán bộ làm công tác tiếp dân và chia sẻ với những cán bộ đã bị đe dọa kể cả đã bị hành hung.

Trong thời gian tới, Liên đoàn Luật sư Việt Nam sẵn sàng tham gia vào hoạt động này nhằm hạn chế KN,TC vượt cấp, giúp người khiếu kiện hiểu đúng, hiểu rõ pháp luật.

Để nâng cao hiệu quả, Liên đoàn Luật sư Việt Nam có một số giải pháp sau: Tiến hành rút kinh nghiệm về hoạt động năm 2017, phát huy mặt tích cực đã đạt được năm 2017 để động viên luật sư tiếp tục tham gia. Tập huấn nội dung trợ giúp pháp lý cho luật sư, thấy những mặt khó khăn để vượt qua, tránh sai sót; đồng thời để cập nhật thường xuyên văn bản pháp luật mới có liên quan khi trợ giúp pháp lý cho dân. Phối hợp tốt trong việc giải quyết KN, TC của dân ở Trụ sở TCDTƯ với các cơ quan Nhà nước khác; tăng cường công tác tuyên truyền để người dân hiểu biết được công tác này.

Có kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền để có thể có những biện pháp giải quyết KN,TC của dân có hiệu quả hơn. Đặc biệt là phải giải quyết có tình có lý bắt đầu ở cơ sở. Đồng thời, cần thể hiện trách nhiệm của mỗi luật sư, mỗi người, mỗi cơ quan về những việc dân đang khiếu kiện.

+ Xin cảm ơn ông!

Thái Hải