Tiêu thụ xăng E5 đang có xu hướng giảm mạnh

Theo báo cáo đánh giá của Bộ Công Thương, từ đầu năm 2018, xăng sinh học E5 đã được đưa vào thay thế xăng khoáng RON92. Năm 2018, xăng E5 đã tiêu thụ 3.118 triệu mét khối, tương đương khoảng 42% lượng xăng tiêu thụ trên toàn quốc.

Tuy nhiên, qua thống kê, trong 3 tháng đầu năm 2019 cho thấy lượng xăng E5 tiêu thụ chỉ vào khoảng 740.000m3, tương đương 38% tổng lượng xăng. Như vậy, lượng tiêu thụ xăng sinh học E5 đang có xu hướng giảm.

Gần đây, trong một văn bản gửi các cơ quan chức năng kiến nghị về chính sách cho mặt hàng xăng sinh học E5, Công ty TNHH MTV Dầu khí TP HCM (Saigon Petro) đã đưa ra các con số minh chứng cụ thể cho biết tỷ trọng bán xăng E5 RON92 trong hệ thống doanh nghiệp đã giảm xuống mức báo động.

Cụ thể, từ mức 30,06% cuối năm 2018 đã giảm về dưới 30% những tháng đầu năm 2019. Ngay trong tháng 1/2019, sức tiêu thụ xăng sinh học ở mức gần 26%. Giảm xuống còn xấp xỉ 23% trong tháng 2 và tháng 3 mức tiêu thụ chỉ gần 20%.

“Sản lượng tiêu thụ xăng E5 thấp cho nên nhiều đại lý, cửa hàng bán lẻ dần lơ là việc giới thiệu bán xăng E5, thậm chí loại bỏ hẳn trụ bơm bán xăng E5 và chuyển sang bán xăng RON 95” - Saigon Petro cảnh báo thực tế đáng lo ngại.

Trao đổi với báo chí, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cũng bày tỏ những quan ngại liên quan đến sản lượng tiêu thụ xăng E5 trong nước thời gian qua. “Trên thế giới đã sử dụng đến xăng E10, E20 mà ở nước ta xăng E5 còn chưa đạt 40%", ông Hải chia sẻ.

Tâm lý và giá cả là 2 yếu tố quyết định “số phận” xăng E5?

Một trong những nguyên nhân dẫn đến sản lượng tiêu thụ xăng sinh học E5 giảm sau một năm triển khai bán đại trà trên thị trường được các nhà quản lý chỉ ra đó chính là tâm lý của người tiêu dùng. Mặc dù, các cơ quan chức năng đã làm tốt công tác tuyên truyền người dân sử dụng xăng sinh học E5 RON92.

Nhưng trên thực tế, xăng E5 vẫn chưa khuyến khích người tiêu dùng lựa chọn, “vì hiện nay vẫn còn nhiều băn khoăn về chất lượng xăng E5, thường vẫn nói một cách dân dã khi chạy bằng xăng E5 “chưa bốc” bằng xăng khoáng” - Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải chia sẻ.

Dưới góc độ người tiêu dùng, anh Đào Văn Thi (trú tại quận Hà Đông, Hà Nội) đang lái xe ô tô Honda CRV, động cơ 2.0, sản xuất năm 2017, chia sẻ trước đây đã từng đổ thử xăng sinh học E5 để dùng sau khi không còn xăng khoáng RON92. Nhưng trong quá trình sử dụng xe thì luôn có cảm giác tiếng máy nổ bị ù, gằn, nhất là những khi dừng đỗ. Khi chạy tốc độ cao thì không cảm nhận được sự êm mượt của tiếng máy và bốc nhanh như khi dùng xăng khoáng RON95. “Chưa kể, giá xăng sinh học E5 và xăng khoáng RON95 không chênh lệch nhau nhiều, do đó hơn một năm nay tôi không dùng xăng E5 nữa mà chỉ dùng xăng RON95 cho xe của mình” - anh Thi cho biết.

Bên cạnh yếu tố tâm lý người tiêu dùng, thì mức chênh lệch giá xăng giữa E5 và RON95 chưa thực sự hấp dẫn, khiến người tiêu dùng còn thờ ơ sử dụng loại xăng này. Bởi thực tế như hiện nay, xăng RON95 đang được Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) niêm yết giá bán ở vùng 1 là: 22.340 đồng/lít, trong khi giá xăng E5 Ron 92 là: 20.680 đồng/lít. Tức mức chênh lệch giá giữa hai loại xăng này chỉ vào khoảng 1.660 đồng/lít.

Sở dĩ mức chênh lệch nói trên còn thấp là do cách tính các loại thuế, phí đối với xăng sinh học E5 được cho là còn nhiều bất cập. Như hiện nay, mức thuế bảo vệ môi trường áp với với xăng E5 RON92 được tính bằng 95,1% mức thuế so với xăng khoáng. Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cũng cho rằng mức thuế này chưa hợp lý, khi đem so sánh mức thuế của xăng khoáng là 4.000 đồng/lít, thuế xăng sinh học E5 là 3.800 đồng/lít, như vậy không thể khiến người dân lựa chọn xăng E5 được khi họ còn nhiều băn khoăn về chất lượng xăng E5 và giá cả.

Một nguyên nhân khác khiến doanh nghiệp không “mặn mà” và các đại lý bán lẻ còn thờ ơ, đó là mức sinh lời và tỉ lệ chiết khấu khi bán xăng E5 còn thấp, dẫn đến việc càng bán càng lỗ!?

Ở giai đoạn hiện nay, đối với xăng sinh học E5 thì Quỹ bình ổn giá đang phải chi nhiều hơn so xăng khoáng RON95. Riêng trong tháng 4/2019, mức xả Quỹ bình ổn với xăng E5 RON92 hơn 3.540 đồng/lít, trong khi xăng RON95 khoảng 2.045 đồng/lít. Trong bối cảnh hầu hết doanh nghiệp xăng dầu đang bị âm Quỹ bình ổn và phải đi vay ngân hàng hoặc dùng dòng tiền tự có để bù vào, thì đơn vị nào càng bán được nhiều xăng E5 thì mức trích quỹ càng lớn, như vậy rõ ràng sẽ càng lỗ.

"Với các doanh nghiệp đầu mối, đơn vị tiêu thụ mạnh mặt hàng E5 thì Quỹ bình ổn giá xăng dầu giảm đáng kể và không loại trừ bị âm, trong khi các đầu mối không bán mặt hàng này thì quỹ bình ổn giá được đảm bảo. Điều này sẽ khuyến khích các doanh nghiệp kinh doanh xăng khoáng hơn là xăng sinh học" - đại diện Saigon Petro chia sẻ.

Như vậy, để khuyến khích người tiêu dùng sử dụng xăng sinh học E5, cũng như thúc đẩy các đơn vị đầu mối xăng dầu gia tăng sản lượng, các các cơ quan quản lý cần tính toán lại cơ cấu giá xăng E5, trong đó là các mức thuế, phí đang áp cho loại xăng này. Giảm giá bán xăng E5 để tạo ra mức chênh lệch giá bán lẻ giữa xăng E5 và xăng khoáng RON95 vào khoảng từ 2.000 - 2.500 đồng/lít, như vậy sẽ thực sự thúc đẩy người tiêu dùng.

Quang Đông